Cháy chung cư Hồng Kông: Vì sao thiệt hại nhân mạng khủng khiếp đến vậy?

Ông Dave Downey, cựu chỉ huy lực lượng Cứu hỏa và Cứu nạn tại Miami-Dade, bang Florida – Mỹ, cho biết cấu trúc của các tòa nhà bị ảnh hưởng trong vụ cháy chung cư cao tầng ở Hồng Kông là "một mối lo ngại rất lớn".

Bắt đầu từ chiều 26-11, đám cháy bùng lên dữ dội tại khu chung cư Wang Fuk Court ở Tai Po. Khu phức hợp gồm 8 tòa nhà, mỗi tòa cao 31 tầng, với khoảng 2.000 căn hộ, là nơi sinh sống của khoảng 4.800 người. 

Vụ hỏa hoạn kéo dài hơn 20 giờ, được xem là vụ hỏa hoạn gây chết người nhiều nhất ở Hồng Kông kể từ Thế chiến thứ 2. 

Đến 11 giờ ngày 27-11, đã có 44 người thiệt mạng, khoảng 279 người mất tích. Ngoài ra, ít nhất 66 người nhập viện, trong đó 17 người trong tình trạng nguy kịch và 24 người trong tình trạng nghiêm trọng.

Vụ hỏa hoạn đã kéo dài hơn 20 giờ. Ảnh: HKFP

Câu hỏi đặt ra là tại sao vụ cháy gây thiệt hại về nhân mạng khủng khiếp đến vậy?

Vấn đề kỹ thuật xây dựng

Khu chung cư Wang Fuk Court đang được cải tạo và được bao bọc bằng giàn giáo tre và lưới chắn, một kỹ thuật xây dựng phổ biến ở Hồng Kông.

Theo Guardian, nguyên nhân chính xác của vụ cháy vẫn chưa được xác định nhưng giàn giáo tre và lớp lưới chắn dùng trong thi công có thể đã góp phần khiến lửa lan nhanh qua các căn hộ. 

Giàn giáo tre là loại vật liệu xây dựng truyền thống mà chính quyền Hồng Kông – Trung Quốc đang từng bước loại bỏ vì lý do an toàn.

Hồng Kông là một trong những nơi cuối cùng trên thế giới vẫn sử dụng tre trong xây dựng. Các mạng lưới giàn giáo đan chằng chịt bằng những cây tre được buộc lại bằng dây rút và bao quanh những tòa nhà chọc trời là hình ảnh quen thuộc khắp Hồng Kông.

Hồi tháng 3, chính quyền Hồng Kông cho biết sẽ loại bỏ dần việc sử dụng tre để chuyển sang thép chống cháy vì lo ngại an toàn.

Lực lượng cứu hỏa đưa người bị thương đi cấp cứu. Ảnh: HKFP

Hoạt động chữa cháy vẫn diễn ra sáng 27-11. Ảnh: HKFP

Sáng 27-11, 3 người đàn ông, tuổi từ 52 đến 68, đã bị bắt giữ vì tình nghi ngộ sát liên quan đến vụ cháy. Cả 3 người này đều làm cho một công ty xây dựng. Trong đó, một người là cố vấn kỹ thuật và hai người là giám đốc.

Nguyên nhân vụ cháy vẫn chưa được xác định nhưng giám đốc an ninh Chris Tang cho biết bạt chống thấm, lưới bảo vệ và tấm nhựa đã cháy "dữ dội hơn nhiều" so với các vật liệu đạt chuẩn, khiến ngọn lửa lan nhanh hơn quanh các tòa nhà 31 tầng.

Cảnh sát cho biết thêm công ty thi công Prestige Construction & Engineering Co Limited còn dùng tấm xốp cách nhiệt để bịt kín các cửa sổ trong quá trình sửa chữa, càng làm tình hình tồi tệ hơn.

Các tòa nhà biến thành "lò nướng"

Chính việc sử dụng vật liệu dễ cháy cao, lại còn bịt kín các lối thông gió quan trọng, đã biến khu nhà thành một cái bẫy chết người, thúc đẩy ngọn lửa lan rộng qua nhiều tòa nhà.

Ông Dave Downey nói với đài CNN rằng: "Đám cháy này cực kỳ dữ dội. Nó tấn công trực tiếp vào cấu trúc của tòa nhà. Dù đây là kết cấu bê-tông cốt thép, nó cũng chỉ chịu được một mức nhiệt nhất định, trong khi quá nhiều tác động đang diễn ra trong thời gian dài. Điều cần lo ngại hàng đầu lúc này là khả năng sụp đổ".

Ông cho biết điều kiện bên trong các tòa nhà khi cháy "như một lò nướng" và nhiệt độ càng tăng khi lên các tầng cao hơn. Những cư dân bị mắc kẹt bên trong được yêu cầu đóng kín tất cả cửa ra vào, cửa sổ và bịt chúng bằng băng keo cùng khăn ướt. 

Theo ông Downey, việc di chuyển bên trong tòa nhà đều không an toàn vì sức nóng và khói. 

Chuông báo cháy không hoạt động?

Nhiều cư dân trong khu vực cho biết họ chỉ phát hiện cháy khi thấy khói mù mịt và nghe tiếng gõ cửa của bảo vệ, bởi chuông báo cháy đã không hoạt động dù tòa nhà được trang bị hệ thống báo cháy đầy đủ.

Cựu ủy viên quận Tai Po Herman Yiu Kwan-ho cho biết: "Cư dân đã ngửi thấy mùi khét nhưng chuông báo cháy vẫn không vang lên".

Một phụ nữ họ Cheung, 40 tuổi, kể rằng ban đầu bà không nghĩ phải sơ tán vì tưởng đám cháy xảy ra ở khu vực xa. Nhưng chỉ ít phút sau, ngọn lửa đã bao trùm nhiều tầng nhà. "Nhìn hệt như một dãy thuyền đang cháy, không ai dập được. Chúng tôi chỉ biết đứng nhìn lửa nuốt chửng từng tòa nhà" - bà nói.

Mật độ dân cư cao, nhiều người lớn tuổi

Các chuyên gia e ngại rằng con số thương vong cuối cùng có thể vượt qua mốc hàng trăm người, do lửa cháy lan nhanh và mật độ dân cư lớn, đặc biệt là gần 40% cư dân là người cao tuổi.

Một phụ nữ họ Kam, khoảng 60 tuổi, sống tại Kwong Fuk Estate, cho hay nhiều người quen của bà trong Wang Fuk Court hiện mất liên lạc, trong đó có một phụ nữ hơn 70 tuổi. Bà Kam cho biết người này thường ngủ trưa vào thời điểm xảy ra cháy và con gái bà không thể gọi được.

Người dân trước đó nói với CNN rằng họ lo ngại số người chết sẽ tăng lên khi lực lượng cứu hỏa tiếp cận những người bị mắc kẹt ở các tầng trên cao của tòa nhà.