Cảnh báo: 4 thực phẩm có nguy cơ chứa hàn the, thịt heo nằm trong danh sách này

Hàn the là gì và tại sao cần cảnh giác?

Hàn the, hay còn gọi là Borax (tên hóa học: natri tetraborat - Na₂B₄O₇), là một hóa chất công nghiệp phổ biến, thường được dùng trong sản xuất thủy tinh, xà phòng và chất tẩy rửa nhờ đặc tính làm cứng và bảo quản. Tuy nhiên, trong quá khứ, hàn the từng bị lạm dụng trái phép trong chế biến thực phẩm tại một số nơi, bao gồm Việt Nam, để tăng độ dai, giữ màu sắc và kéo dài thời gian sử dụng.

Hiện nay, tại Việt Nam, hàn the đã bị cấm sử dụng trong thực phẩm theo Nghị định 09/2016/NĐ-CP vì nguy cơ gây hại cho sức khỏe. Tiêu thụ thực phẩm chứa hàn the với liều lượng lớn hoặc tích tụ lâu dài có thể dẫn đến ngộ độc cấp tính (đau đầu, buồn nôn, nôn mửa) và tổn thương mãn tính (ảnh hưởng đến gan, thận, hệ thần kinh). Dù vậy, một số cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, thiếu kiểm soát vẫn lén lút sử dụng chất này. 

Vì thế, khi nấu ăn và mua sắm, bạn cần cảnh giác với 4 loại thực phẩm dễ bị nhiễm hàn the sau đây để bảo vệ sức khỏe gia đình.

1. Mì sợi tươi

Mì sợi tươi mua ngoài chợ, đặc biệt từ các nguồn không rõ xuất xứ, có nguy cơ chứa hàn the. Chất này từng được dùng để làm sợi mì trắng sáng hơn, dai hơn và bảo quản lâu hơn, dù hiện nay việc này là bất hợp pháp.

Cách nhận diện mì sợi nghi chứa hàn the:

- Màu sắc bất thường: Mì tự nhiên làm từ bột mì thường có màu hơi vàng nhạt do trứng hoặc bột. Nếu sợi mì trắng sáng quá mức, gần như không có chút vàng, đó có thể là dấu hiệu của hàn the hoặc chất tẩy trắng (cả hai đều không an toàn). 

- Bề mặt quá hoàn hảo: Sợi mì chứa hàn the thường mịn màng bất thường, không có lỗ nhỏ hay vết nứt tự nhiên như mì làm thủ công. 

- Độ dai bất thường: Mì tự nhiên có độ đàn hồi vừa phải, dễ đứt nếu kéo mạnh hoặc nấu lâu. Nhưng mì chứa hàn the sẽ dai vượt trội, ấn nhẹ là bật lại ngay, nấu lâu cũng không nát, thậm chí càng dai hơn.

Lời khuyên: Hãy chọn mì từ các thương hiệu uy tín, có nhãn mác rõ ràng, hoặc tự làm mì tại nhà để đảm bảo an toàn.

2. Vỏ bánh bao và vỏ hoành thánh

Để tiết kiệm thời gian, nhiều người chọn mua vỏ bánh bao, vỏ hoành thánh làm sẵn thay vì tự nhào bột. Nhưng đây cũng là loại thực phẩm dễ bị thêm hàn the để tăng độ dẻo, tránh dính và giữ được lâu mà không hỏng.

Cách nhận diện vỏ bánh nghi chứa hàn the:

- Trắng sáng bất thường: Vỏ bánh tự nhiên thường có màu trắng đục hoặc hơi ngà, trong khi vỏ chứa hàn the trắng bóng như được “tẩy”, không có sắc thái tự nhiên. 

- Độ dẻo quá mức: Vỏ bánh chứa hàn the dai hơn bình thường, không dễ rách khi gói, kể cả để lâu ngoài không khí. 

- Không có mùi bột mì: Vỏ bánh tự nhiên thường thoảng mùi bột mì nhẹ, còn vỏ có hàn the thường không mùi hoặc có mùi hóa chất thoáng qua.

Lời khuyên: Ưu tiên mua vỏ bánh từ các cửa hàng lớn, có chứng nhận an toàn thực phẩm. Nếu có thời gian, tự làm vỏ bánh tại nhà bằng bột mì và nước là cách an toàn nhất.

3. Các sản phẩm từ thịt heo (giò, chả)

Thịt heo tươi nguyên khối hiếm khi bị thêm hàn the, nhưng các sản phẩm chế biến sẵn như giò, chả lại có nguy cơ cao hơn. Một số nơi lạm dụng hàn the để tạo độ giòn, giữ màu hồng đẹp mắt và bảo quản lâu, dù điều này vi phạm pháp luật.

Cách nhận diện giò, chả nghi chứa hàn the:

- Màu sắc quá hoàn hảo: Giò, chả tự nhiên thường có màu trắng ngà (giò) hoặc hồng nhạt (chả), không đồng đều. Nếu sản phẩm hồng tươi hoặc trắng bóng bất thường, có thể đã bị thêm hàn the.

- Độ giòn và dai bất thường: Giò chứa hàn the thường giòn và dai hơn mức cần thiết, cắn vào có cảm giác “bật” mạnh, không mềm tự nhiên. 

- Bảo quản quá lâu: Giò, chả tự nhiên để ngoài dễ hỏng sau 1-2 ngày, nhưng nếu để cả tuần mà vẫn “tươi”, hãy nghi ngờ.

Lời khuyên: Chọn mua giò, chả từ các cơ sở uy tín, có giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm. Tốt nhất là tự làm tại nhà để kiểm soát nguyên liệu.

4. Váng đậu (tàu hũ ky)

Váng đậu, món ăn quen thuộc từ đậu nành, thường dùng trong món chay hoặc nhúng lẩu, cũng nằm trong nhóm dễ bị nhiễm hàn the nếu sản xuất không đúng cách. Chất này giúp váng đậu trắng hơn, dai hơn và không dễ rách khi chế biến.

Cách nhận diện váng đậu nghi chứa hàn the:

- Trắng bóng bất thường: Váng đậu tự nhiên có màu vàng nhạt hoặc trắng đục nhẹ, còn váng đậu chứa hàn the thường trắng sáng, bóng loáng như được phủ lớp hóa chất. 

- Độ dai quá mức: Váng đậu tự nhiên dễ rách khi kéo mạnh, nhưng loại có hàn the rất dai, chịu được nhiệt lâu mà không nát.

- Không có mùi đậu nành: Váng đậu tự nhiên thoảng mùi đậu nành đặc trưng, trong khi loại có hàn the thường mất mùi hoặc có mùi lạ.

Lời khuyên: Chọn váng đậu từ các thương hiệu lớn, có bao bì và chứng nhận rõ ràng. Nếu tự làm tại nhà bằng đậu nành nguyên chất, bạn sẽ hoàn toàn yên tâm.

Nguồn: Toutiao