Mộ Dung Phục được mô tả là một trong những nhân vật bi thảm nhất của Kim Dung. Khi lần đầu xuất hiện, ít ai nghĩ rằng người này lại là một phản diện đáng ghét. "Khoảng 27, 28 tuổi, mặc chiếc áo nhẹ màu vàng nhạt, đeo gươm dài bên hông, phiêu diêu tiến đến, dung mạo tuấn tú, phong thái tao nhã ung dung," đây là miêu tả ban đầu mà Kim Dung dành cho Mộ Dung Phục. Dung nhan và võ công của Mộ Dung Phục đều được đánh giá cao, đặc biệt là chiêu Đẩu Chuyển Tinh Di có thể uy chấn giang hồ.
Tuy nhiên, thành tích thực chiến của Mộ Dung Phục trong nguyên tác lại không làm người đọc hài lòng. Ít nhất là từ kết quả mà xét, nhân vật này thường xuyên thất bại, tạo cảm giác không xứng với danh tiếng. Vậy Mộ Dung Phục có thực sự chỉ là cao thủ hạng 2? Theo Sohu và Sina thì Mộ Dung Phục đã bị đánh giá thấp thực lực.
Trước khi xuất hiện, Mộ Dung Phục đã nổi tiếng khắp thiên hạ. (Ảnh: Sohu)
Về chiến tích của Mộ Dung Phục, trước hết, đa số độc giả có sự hiểu lầm về nhân vật này. Thực tế, trước khi xuất hiện, Mộ Dung Phục đã nổi tiếng khắp thiên hạ. Điều này có nghĩa là, trước khi xuất hiện, Mộ Dung Phục đã đánh bại không ít cao thủ trong giang hồ.
Trong nguyên tác chỉ ghi một cách sơ lược: "Mộ Dung Phục càng lúc càng lớn, nhan sắc tuấn tú, võ công tiến bộ vượt bậc, cũng đã tạo được danh tiếng trong giang hồ. Nam Mộ Dung và Bắc Kiều Phong cùng được xem là hai cao thủ mạnh nhất của võ lâm Trung Nguyên."
Tuy nhiên, những trải nghiệm sau đó của Mộ Dung Phục lại khiến độc giả cảm thấy thất vọng.
Thực tế, trong trận đầu gặp Đinh Xuân Thu, Mộ Dung Phục đã có lúc thể hiện đầy tự do tự tại. Câu chuyện chiến đấu của anh hùng trẻ tuổi chống lại cái ác và kết thúc bằng chiến thắng của anh hùng trẻ tuổi. Về quá trình đối đầu không được mô tả kỹ nhưng kết quả là: "Trận chiến này, Mộ Dung Phục đã làm bị thương hơn mười đệ tử của Đinh Xuân Thu, giành chiến thắng hoàn toàn, cuối cùng thoát hiểm trong sự may mắn, dẫu vậy không tránh khỏi việc đường kinh mạch bị tổn thương nhẹ."
Khi Mộ Dung Phục kết hợp với Đinh Xuân Thu, Du Thản Chi đối đầu với Tiêu Phong, anh ta đã bắt đầu mất giá. (Ảnh: Sohu)
Trận chiến thực sự làm sụp đổ hình ảnh của Mộ Dung Phục chính là trận đại chiến ở núi Thiếu Thất. Thực tế, khi Mộ Dung Phục kết hợp với Đinh Xuân Thu, Du Thản Chi đối đầu với Tiêu Phong, anh ta đã bắt đầu mất giá. Vì dù gì Mộ Dung Phục cũng là một nhân vật ngang tầm với Tiêu Phong, nhưng lại phải liên thủ với người khác để đối phó với Tiêu Phong, điều này đã không công bằng từ đầu. Huống hồ hai người kia lại là những nhân vật phản diện, càng làm cho Mộ Dung Phục trở nên không xấu xa hơn.
Kết quả sau đó, Mộ Dung Phục không chỉ bị Đoàn Dự, người mới học võ, đánh bại một cách bết bát, mà còn bị Tiêu Phong nhấc bổng lên rồi ném đi, vô cùng mất thể diện. Sau trận đấu này, hình tượng của Mộ Dung Phục đã hoàn toàn sụp đổ.
Tiếp đó, khi ông cùng với Đoàn Diên Khánh bắt cóc Đoàn Chính Thuần và tình nhân của ông ta, lại bị Đoàn Dự đánh bại và buộc phải bỏ chạy. Nguyên tác cũng nhấn mạnh rằng, vào thời điểm đó, Đoàn Dự vẫn là người không biết võ công.
Mộ Dung Phục bị Đoàn Dự, người mới học võ, đánh bại một cách bết bát. (Ảnh: Sohu)
Trong nguyên tác có viết: "Thực sự như một lời nhắc nhở, Đoàn Dự sững người một lúc, ngay lập tức giật bỏ vải đen che mắt, đột nhiên ánh sáng chói lòa, sáng lạn rực rỡ, một thanh kiếm lạnh lẽo đâm về phía mặt mình. Đoàn Dự không biết võ công, càng thiếu khả năng ứng biến, một cảm giác hoảng sợ, lập tức làm rối tung bước chân, tiếng 'cạch' một tiếng, chân trái bị kiếm đâm, ngã xuống đất."
Dù vậy Đoàn Dự như vậy vẫn có thể đánh bại Mộ Dung Phục. Như thế, kế hoạch lại một lần nữa thất bại và Mộ Dung Phục phát điên.
Vậy Mộ Dung Phục cuối cùng được xếp vào cấp độ nào?
Theo quan điểm của Sohu và Sina, lý do khiến Mộ Dung Phục trở nên yếu ớt là bởi anh ta sống trong thời kỳ đỉnh cao của võ học.
Có thể nói, thời đại Thiên Long Bát Bộ có người có thể sử dụng võ học cao cấp hóa khí thành hình như Đoàn Dự luyện được Lục Mạch Thần Kiếm đã chứng minh cho luận điểm này.
Chính Kim Dung cũng đã đề cập đến một đoạn chú thích ở cuối chương thứ mười của nguyên tác: "Lục Mạch Thần Kiếm, Hỏa Diễm Đao và tuyệt kỹ của Thiếu Lâm tự và những võ công khác tập trung nội lực và phóng ra thành kiếm đao vô hình phá hủy và làm tổn thương người khác, chỉ là lời nói khoa trương của nhà văn, không phải là sự thật, độc giả nên coi đó là phóng đại ẩn dụ'... Trong việc truyền tải câu chuyện, nhiều chi tiết được tưởng tượng và phóng đại, dĩ nhiên với tên Thiên Long Bát Bộ, có nhiều biểu tượng và trừu tượng, đã bước vào cõi ma thuật và kỳ diệu."
Lý do khiến Mộ Dung Phục trở nên yếu ớt là bởi anh ta sống trong thời kỳ đỉnh cao của võ học. (Ảnh: Sohu)
Như vậy, đây là một thời đại gần với phép thuật, và Mộ Dung Phục lại chẳng may đối đầu với những nhân vật chính có tuyệt kỹ trợ giúp vậy thì làm sao anh ta có thể đứng vững?
Nhìn lại toàn bộ giang hồ, thực tế có thể đánh bại Mộ Dung Phục chỉ có vài người mà thôi, chỉ là anh ta không may mắn khi gặp phải họ. Dựa trên chi tiết trong nguyên tác, với thực lực của ông, nếu sống trong thời đại Song Ưng (Anh hùng xạ điêu và Thần điêu hiệp lữ) thậm chí cả Ngũ Tuyệt cũng không chắc là đối thủ của anh ta.
Thời đại Song Ưng tôn vinh Ngũ Tuyệt là tối cao, trong đó Ngũ Tuyệt thời đại Thần Điêu càng mạnh mẽ hơn, điều này không cần phải bàn cãi. Rõ ràng, trong Ngũ Tuyệt cũ, Đông Tà, Nam Đế sau này vẫn nằm trong Ngũ Tuyệt thời Thần Điêu, năng lực của họ so với bản thân mình thời đó đã mạnh lên rất nhiều.
Vậy Ngũ Tuyệt thời Thần Điêu là cấp độ nào?
Lấy người sau này được tôn là đầu của Ngũ Tuyệt thời Thần Điêu là Châu Bá Thông có thể thấy với sức mạnh của ông, đấu một mình với Kim Luân Pháp Vương cũng rất vất vả.
Châu Bá Thông một mình đối đầu với Kim Luân Pháp Vương, khó có khả năng chống trả. (Ảnh: Sohu)
Trong nguyên tác Thần Điêu Hiệp Lữ chương 38, khi hai người giao chiến, sách có đoạn viết: "Quốc Sư kể từ khi luyện thành mười tầng Long Tượng Bát Nhã Kinh, hôm nay mới gặp được cao thủ, thật sự là một cơ hội để thử sức. Thấy Châu Bá Thông vung quyền tấn công, liền dùng quyền đối quyền, đưa quyền phản kích. Hai người nắm đấm chưa chạm nhau, đã phát ra tiếng nổ nhẹ bụp bụp. Châu Bá Thông giật mình, biết rằng cú đấm của đối phương có gì đó lạ, không dám đỡ trực tiếp."
Châu Bá Thông một mình đối đầu với Kim Luân Pháp Vương, khó có khả năng chống trả.
Còn về sức mạnh của Kim Luân Pháp Vương thì sao? Hãy nhìn cách ông ta đối phó với ám khí: "Pháp vương nhảy lên lúc đó, đã sớm dự đoán kẻ địch chắc chắn sẽ tấn công, tay cầm lấy cổ áo kéo ra mạnh, một tiếng 'vù', áo dài bị xé thành hai mảnh, đúng lúc này đàn ong ngọc bắn tới, ông ta vung hai mảnh áo rách, hàng chục chiếc kim nhỏ đều đâm vào trong áo."
Sức mạnh của Mộ Dung Phục chắc chắn không kém gì Ngũ Tuyệt thời Thần Điêu. (Ảnh: Sohu)
Cùng tình huống sử dụng áo để đối phó với ám khí, Mộ Dung Phục thể hiện mình bình tĩnh và thuận lợi hơn nhiều: "Mộ Dung Phục gấp rút tập trung gió từ lòng bàn tay, đẩy ngược lại hai vật không biết tên gọi kia, chỉ nghe tiếng 'á' một tiếng kinh hãi, kẻ địch đã bị chính ám khí độc ác của mình bắn trúng. Trong tình huống cấp bách như vậy, Mộ Dung Phục vung tay áo, như cánh buồm gió trên không trung tạo thêm lực đẩy, thân hình lướt sang trái ba thước, đồng thời tay áo phải bay lên, một luồng nội lực mềm mại và mạnh mẽ phát ra, nâng tất cả hàng trăm mũi kim độc lên bầu trời. Thân thể anh ta như một con diều lớn nhẹ nhàng, thoải mái bay lượn xuống."
Nhìn từ đây, sức mạnh của Mộ Dung Phục chắc chắn không kém gì Ngũ Tuyệt thời Thần Điêu, anh ta chỉ trở nên yếu đuối vì thời đại Thiên Long có quá nhiều cao thủ mạnh mẽ.