Những năm qua, shipper vẫn thường được nhìn như một công việc "làm theo ngày", ít cơ hội thăng tiến, khó nâng kỹ năng, càng khó nói đến chuyện học lên hay chuyển nghề. Thế nhưng mới đây, một mô hình hoàn toàn mới đã xuất hiện tại Trung Quốc, lần đầu tiên đặt câu hỏi nghiêm túc: Shipper có thể học bài bản như sinh viên đại học không?
Câu trả lời là có.
Chiều 11/12, "Học viện Shipper hiện đại" (Modern Rider Academy) chính thức ra mắt tại Quảng Châu (Trung Quốc), do Sở Giáo dục tỉnh Quảng Đông phối hợp với tập đoàn JD (JD.com) triển khai. Mục tiêu của học viện không chỉ là đào tạo tay nghề, mà còn mở ra con đường phát triển dài hạn cho shipper đang đi làm.
Học viện Shipper hiện đại đầu tiên của Trung Quốc vừa được thành lập (Ảnh: Southcn)
Thực tế cho thấy, phần lớn shipper hiện nay đối mặt cùng lúc với nhiều vấn đề. Họ làm việc cường độ cao nhưng thiếu lộ trình nghề nghiệp rõ ràng, việc đào tạo chủ yếu "cầm tay chỉ việc", thiếu chứng chỉ chính quy. Bên cạnh đó, dù shipper muốn học thêm, học lên nhưng không biết bắt đầu từ đâu, hoặc không đủ điều kiện thời gian.
Học viện Shipper hiện đại ra đời nhằm giải quyết trực diện những "nút thắt" này. Đây là mô hình giáo dục nghề nghiệp dành riêng cho shipper và nhân viên giao nhận đang đi làm, giúp họ vừa nâng kỹ năng, vừa có cơ hội lấy chứng chỉ nghề, thậm chí nâng trình độ học vấn.
Theo giới thiệu, shipper hoàn thành các khóa học có thể nhận:
- Chứng chỉ kỹ năng nghề
- Chứng chỉ năng lực chuyên biệt, được ghi nhận trong hồ sơ nhân sự
- Được tư vấn, hỗ trợ lộ trình học lên cao hơn trong hệ thống giáo dục nghề nghiệp
Khác với các lớp đào tạo ngắn hạn trước đây, chương trình học của Học viện được thiết kế theo mô-đun, có lộ trình rõ ràng, bám sát thực tế công việc và cả khả năng chuyển nghề trong tương lai.
1. Kỹ năng nghề nâng cao, không chỉ "chạy đơn"
Shipper sẽ được đào tạo các kỹ năng ở cấp độ cao hơn như: Vận hành hệ thống điều phối thông minh; kiến thức về kho vận, quản lý kho; bảo trì cơ bản thiết bị giao nhận, phương tiện giao hàng; thực hành mô hình giao hàng xanh, tiết kiệm năng lượng...
Mục tiêu là giúp shipper có thể chuyển sang vị trí kỹ thuật hoặc quản lý, thay vì chỉ dừng ở giao hàng tuyến đầu.
Shipper theo học sẽ được đào tạo nhiều kỹ năng khác nhau (Ảnh: VCG)
2. Luật, an toàn và quyền lợi lao động
Thông qua các tình huống mô phỏng và case thực tế, học viên được học về: Các quy định an toàn giao thông; các quy định pháp luật liên quan đến lao động nền tảng; Các quyền lợi, nghĩa vụ của shipper khi làm việc trên nền tảng số...
Phần này nhằm giúp shipper biết tự bảo vệ mình, giảm rủi ro nghề nghiệp.
3. Kỹ năng mềm - thứ shipper thường bị bỏ quên
Chương trình cũng chú trọng nâng cao kỹ năng mềm - thứ còn xa lạ với nhiều shipper. Theo học tại học viện, các học viên được dạy về kỹ năng giao tiếp với khách hàng; kỹ năng quản lý cảm xúc, áp lực công việc; kỹ năng định hướng nghề nghiệp lâu dài...
Đây được xem là phần giúp shipper thoát khỏi cảm giác "làm tạm", "làm cho qua ngày".
4. Công nghệ mới từ shipper đến người vận hành
Dựa trên thực tế logistics hiện đại, học viện còn mở thêm các nội dung về:
- Giao hàng bằng drone
- Vận hành hệ thống logistics thông minh
- Cơ hội chuyển sang làm kỹ thuật viên, nhân sự vận hành
Đây là câu hỏi lớn nhất và cũng là điểm khác biệt của mô hình này. Theo đó, học viện xây dựng 3 hình thức học linh hoạt:
1. Đào tạo ngắn hạn
Khi theo học hình thức này, học viên sẽ học theo chuyên đề, học ngoài giờ, không ảnh hưởng ca chạy đơn.
2. Đào tạo dài hạn
Hình thức này thường dành cho shipper có nhu cầu chuyển vị trí, học bài bản hơn, có đánh giá - xét chọ.
3. Học nâng bằng
Với hình thức học nâng bằng, các shipper đủ điều kiện sẽ nhận được sự tư vấn, hỗ trợ học tiếp trong hệ thống giáo dục nghề nghiệp.
Ngoài ra, học viện còn thành lập Trung tâm nghiên cứu quyền lợi và phát triển shipper, nhằm nghiên cứu chính sách, tiêu chuẩn nghề cho lao động nền tảng - điều trước nay gần như bị bỏ trống.
Shipper có chứng chỉ, có lộ trình thăng tiến cụ thể hơn (Ảnh: VCG)
Không dừng lại ở Quảng Châu, mô hình này được kỳ vọng sẽ được nhân rộng trên phạm vi lớn. Cụ thể, ngay tại lễ ra mắt, 11 trường đại học và cao đẳng nghề đã ký thỏa thuận hợp tác, cùng triển khai kế hoạch đào tạo quy mô lớn cho shipper.
Theo kế hoạch, trong 3 năm tới, chương trình đào tạo kỹ năng của Học viện Shipper hiện đại có thể phủ tới hơn 100.000 shipper và nhân viên giao nhận đang làm việc tại khu vực Quảng Đông.
Sự xuất hiện của Học viện Shipper hiện đại cho thấy một thay đổi quan trọng trong cách nhìn nhận lao động giao hàng rằng shipper không chỉ là người chạy đơn, là nghề tạm bợ mà là một nghề có thể được đào tạo, nâng chuẩn và phát triển dài hạn.
Trong bối cảnh ngày càng nhiều người trẻ chọn làm shipper, câu hỏi không còn là "làm bao lâu thì nghỉ", mà là "làm thế nào để đi xa hơn từ nghề này". Ít nhất, mô hình này đang cho thấy shipper cũng xứng đáng có một con đường học hành và lộ trình thăng tiến rõ ràng.
Theo Southcn, The People