Điện thoại có dấu hiệu này, bạn đang bị theo dõi

Thời gian gần đây, các chuyên gia bảo mật của Cybernews liên tục cảnh báo về thực trạng nhiều ứng dụng di động yêu cầu quyền truy cập vượt xa nhu cầu sử dụng thực tế.

Ngay cả khi không được mở, các ứng dụng này vẫn có thể âm thầm truy cập camera, micro, vị trí, tin nhắn hoặc thư viện ảnh. Lượng dữ liệu thu thập được sau đó có thể bị khai thác cho quảng cáo nhắm mục tiêu hoặc phục vụ những mục đích không minh bạch.

Đáng chú ý, tình trạng này không chỉ xảy ra trên Android. Báo cáo của Apteco, công ty phân tích dữ liệu tại Anh, cho thấy nhiều ứng dụng trên iOS cũng đang thu thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau nhằm xây dựng hồ sơ chi tiết về hành vi người dùng, từ thói quen sinh hoạt, sở thích cá nhân đến các địa điểm thường xuyên lui tới.

Phần mềm gián điệp (spyware) có thể xâm nhập điện thoại mà người dùng không hề hay biết, từ đó đánh cắp tin nhắn, danh bạ, mật khẩu và thậm chí ghi âm cuộc gọi. Việc nhận diện sớm các dấu hiệu bất thường là yếu tố then chốt để hạn chế rủi ro.

Trên Android 12 và iOS 14 trở lên, hệ điều hành đã tích hợp cảnh báo trực quan khi có ứng dụng sử dụng camera hoặc micro. Cụ thể, một chấm màu xanh lá hoặc màu cam sẽ xuất hiện ở góc trên bên phải màn hình, cho biết thiết bị đang ghi âm hoặc ghi hình. Nếu cảnh báo này xuất hiện khi người dùng không mở ứng dụng nào liên quan, nguy cơ bị theo dõi là điều cần lưu ý.

Những biểu hiện bất thường không nên bỏ qua

Pin và dữ liệu di động sụt giảm nhanh: Phần mềm gián điệp thường chạy nền liên tục và gửi dữ liệu ra bên ngoài, khiến pin hao hụt nhanh và lưu lượng dữ liệu tăng đột biến dù thói quen sử dụng không thay đổi. Người dùng có thể kiểm tra mức tiêu thụ dữ liệu của từng ứng dụng trong phần Cài đặt trên iPhone và Android để phát hiện dấu hiệu bất thường.

Hiệu năng suy giảm, thiết bị nóng lên: Khi bị chiếm dụng CPU và RAM, điện thoại có thể xuất hiện tình trạng chạy chậm, giật lag, máy nóng lên dù không chơi game hay xem video. Các ứng dụng quen thuộc cũng có thể thường xuyên bị treo hoặc tự động thoát.

Tin nhắn và thông báo lạ: Những tin nhắn chứa ký tự khó hiểu, nội dung mã hóa hoặc đường link đáng ngờ có thể là dấu hiệu của lừa đảo hoặc kênh liên lạc giữa phần mềm gián điệp và máy chủ điều khiển.

Thiết bị tự động hoạt động bất thường: Điện thoại tự gửi tin nhắn, thực hiện cuộc gọi, bật tắt Wi-Fi hoặc màn hình tự sáng mà không có thông báo là biểu hiện cho thấy thiết bị có thể đang bị điều khiển từ xa.

Âm thanh lạ khi gọi điện: Tiếng vang, tiếng lách cách hoặc nhiễu bất thường trong các cuộc gọi, dù hiếm gặp hơn hiện nay, vẫn có thể liên quan đến việc cuộc gọi bị ghi âm hoặc chuyển tiếp.

Khó tắt nguồn hoặc tự khởi động lại: Một số phần mềm gián điệp có khả năng can thiệp vào hệ thống để duy trì hoạt động. Việc không thể tắt máy hoàn toàn hoặc thiết bị tự khởi động lại ngay sau khi tắt là dấu hiệu cần được kiểm tra kỹ.