Cứ tưởng lành tính nhưng nang thận có thể là dấu hiệu ung thư
(NLĐO)- Có bệnh nhân tin vào mẹo dân gian, uống thảo dược hoặc nghĩ rằng nang sẽ tự biến mất, bác sĩ khẳng định hoàn toàn không có cơ sở khoa học
Trong những năm gần đây, số bệnh nhân phát hiện nang thận khi đi khám sức khỏe định kỳ ngày càng tăng. Nhiều người xem nang thận như một tổn thương lành tính, không cần lo lắng, thậm chí bỏ qua việc theo dõi hoặc tái khám đúng hẹn. Tuy nhiên, theo các BS, không phải mọi "nang" xuất hiện ở thận đều vô hại. Một tỉ lệ đáng kể trong số đó có thể là tổn thương nghi ngờ ung thư thận, đòi hỏi theo dõi chặt chẽ hoặc can thiệp sớm nhằm bảo tồn chức năng thận và phòng ngừa nguy cơ ác tính hóa.
Tại Bệnh viện An Bình, ThS-BS Trần Quốc Phong, Trưởng đơn vị Tiết niệu, cho biết số trường hợp bệnh nhân được chuyển đến vì "nang thận" nhưng thực chất là khối u thận dạng nang đang có xu hướng gia tăng. Những khối này có hình ảnh ban đầu khá giống nang đơn thuần nhưng lại có đặc điểm nguy hiểm hơn như vách dày, vôi hóa, tăng sinh mạch máu hoặc chứa thành phần mô đặc bên trong, những dấu hiệu gợi ý ung thư tế bào thận dạng nang, một thể ác tính không thể nhận biết bằng siêu âm thông thường.
Ekip y bác sĩ Đơn vị Tiết niệu Bệnh viện An Bình thực hiện phẫu thuật nội soi cắt bán phần thận
Theo BS, đa phần nang thận đơn thuần lành tính, không cần điều trị và chỉ cần theo dõi định kỳ. Nhưng khó khăn nằm ở chỗ không phải bệnh nhân nào cũng hiểu sự khác biệt giữa nang lành và tổn thương dạng nang nghi ngờ ung thư. Ngay cả trên siêu âm, hình ảnh đôi khi không đủ rõ ràng để đưa ra kết luận chính xác. Nhiều trường hợp phải cần đến CT scan có tiêm thuốc cản quang hoặc MRI mới phân biệt được độ phức tạp của nang theo phân loại Bosniak, tiêu chuẩn quốc tế dùng để đánh giá nguy cơ ung thư.
BS Phong kể rằng đã từng tiếp nhận những bệnh nhân mang theo kết quả siêu âm của năm trước chỉ ghi nhận "nang thận", nhưng khi tái khám tại bệnh viện, tổn thương đó lại có dấu hiệu dày bất thường, xuất hiện vách ngăn và tăng sinh mạch máu – những yếu tố nguy cơ cao của ung thư thận. Có trường hợp, khối u đã phát triển đủ lớn buộc ekip phải thực hiện phẫu thuật cắt bỏ một phần thận để đảm bảo lấy trọn khối u mà vẫn bảo tồn tối đa chức năng thận còn lại.
Đối với những tổn thương phức tạp hoặc nghi ngờ ung thư, phẫu thuật bảo tồn thận là phương pháp được ưu tiên, đặc biệt khi khối u còn nhỏ. Kỹ thuật này đòi hỏi kinh nghiệm cao vì BS phải lấy trọn tổn thương ác tính nhưng vẫn giữ nguyên nhu mô thận lành. Nếu thực hiện muộn, khi khối u lớn hoặc xâm lấn, bệnh nhân buộc phải cắt toàn bộ thận, điều đáng tiếc có thể tránh được nếu phát hiện sớm.
Một trong những thách thức lớn nhất là tâm lý chủ quan. Nhiều người khi nghe "nang thận" thường nghĩ ngay đến bệnh lành tính và từ chối làm thêm xét nghiệm cần thiết. Một số khác lo lắng về chi phí hoặc ngại chụp CT nên chấp nhận theo dõi mơ hồ. Thậm chí có bệnh nhân tin vào mẹo dân gian, uống thảo dược hoặc nghĩ rằng nang sẽ tự biến mất, điều mà bác sĩ Phong khẳng định hoàn toàn không có cơ sở khoa học.
Bác sĩ cho biết: "Không có phương pháp tự nhiên nào làm mất nang hay ngăn chặn ung thư thận. Nang thận là cấu trúc giải phẫu, không thể 'tan' bằng nước lá hay bất kỳ mẹo chữa bệnh truyền miệng nào. Điều quan trọng nhất là phân loại đúng nang ngay từ đầu. Nang lành tính thì theo dõi, còn tổn thương nghi ngờ ung thư thì phải điều trị kịp thời".
Các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng ung thư thận dạng nang thường không gây triệu chứng ở giai đoạn đầu. Người bệnh không đau, không tiểu máu và không có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo cụ thể nào. Khối u chỉ được phát hiện khi tình cờ siêu âm hoặc khi đã đủ lớn để gây đau thắt lưng, mệt mỏi hoặc sụt cân. Điều này càng khẳng định vai trò của khám tổng quát định kỳ, bởi siêu âm thận là xét nghiệm đơn giản, rẻ tiền nhưng cực kỳ hữu ích trong việc phát hiện sớm các bất thường.
