Đã đến lúc TỰ CỨU não bộ bằng cách bỏ ngay 5 kiểu ăn sáng nhiều người Việt "mê tít" vì vừa ngon vừa tiện

Não bộ chỉ chiếm khoảng 2% trọng lượng cơ thể nhưng lại tiêu thụ tới 20% tổng năng lượng calo hàng ngày. Bữa sáng không chỉ là bữa ăn đầu tiên mà còn là nguồn cung cấp glucose ổn định và các dưỡng chất thiết yếu để hệ thần kinh hoạt động hiệu quả. 

Chọn sai thực phẩm ăn sáng có không chỉ gây mệt mỏi nhất thời, khó tập trung mà còn đặt nền móng cho các bệnh lý thoái hóa thần kinh như Alzheimer hay tăng nguy cơ ung thư. Để bảo vệ não bộ khỏi những hiểm họa này, bạn cần loại bỏ 5 kiểu ăn sáng sau:

1. Các món có nước dùng đậm đặc, nhiều chất béo

Các món ăn sáng có nước dùng được ninh hầm lâu, đậm đà thường chứa hàm lượng Natri và chất béo bão hòa vượt ngưỡng an toàn. Việc tiêu thụ lượng muối quá lớn ngay từ sáng sớm gây tăng huyết áp và tổn thương vi mạch máu. Tăng huyết áp mạn tính là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh sa sút trí tuệ do mạch máu (Vascular Dementia), xảy ra khi các mạch máu nhỏ trong não bị tổn thương nghiêm trọng, làm giảm lưu lượng máu và oxy nuôi dưỡng mô não.

Ngoài ra, lượng chất béo bão hòa cao trong nước dùng còn thúc đẩy quá trình xơ vữa động mạch, làm cản trở lưu thông máu và oxy lên não, góp phần làm tăng nguy cơ tổn thương nơ-ron thần kinh.

2. Thực phẩm chiên rán ngập dầu

Rất nhiều người Việt thích ăn sáng với bánh rán, quẩy, bánh bao giòn rụm chiên ngập dầu. Tuy nhiên, các món chiên rán ngập dầu - nhất là nếu sử dụng dầu ăn được đun nóng nhiều lần sẽ sản sinh ra lượng lớn AGEs (Advanced Glycation End products) và Aldehydes độc hại.

Những hợp chất này thúc đẩy tình trạng viêm thần kinh mãn tính và căng thẳng oxy hóa nghiêm trọng. Viêm mãn tính là yếu tố chủ đạo trong sự phát triển của các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer. Hơn nữa, việc lipid bị oxy hóa mạnh còn gây tổn thương trực tiếp lên màng tế bào thần kinh và mạch máu não, làm suy yếu khả năng nhận thức và bảo vệ của não bộ.

3. Tinh bột tinh chế

Các món ăn sáng làm từ tinh bột tinh chế, như bún hay phở, bánh mì trắng... có chỉ số đường huyết (GI) rất cao. Việc nạp GI cao vào buổi sáng gây ra sự tăng vọt đường huyết và đòi hỏi tuyến tụy phải tiết ra một lượng lớn Insulin. Tình trạng kháng Insulin mạn tính do sự dao động đường huyết này còn được gọi đùa là "Tiểu đường Type 3 của não", một cơ chế chính liên quan đến sự phát triển của bệnh Alzheimer. 

Sự quá tải Insulin và glucose không chỉ gây ra cảm giác mệt mỏi, "sương mù não" mà còn thúc đẩy quá trình viêm, gây tổn thương tế bào và mạch máu, cản trở sự cung cấp năng lượng ổn định cho các nơ-ron thần kinh.

4. Thịt chế biến sẵn

Thịt chế biến sẵn như xúc xích, thịt nguội... tuy ngon và tiện nhưng là mối đe dọa nghiêm trọng vì chứa hàm lượng Nitrite cao (dùng để bảo quản và tạo màu). Khi đi vào cơ thể, Nitrite có thể chuyển hóa thành Nitrosamines, được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vào nhóm chất gây ung thư mạnh. 

Sự phơi nhiễm mãn tính với Nitrosamines có thể gây ra đột biến gen (genotoxicity), không chỉ liên quan đến ung thư đường tiêu hóa mà còn tăng nguy cơ ung thư trong các mô dễ bị tổn thương, bao gồm cả mô thần kinh. Việc ăn các chất gây ung thư tiềm ẩn này vào bữa sáng là đẩy nhanh tốc độ tích lũy độc tố

5. Bánh ngọt công nghiệp và bột ngũ cốc ăn liền nhiều đường

Bánh ngọt, bánh quy công nghiệp hay bột ngũ cốc ăn liền không chỉ chứa đường tinh luyện mà còn chứa chất béo chuyển hóa (Trans Fat) và dầu thực vật bị hydro hóa một phần. Trans Fat là tác nhân gây viêm mạnh, làm tăng cường tích tụ mỡ xấu và gây tổn thương màng tế bào. Tiếp xúc thường xuyên với Trans Fat và lượng đường cao kích hoạt chuỗi phản ứng viêm trong não, đẩy nhanh quá trình thoái hóa nơ-ron và làm tăng tính nhạy cảm của não bộ với các bệnh lý nghiêm trọng.

Để tự cứu lấy não bộ, hãy thay thế những kiểu ăn sáng này bằng các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, chất béo lành mạnh (như Omega-3), và protein chất lượng cao để duy trì sự ổn định của mạch máu và tế bào thần kinh.

Nguồn và ảnh: HK01, Aboluowang