Cậu bé thiên tài có IQ cao hơn Albert Einstein, từng bị cho thôi học vì quá thông minh giờ ra sao?

Sinh ra trong một gia đình người Hoa tại Úc, Đào Triết Hiên (tên tiếng Anh là Terence Tao, sinh năm 1975) gần như được sinh ra để học. Cha mẹ ông đều từng là những sinh viên xuất sắc của Đại học Hồng Kông (Trung Quốc), sớm nhận ra con trai mình khác biệt hơn những đứa trẻ khác. Khi mới 2 tuổi, trong khi bạn bè còn tập nói và xếp khối, Triết Hiên đã biết đếm, làm phép cộng trừ cơ bản và tự chơi những trò logic mà chỉ người lớn mới hiểu.

Lên 3 tuổi, trí tò mò của ông vượt xa chương trình học thông thường. Triết Hiên đọc trôi chảy, tự mày mò những khái niệm mà thầy cô chưa từng dạy. Dù học vượt, ông lại gặp rào cản lớn về giao tiếp. "Cậu bé thiên tài" khi ấy không biết cách hòa nhập với bạn bè, nhiều lần khiến cha mẹ lo lắng.

Vì thế, họ buộc phải cho ông quay lại mẫu giáo, chỉ để học cách nói chuyện và chơi cùng các bạn. Nhưng ngay cả khi "bị ép học lại", Triết Hiên vẫn miệt mài tự học toán cùng mẹ. Chỉ trong thời gian ngắn, ông đã tự hoàn thành toàn bộ chương trình toán tiểu học, rồi nhảy cóc liên tục: 5 tuổi học lớp 2, sau đó lên thẳng lớp 5 môn Toán.

Đến 7 tuổi, trong một lần tình cờ, Triết Hiên phát hiện cuốn sách Giải tích của cha trên giá. Cuốn sách khiến bao sinh viên đại học "toát mồ hôi" lại trở thành món đồ chơi mới của một cậu bé 7 tuổi. Triết Hiên tự học, tự hiểu, rồi viết cả chương trình máy tính tính số hoàn hảo, và xuất bản cuốn sách đầu tiên của mình năm 9 tuổi.

Năm 1984, khi mới 8 tuổi, Đào Triết Hiên tham dự kỳ thi toán SAT - một kỳ thi tuyển sinh đại học nổi tiếng toàn cầu. Kết quả, ông đạt 760/800 điểm, con số mà nhiều sinh viên trung học mơ ước.

Ngay sau đó, các chuyên gia tiến hành kiểm tra IQ và kết quả khiến cả thế giới sững sờ: IQ của Đào Triết Hiên là 230, cao hơn cả Albert Einstein. Cái tên Đào Triết Hiên nhanh chóng phủ sóng trên truyền hình, báo chí quốc tế.

Tuy nhiên, tài năng của ông không dừng lại ở con số. Năm 12 tuổi, Triết Hiên tham dự Kỳ thi Olympic Toán học Quốc tế (IMO) và giành Huy chương Vàng, trở thành người trẻ nhất trong lịch sử đạt được thành tích này - kỷ lục đến nay vẫn chưa ai phá.

Sau những năm tháng tuổi thơ "bứt tốc", Đào Triết Hiên không ngủ quên trên danh tiếng. Năm 14 tuổi, ông bước vào Đại học Flinders (Úc) khi bạn bè đồng trang lứa vẫn còn vật lộn với bài tập trung học. Hai năm sau, ông lấy bằng cử nhân, rồi thạc sĩ ở tuổi 17, và Tiến sĩ tại Đại học Princeton (Mỹ) năm 21 tuổi.

Đến 24 tuổi, ông trở thành giáo sư chính thức tại Đại học California, một trong những người trẻ nhất trong lịch sử ngôi trường danh tiếng này.

Lĩnh vực nghiên cứu của ông trải dài từ giải tích điều hòa, phương trình đạo hàm riêng phi tuyến, tổ hợp học đến lý thuyết số giải tích. Cộng đồng toán học gọi ông là "người giải toán của mọi thời đại", vì khả năng nhìn ra lời giải trong những bài toán phức tạp mà người khác bó tay.

Năm 2006, ở tuổi 31, Đào Triết Hiên được trao Huy chương Fields - giải thưởng danh giá nhất trong giới toán học.

Sau ánh hào quang, Đào Triết Hiên vẫn là một con người rất đỗi giản dị. Ông đãng trí đến mức thường xuyên quên bình nước, hộp cơm, thậm chí có lần mặc ngược áo đến lớp. Khi gặp bài toán khó, ông cũng từng tức giận ném bút, thậm chí trút giận lên em trai. Nhưng chính những thất bại ấy đã dạy ông bài học quan trọng: thiên tài không thể thay thế cho thái độ nghiêm túc.

Những năm gần đây, khi AI bùng nổ, Đào Triết Hiên vẫn giữ được tinh thần tiên phong. Năm 2023, ông đồng lãnh đạo Nhóm Nghiên cứu Trí tuệ Nhân tạo Tạo sinh (Generative AI Working Group), nghiên cứu về ảnh hưởng của AI tới khoa học và xã hội. Ông còn chia sẻ trên mạng xã hội rằng việc sử dụng GPT-4 đã "tiết kiệm hàng giờ đồng hồ làm việc", cho thấy ông cởi mở và hào hứng với công nghệ mới.

Đến 2024, ông công bố báo cáo dài 62 trang, dự đoán tác động sâu rộng của AI lên các ngành như bán dẫn, siêu dẫn và vật lý vũ trụ, một lần nữa khiến giới khoa học toàn cầu phải chú ý.

Giờ đây, ở tuổi 50, Đào Triết Hiên vẫn đi lại giữa giảng đường và phòng thí nghiệm mỗi ngày. Toán học là tình yêu suốt đời, còn AI là hành trình mới mà ông đang khám phá.

Có lẽ điều khiến người ta ngưỡng mộ ông không chỉ là IQ 230 hay tấm Huy chương Fields, mà là cách ông sống, khiêm tốn, bền bỉ và không ngừng học hỏi. Bởi với Đào Triết Hiên, "thiên tài" không phải là một danh xưng, mà là trạng thái không ngừng mở rộng giới hạn của bản thân.

Theo Sohu