Cha mẹ nhớ dạy con: Giúp người khác 3 việc này chỉ rước XUI XẺO, tránh càng xa càng khỏi rước hoạ vào thân!

Hiểu Đan, Theo Phụ Nữ Mới 00:00 25/11/2025
Chia sẻ

Với trẻ con, đặc biệt là ở tuổi bắt đầu hình thành nhân cách và ranh giới bản thân, hiểu đúng về "giữ giới hạn khi giúp người" càng quan trọng.

Cha mẹ luôn dạy con phải biết giúp đỡ người khác. "Một miếng khi đói bằng một gói khi no", "thương người như thể thương thân" đó là những bài học làm người cơ bản nhất. Nhưng có một sự thật mà nhiều bậc phụ huynh ít khi nói rõ với con: không phải việc gì người ta nhờ cũng nên giúp.

Người xưa từng cảnh báo: "Giúp người ba dạng này, phúc chẳng thấy đâu, chỉ thấy hạn và xui đeo bám". Với trẻ con, đặc biệt là ở tuổi bắt đầu hình thành nhân cách và ranh giới bản thân, hiểu đúng về "giữ giới hạn khi giúp người" càng quan trọng.

Dưới đây là 3 kiểu nhờ vả mà cha mẹ cần dạy con tuyệt đối nói "không", dù người nhờ là bạn thân hay người quen lâu năm.

1. Việc vượt quá khả năng giúp rồi thành hại mình

Nhiều đứa trẻ rất tốt bụng, ai nhờ gì cũng lao vào giúp. Nhưng điều đáng sợ nhất là khả năng của trẻ có hạn, trách nhiệm gánh trên vai lại quá lớn.

Trong đời sống, ta từng gặp không ít tình huống tưởng vô hại: Bạn thân nhờ con đứng ra "nói dối giúp" để qua mặt giáo viên; giúp bạn che để "quay" tài liệu; bao che bạn nói dối cha mẹ...

Những việc vượt quá khả năng hoặc vượt ra ngoài phạm vi trách nhiệm của trẻ đều có thể khiến trẻ: mất thời gian học tập, bị liên đới nếu có sự cố, mang tâm lý phải chịu trách nhiệm thay người khác, điều mà kể cả người lớn còn khó gánh.

Cha mẹ cần dạy trẻ: giúp người là tốt, nhưng phải xem mình có đủ khả năng và không gây hại cho mình hay không. Một lời từ chối rõ ràng, tử tế còn tốt hơn giúp bừa để rồi mang họa.

Cha mẹ nhớ dạy con: Giúp người khác 3 việc này chỉ rước XUI XẺO, tránh càng xa càng khỏi rước hoạ vào thân!- Ảnh 1.

Ảnh minh hoạ

2. Việc có dấu hiệu sai phạm tuyệt đối không được dính vào

Đây là điều nhiều phụ huynh mặc nhiên xem là "đứa trẻ biết rồi sẽ tự tránh", nhưng thực tế không đơn giản như vậy. Trẻ con rất dễ bị lôi kéo bởi bạn bè, bởi tâm lý muốn "ngầu", muốn được công nhận.

Tình huống nguy hiểm có thể xảy ra ở lứa tuổi học đường: Bạn nhờ con giữ hộ đồ vật "lạ", nhưng thực chất là đồ ăn cắp. Bạn nhờ con che giấu chuyện phá hoại tài sản lớp học. Hoặc nghiêm trọng hơn: rủ rê tham gia đánh nhau, quay clip, lan truyền thông tin xấu.

Đây là những hành vi trẻ tuyệt đối không được giúp, không được tham gia, không được tiếp tay.

Cha mẹ nên dạy trẻ một nguyên tắc rõ ràng:

"Bất kỳ điều gì khiến con thấy băn khoăn, e ngại, sợ bị thầy cô hoặc bố mẹ phát hiện nghĩa là con không được làm". Trẻ có thể chưa phân biệt ranh giới đạo đức, pháp luật, nhưng chúng nhận ra cảm giác bất an.

Hãy dạy trẻ: biết sợ điều đúng mới là trưởng thành không phải sợ bạn bè chê cười.

3. Giúp người đưa ra quyết định quan trọng rất dễ mang tiếng "tại mày nên tao mới thế này"

Đây là điều mà ngay cả người lớn cũng thường mắc sai lầm. Cha mẹ cần dạy trẻ từ nhỏ: Con có thể lắng nghe, có thể gợi ý, nhưng không được quyết định hộ người khác

Trong môi trường học đường, điều này đặc biệt quan trọng: Bạn hỏi "Có nên nghỉ học thêm không?"; "Có nên đánh nhau để trả đũa không?"; "Có nên tố bạn A với cô giáo không?"; "Có nên chuyển lớp không?"

Nếu con đưa ra lời khuyên thiếu kinh nghiệm, hoặc bị bạn hiểu thành "mày xúi tao", hậu quả là: mất bạn, bị trách móc, mang cảm giác tội lỗi, thậm chí bị kéo vào mâu thuẫn không liên quan.

Cha mẹ nên nhắc con: "Con chỉ chịu trách nhiệm với quyết định của con. Ai làm gì cũng vì lựa chọn của họ không phải lựa chọn của con". Dạy trẻ giữ ranh giới này chính là cách bảo vệ con khỏi những rắc rối cảm xúc và quan hệ xã hội về sau.

Biết giúp đúng nơi đúng lúc đó mới là trí tuệ sống

Dạy con giúp người là bồi dưỡng lòng tốt.

Dạy con biết từ chối là bồi dưỡng trí tuệ, bản lĩnh và sự an toàn.

Một đứa trẻ biết phân biệt: việc nên giúp, việc không nên giúp và việc tuyệt đối phải tránh sẽ lớn lên độc lập, bản lĩnh, biết chịu trách nhiệm với cuộc đời mình.

Cha mẹ hãy nhớ: Chúng ta không chỉ dạy con trở thành người tốt mà phải dạy con trở thành người tốt nhưng không dại.

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC
Xem theo ngày