Cuộc sống là một hành trình dài, không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Thăng trầm là chuyện bình thường, và khi đối mặt với khó khăn – dù thiếu tiền bạc, quyền lực hay mối quan hệ – đừng vội bỏ cuộc. Thay vào đó, hãy lắng nghe câu chuyện về "người bán chuối thối" để tìm nguồn cảm hứng.
Người Do Thái có 1 câu chuyện nổi tiếng: một người đàn ông tên Amor làm việc tại cửa hàng trái cây. Một ngày nọ, trận hỏa hoạn thiêu rụi kho hàng, để lại 20 thùng chuối bị cháy đen và hỏng. Ông chủ yêu cầu Amor phải bán hết số chuối thối này ngay lập tức, nếu không sẽ bị sa thải.
Ban đầu, Yamer thử giảm giá. Tuy nhiên, với vẻ ngoài bị hun khói đen sì, vỏ cháy khét, khách hàng đều từ chối mua chuối dù giá giảm 1 nửa. Thấy vậy, Yamer chỉ có thể tiếp tục giảm giá, nhưng vẫn không có ai chịu mua.
Yamer kiểm tra và nhận thấy chuối có mùi vị bình thường ngoại trừ phần vỏ xấu xí, nên anh quyết định cắt chuối thành từng miếng, cho vào các khay trái cây cùng nhiều loại trái cây khác và bán theo khay. Khách hàng bất ngờ thích thú. Với phần chuối còn lại, anh làm món chuối nướng, và món ăn này nhanh chóng trở nên phổ biến. Nhờ vậy, toàn bộ 20 thùng chuối – vốn có nguy cơ lỗ nặng – đã được bán hết, giúp Amor giữ được công việc.
Khi gặp nghịch cảnh, chúng ta thường dựa vào kinh nghiệm cũ để giải quyết, tập trung quá mức vào mất mát mà bỏ qua sức mạnh của sự thay đổi. "Sự thay đổi" ở đây không chỉ là hành động, mà còn là nhận thức. Một góc nhìn mới đôi khi có thể mang lại kết quả bất ngờ.
Có một bà lão hay thở dài. Một người qua đường hỏi thăm và biết rằng con gái lớn của bà bán ô, còn con gái út bán mũ rơm. Trời nắng, bà lo ô của con gái lớn ế hàng; trời mưa, bà lại lo mũ rơm của con gái út không bán được. Người qua đường mỉm cười gợi ý: Hãy nghĩ khác đi – trời nắng thì mũ rơm bán chạy, trời mưa thì ô sẽ đắt hàng. Từ đó, bà lão luôn vui vẻ mỗi ngày.
Câu chuyện này dạy chúng ta rằng, nhìn vấn đề từ góc độ khác có thể thay đổi hoàn toàn kết quả. Nếu luôn nghĩ đến điều tồi tệ, mọi thứ sẽ tệ hại; còn nếu lạc quan, tình hình sẽ cải thiện.
Nhiều người mang tư duy bi quan, cảm thấy sau một thất bại là mọi thứ kết thúc. Thực ra, sự thụt lùi chỉ là quay về vạch xuất phát, không đáng để than vãn. Nếu trượt kỳ thi, bạn có thể thi lại; nếu sự nghiệp thất bại, bạn vẫn có gia đình và bạn bè; nếu mất nhà xe, bạn có thể tự kiếm lại; nếu hôn nhân tan vỡ, tệ nhất là quay về độc thân.
Cuộc sống có khả năng chịu đựng sai lầm rất cao, thất bại hoàn toàn không dễ xảy ra như vậy.
Tư duy phát triển tiết lộ sự thật: Những người vươn lên từ đáy vực là những người tin rằng họ có thể tạo ra nguồn lực mới.
Ai cũng biết Pang Donglai – chuỗi siêu thị nổi tiếng ở Hà Nam (Trung Quốc) với dịch vụ chất lượng cao. Nhưng ít ai biết câu chuyện của người sáng lập Yu Donglai. Sinh ra trong gia đình bình thường, ông bỏ học cấp hai, làm công nhân rồi bán hàng rong, thậm chí từng bị đi tù vì buôn bán thuốc lá và rượu trái phép. Năm 1992, ông nợ 300.000 nhân dân tệ – một khoản lớn thời bấy giờ.
Không nản lòng, ông vay tiền mở "Cửa hàng Béo Wangyuelou" – tiền thân của Pang Donglai. Với thái độ chân thành và hàng hóa chất lượng, kinh doanh nhanh chóng phát triển, giúp ông trả hết nợ.
Tuy nhiên, khó khăn tiếp tục ập đến. Một nhóm côn đồ địa phương, bất mãn vì bị ông xua đuổi, đã phóng hỏa cửa hàng, gây thiệt hại hơn 2 triệu nhân dân tệ. Mọi người nghĩ ông phá sản, nhưng khách hàng trung thành đã quyên góp tiền bạc và vật chất, giúp ông tái thiết. Nhờ đó, Pang Donglai trở nên nổi tiếng toàn Trung Quốc.
Khi mang tư duy cố định – tin rằng khả năng là bẩm sinh – chúng ta dễ mắc kẹt. Nhưng với tư duy phát triển, tin rằng năng lực có thể rèn luyện qua nỗ lực và sáng tạo, chúng ta sẽ tìm ra lối thoát dù nguồn lực hạn chế. Thất bại không phải kết thúc, mà là cơ hội bắt đầu lại.
Nghịch cảnh không tự hủy hoại chúng ta; chính cách ứng phó mới quyết định. Trong tâm lý học, "khả năng phục hồi" (resilience) là khả năng huy động nguồn lực nội tại và ngoại tại để thích nghi, phục hồi, thậm chí trưởng thành sau chấn thương và căng thẳng.
Những người có khả năng phục hồi mạnh thường có ba đặc điểm: Thứ nhất, tinh thần thách thức – coi khó khăn là thử thách chứ không phải cú sốc; thứ hai, ý thức kiểm soát – tin rằng mình có thể tạo sự khác biệt; thứ ba, ý thức về ý nghĩa – vẫn thấy giá trị và hướng đi trong thất bại.
Chúng ta thường nói "Thất bại là mẹ thành công", nhưng vẫn sợ hãi những bất trắc. Hãy nhớ, không có gì và không ai quan trọng không phải điểm yếu – đó là cơ hội mở ra con đường mới. Miễn là tin vào hy vọng và giá trị bản thân, thất bại hay áp lực sẽ không đánh bại được bạn.
Tổng hợp