Choáng váng trước cơn bão sa thải, nhớ "xốc" lại tinh thần với lời dặn của Tư Mã Ý: Võ công cao chỉ làm kẻ tay chân, trí tuệ cao mới đứng đầu thiên hạ, trụ vững trước sóng lớn

Hầu hết chúng ta hành động và làm việc ngày qua ngày như một cái 'máy lái tự động'. Chúng ta ngồi trong văn phòng và đếm ngược đồng hồ cho đến giờ tan sở, về nhà, rồi hôm sau lại bắt đầu một ngày mới không khác ngày hôm trước. Thế nhưng, 'cỗ máy người' này đang phải hứng chịu đợt sa thải khổng lồ trong lịch sử nhân loại trước sự đổ bộ như vũ bão của Trí tuệ nhân tạo và Robot. Phải làm sao trụ vững và phát triển trong thế giới nhiều biến động? Chăm chỉ thôi chưa đủ, cần làm việc với bộ ác thông minh, linh hoạt. Thử nhìn vào cuộc đời lẫy lừng của Tư Mã Ý, sẽ thấy: Tào Tháo, Lưu Bị, Tôn Quyền cả đời tranh đấu ngược xuôi tranh giành thiên hạ nhưng cuối cùng tất cả lại phải rơi vào tay nhà Tư Mã Ý. Nếu gia tộc Tư Mã là gia tộc hùng mạnh thì Tư Mã Ý chính là thủ lĩnh đứng đầu với những triết lý, kỹ năng sống vô cùng kinh ngạc và đáng nể.

1. Đường đời không có kẻ thù

Trong Quân Sư Liên Minh, Dương Tu là kẻ thù truyền kiếp của Tư Mã Ý. Dương Tu đã cố gắng loại bỏ Tư Mã Ý nhiều lần, nhưng không thành công và bị Tào Tháo giam giữ.

Tư Mã Ý biết tin về vụ tai nạn của Dương Tu và đã xin được gặp ông. Tào Tháo không hiểu lý do và hỏi tại sao ông muốn gặp kẻ muốn hại mình? Tư Mã Ý nói rằng ông không coi ai là kẻ thù, mà tất cả đều là bạn hoặc thầy. Nói cách khác, ông không oán hận Dương Tu, dù ông ta có âm mưu đối với ông. Tào Tháo đã rất ngưỡng mộ và đánh giá cao Tư Mã Ý sau khi nghe ông nói vậy.

Tư Mã Ý tuân thủ nguyên tắc của mình và đối xử với Dương Tu và Gia Cát Lượng với sự tôn trọng, không có sự oán hận. Thậm chí, ông luôn có khả năng hoà giải cả hai bên trong những thời điểm khó khăn nhất.

Đối thủ lớn thứ hai của ông là Gia Cát Lượng. Sau khi Gia Cát Lượng qua đời vì bệnh tật, Tư Mã Ý đã đến thăm trại quân đội Thục, nơi Gia Cát Lượng từng sinh sống.

Tào Duệ đặc biệt yêu quý một người tên là Tích Tà. Sau khi Tào Duệ qua đời, Tích Tà bị giam giữ, nhưng chỉ có Tư Mã Ý đến thăm, mặc dù ông từng gặp nhiều phiền phức từ Tích Tà. Tư Mã Ý đã sử dụng lòng rộng lượng và trân trọng tấm lòng trung thành của Tích Tà bằng cách mang đến cho ông một bộ y phục để giữ được sự tôn nghiêm cuối cùng trước khi qua đời.

Tư Mã Ý cũng rất tôn trọng Gia Cát Lượng. Sau khi Gia Cát Lượng chết, lại còn dùng tượng gỗ để hù dọa đội quân của Tư Mã ý khiến cho tướng sĩ của ông kinh hồn bạt vía. Ấy vậy mà sau khi Tư Mã Ý đưa quân đến doanh trại mà Gia Cát Lượng chết bỏ lại, ông nói: "Không đạm bạc chí chẳng sáng soi, không yên tĩnh tiến xa chẳng nổi. Cả đời ông giống như nước, thanh bạch một đời, tuy ông và tôi 6 lần đại chiến nhưng tôi lại luôn xem ông như tri âm".

Sự tôn trọng mà Tư Mã Ý dành cho đối thủ của mình thể hiện tấm lòng rộng lớn và lòng hào phóng của ông. Cách ông đối nhân xử thế cho thấy rằng chúng ta nên luôn nhường nhịn và giữ thái độ tôn trọng ngay cả với kẻ thù. Trong công việc, chúng ta nên biết cách học hỏi từ đối phương, tôn trọng họ, bởi vì sự tồn tại của họ giúp chúng ta hoàn thiện hơn, cải thiện bản thân hơn.

Trong cuộc sống hiện đại, trước AI hay Robot, thay vì sợ hãi chúng cướp mất việc, hãy vận dụng chúng, biến chúng thành công cụ phục vụ công việc, phát triển sự nghiệp của chúng ta.

2. Có dũng có mưu mới là người làm nên thành tựu

Vì đâu mà gia tộc Tư Mã có thể thành công? Nó ngoài việc có mối quan hệ rất lớn với sự đoản mệnh của gia tộc họ Tào. Kỳ thực Tào Phi là người rất có năng lực, nhưng vì đoản mệnh mà ra đi sớm, kế vị Tào Phi là Tào Duệ cũng vậy, đều sống chẳng được bao năm.

Tuy nhiên có một điều không thể không thừa nhận đó là, Tư Mã Ý là người rất biết cách nuôi dạy con cái, con của Tư Mã Ý cũng là một đấng nam nhi tài trí hơn người, văn võ song toàn.

Ngay từ rất nhỏ, Tư Mã Ý đã dạy con cái làm người phải hiểu được đạo lý: "Không trốn tránh thất bại, phải từ thất bại mà đứng lên chiến thắng".

Trong quá trình đấu quyền, đấu trí với Gia Cát Lượng, có một lần bị Gia Cát Lượng đánh lừa cho quân đi cướp lương thực. Mặc dù lúc đó lực lượng quân Ngụy đông gấp mấy lần quân Thục, nhưng Tư Mã Ý lại không cho quân lính đi cướp lại. Chúng tướng bất bình, hai con của Tư Mã Ý cũng đứng ngồi không yên, không hiểu tại sao lại vậy nên đi tìm cha mình hỏi chuyện. Khi đến đại doanh của Tư Mã Ý, thấy cha mình đang nói chuyện với một người, Tư Mã Ý nói: "Đánh trận, trước tiên phải học được thiện bại, bại mà không si, thua mà không hận thì mới có thể cười được sau cùng".

Kỳ thực điều này cũng chính là điều mà ngày chúng ta vẫn thường hay nói đến đó là vượt lên nghịch cảnh. Trong cuộc đời, một người phải đối diện với rất nhiều thất bại đó là điều không tránh khỏi. Đối diện với nghịch cảnh, đó là một loại trạng thái tâm lý mạnh mẽ, là một loại cảnh giới của sự nhẫn nại.

Đời người muôn ngàn sóng gió, thất bại nhất thời cũng chẳng có gì đáng phải nặng lòng. Cả đời Tư Mã Ý đánh không biết bao nhiêu trận, và cũng bại không biết bao nhiêu lần, tuy nhiên người chiến thắng cuối cùng lại là ông. Ý chí, nghị lực chính là kim chỉ nam xuyên suốt cuộc đời ông.

Chính ông nghiệm ra rằng: Võ lực hay sức mạnh thể chất của một người đóng vai trò quan trọng để đánh bại kẻ thù trên chiến trường, giúp chúng ta vượt qua những khó khăn và thử thách hiểm nguy. Nhưng đó chỉ là công việc của kẻ tay chân, còn người trí tuệ và bản lĩnh sẽ đứng đằng sau cầm quân bố trận.

Trong Tam Quốc, Lữ Bố mạnh mẽ trên chiến trường nhưng luận về mưu trí, cuối cùng vẫn chịu cảnh binh bại bị giết. Còn với quân sư Gia Cát Lượng, cho dù không anh dũng thiện chiến, nhưng một suy nghĩ, một kế sách của ông cũng có thể khiến hàng ngàn, hàng vạn quân thù bỏ mạng.

Chính vì vậy, bất luận ở thời đại nào, hữu dũng vô mưu chỉ làm kẻ tay chân, có dũng có mưu mới là người làm nên thành tựu. Chăm chỉ thôi chưa đủ, cần làm việc thông minh, trí tuệ, tài năng hơn cả máy móc vô tri.