Cô gái 25 tuổi có phổi đông đặc chỉ sau 3 ngày: "Kẻ gây bệnh" không hề xa lạ

Diễn biến bệnh nhanh và bất thường

Chị P.K.O (25 tuổi, Bắc Ninh) bất ngờ rơi vào tình trạng nguy kịch, nhập viện cấp cứu tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Ba ngày trước khi nhập viện, chị O xuất hiện sốt cao liên tục 39°C. Dù đã uống thuốc hạ sốt nhưng cơn sốt chỉ thuyên giảm trong vài giờ rồi tái phát. Suốt ba ngày, chị O không cắt sốt hoàn toàn. Điều trị tại một cơ sở y tế tư nhân nhưng không cải thiện, chị được chuyển đến Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Chị O đang mang thai ở tuần thứ 11 bằng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Tại thời điểm nhập viện, chị O có biểu hiện suy hô hấp nặng: thở nhanh, nông, co kéo cơ hô hấp phụ. Chỉ số SpO₂ khi thở khí phòng chỉ đạt 77–80% (mức bình thường 96–100%), cho thấy tình trạng giảm oxy máu nghiêm trọng, nguy hiểm cho cả mẹ và thai. Sau khi thở oxy qua kính mũi, SpO₂ cải thiện lên 95–96% nhưng tình trạng hô hấp tiếp tục xấu dần, buộc bệnh nhân phải hỗ trợ thở không xâm nhập.

Các bác sĩ quyết định chụp CT phổi với che chắn chì bảo hộ cho thai. Kết quả cho thấy tổn thương lan rộng cả hai phổi: đông đặc xen kẽ kính mờ chiếm 50–60% thể tích, kèm nhiều nốt nhỏ dạng lao kê. Chỉ trong ba ngày từ khi khởi bệnh, mức độ tổn thương đã tiến triển nhanh chóng. Xét nghiệm sinh học phân tử trên đờm khẳng định bệnh nhân mắc lao phổi hoạt động.

Lao phổi trong thai kỳ – mối nguy kép

ThS.BS Ninh Thị Ngọc – Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết: “Tổn thương phổi ở phụ nữ mang thai có thể tiến triển rất nhanh chỉ trong vài ngày. May mắn là bệnh nhân được đưa đến viện kịp thời và xử trí đúng hướng. Nếu chậm trễ, nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng cả mẹ và con là rất lớn”.

Theo bác sĩ Ngọc, lao phổi ở phụ nữ mang thai, đặc biệt trong trường hợp mang thai nhờ IVF, cực kỳ nguy hiểm. Người mẹ có thể đối mặt nguy cơ suy hô hấp cấp, xơ phổi vĩnh viễn. Trong khi đó, điều trị lao lại buộc phải sử dụng các loại thuốc có độc tính cao. Nếu không điều chỉnh liều và phác đồ phù hợp, thuốc có thể gây dị tật bẩm sinh hoặc ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển của thai, đặc biệt trong giai đoạn đầu thai kỳ.

ThS.BS Trần Văn Bắc, Phó Trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tầm soát lao trước khi tiến hành thụ tinh trong ống nghiệm.

Lao có thể lây truyền từ mẹ sang con qua nhau thai hoặc khi sinh, gây lao bẩm sinh – tình trạng rất nặng với tỷ lệ tử vong cao. Đồng thời, lao phổi trong thai kỳ tiến triển nhanh, dễ gây biến chứng nặng, thậm chí đe dọa tính mạng. Vì vậy, phụ nữ cần được tầm soát để phát hiện và điều trị sớm trước khi mang thai, nhất là khi chuẩn bị làm IVF.

Bác sĩ Bắc  cũng lưu ý, bệnh lao có thể tồn tại âm thầm dưới dạng tiềm ẩn, không gây triệu chứng rõ rệt. Khi mang thai, đặc biệt với thai IVF, sự thay đổi miễn dịch và áp lực tâm lý dễ khiến bệnh bùng phát thành lao hoạt động.

Khuyến cáo cho phụ nữ chuẩn bị mang thai

Các bác sĩ khuyến cáo, phụ nữ có ý định mang thai, đặc biệt trước khi thực hiện IVF, cần thực hiện các bước chuẩn bị kỹ lưỡng:

- Khám tổng quát và tầm soát các bệnh truyền nhiễm, trong đó có lao.

- Tiêm phòng đầy đủ các vắc-xin cần thiết như uốn ván, rubella, cúm, thủy đậu, viêm gan B… để giảm nguy cơ sảy thai, sinh non hoặc dị tật bẩm sinh.

- Trong thai kỳ, nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường như sốt, ho, khó thở, mệt mỏi kéo dài, cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Trường hợp của thai phụ P.K.O là lời cảnh báo rõ ràng về mức độ nguy hiểm của lao phổi trong thai kỳ, đặc biệt ở những người mang thai nhờ thụ tinh trong ống nghiệm. Việc chủ động kiểm tra sức khỏe trước khi mang thai, tầm soát bệnh lý truyền nhiễm và theo dõi sát trong thai kỳ không chỉ bảo vệ người mẹ mà còn đảm bảo sự an toàn, phát triển khỏe mạnh cho em bé ngay từ những tháng đầu đời.