Mỗi độ tháng 4 về, trên khắp các nẻo đường con phố Hà Nội, người ta lại thấy những gánh hàng rong bán đầy củ mã thầy len lỏi. Đây không chỉ là món ăn vặt thông thường mà còn là nỗi nhớ niềm thương của những con người xa thành phố lâu năm. Củ mã thầy như gợi nhớ thương tháng 4 nắng nóng sắp đến, như là thứ để giải nhiệt không thể thiếu ngay đầu mùa hạ.
Đây không chỉ là món ăn vặt thông thường mà còn là nỗi nhớ niềm thương của những con người xa thành phố lâu năm.
Theo cựu đại tá, lương y đa khoa Bùi Hồng Minh (Nguyên Chủ tịch Hội Đông y Ba Đình, Hà Nội), củ mã thầy thực chất là một vị thuốc nam và cũng được ứng dụng nhiều trong y học cổ truyền. "Củ mã thầy vị ngọt, tính hàn, có công năng ích khí, an trung, khai vị, tiết thực, được sử dụng để trị nhiều bệnh do nhiệt , vàng da hay tỳ vị hư hàn…", lương y khẳng định.
Nghiên cứu của y học hiện đại cho thấy, củ mã thầy chứa 68,52% nước, 18,75% tinh bột, 2,25% đạm, 0,19% mỡ và 1,58% chất khoáng. Đặc biệt, nó còn chứa Puchiin, một chất có tính kháng khuẩn không chịu nhiệt.
Điều này giải thích tại sao nước ép củ mã thầy lại có tác dụng ức chế đối với một số loại vi khuẩn như tụ cầu vàng, trực khuẩn coli... Đây là một loại thực phẩm bổ dưỡng có khả năng hỗ trợ trị liệu đối với các bệnh tim mạch, đái tháo đường, giảm nguy cơ sỏi thận , phục hồi nhanh sức khỏe đường ruột bởi chất xơ và tinh bột củ năng thuộc loại tiêu hóa chậm.
Nghiên cứu của y học hiện đại cho thấy, củ mã thầy chứa 68,52% nước, 18,75% tinh bột, 2,25% đạm, 0,19% mỡ và 1,58% chất khoáng.
Trong giai đoạn dịch sởi chưa có dấu hiệu chấm dứt hẳn như hiện nay, sử dụng củ mã thầy một cách thông minh sẽ giúp hạn chế tối đa biến chứng sởi cũng như giúp tăng cường miễn dịch cho trẻ hiệu quả hơn. Một số bài thuốc chữa bệnh từ củ mã thầy được giới chuyên gia khuyên dùng bởi cực dễ áp dụng và đem lại hiệu quả cao là:
- Chữa bệnh sởi : Ngay ngày đầu tiên, cho trẻ uống nước ép củ mã thầy. Khi sởi sắp mọc và cả sau khi sởi đã mọc, lấy mã thầy nấu với củ cà rốt và hạt mùi cho ăn đến khi sởi bay. Tiếp đó vài ngày, uống nước củ mã thầy để tẩy độc và giúp cơ thể chóng hồi phục.
Ngay ngày đầu tiên, hãy cho trẻ bị sởi uống nước ép củ mã thầy.
- Chữa phù toàn thân, tiểu tiện khó khăn, khát nước, táo bón: Dùng thân cây mã thầy 10 - 20gr, phối hợp với rễ cây lau (lô căn) 30gr, để tươi, sắc với 400ml nước còn 100ml, uống mỗi ngày 2 lần.
- Chữa tiểu ra máu: Mã thầy 150gr, rau câu, râu ngô mỗi thứ 30gr sắc uống.
- Cháo mã thầy giúp thanh nhiệt, thủy lợi: Củ mã thầy 60rg, củ cải trắng 150gr, gạo 200gr, nấu cháo ăn.
- Hạ huyết áp, tiêu thũng, thanh nhiệt: Làm món mã thầy xào thịt và rau cần. Củ mã thầy 100gr, thịt lợn nạc 300gr, rau cần 200gr, dầu, hành, đường vừa đủ, làm thành món xào để ăn.
- Chữa chứng mụn nước: Mã thầy 6 củ rửa sạch, giã nát, lòng trắng trứng 1 quả, 2 thứ trộn đều, bôi lên chỗ tổn thương.
- Thanh nhiệt, giải khát: Củ mã thầy cũng có hoạt tính như chất làm mát, giúp thanh nhiệt, giải khát, loại bỏ các độc tố ra khỏi cơ thể.
Củ mã thầy cũng có hoạt tính như chất làm mát, giúp thanh nhiệt, giải khát, loại bỏ các độc tố ra khỏi cơ thể.
- Giúp tăng cường sức khỏe tuyến giáp: Nước củ năng chứa nhiều kali. Chất khoáng này cần thiết cho chức năng hoạt động của cơ và thần kinh. Ngoài ra hàm lượng iốt và mangan của củ năng cũng giúp tăng cường sức khỏe tuyến giáp.
Lưu ý: Người tỳ thận hư hàn, trẻ em hay đái dầm, không được dùng mã thầy. Thêm vào đó, vì mọc trong bùn, vỏ ngoài củ mã thầy dễ bị ấu trùng sán lá bám vào nên nguy cơ nhiễm sán cực cao, đòi hỏi người ăn phải rửa thật sạch và chần qua nước sôi rồi mới gọt ăn.