Cận cảnh căn hộ chung cư Hong Kong: Chưa tới 10m2 nhưng giá thuê 10 triệu/tháng, vệ sinh phải dùng chung

Hong Kong (Trung Quốc) từ lâu được xếp vào nhóm thị trường bất động sản đắt đỏ nhất thế giới. Giá nhà và giá thuê căn hộ tại đây nhiều năm liền dẫn đầu các bảng xếp hạng về “chi phí sinh sống khắc nghiệt”, khiến người dân thu nhập trung bình hầu như không thể mua nổi nhà. Trong bối cảnh quỹ đất khan hiếm, giá nhà leo thang, một mô hình cư trú đặc biệt xuất hiện và gây chú ý toàn cầu: Coffin homes hoặc cage homes – những “căn hộ quan tài”, “nhà lồng” có diện tích chỉ vài mét vuông nhưng vẫn có giá thuê ngang hoặc cao hơn thu nhập của nhiều lao động phổ thông.

Diện tích chưa đến 10m², tiện ích thiếu thốn, giá thuê không hề rẻ

Theo Census & Statistics Department Hong Kong, hiện có khoảng 227.000 người đang sống trong các subdivided flats – căn hộ bị chia nhỏ bên trong các chung cư cũ. Trong số này, coffin homes và cage homes là dạng tồi tệ nhất, khi diện tích của mỗi người có khi chỉ khoảng 1–2m². Tổ chức vì quyền lợi dân cư SoCO ước tính có khoảng 10.000–12.000 cư dân sống trong những “căn nhà quan tài” đúng nghĩa – nơi mỗi khoang ngủ chỉ rộng bằng một chiếc giường đơn, không đủ chỗ để đứng thẳng.

Nhiếp ảnh gia Benny Lam – người từng ghi lại đời sống trong những căn phòng này trên National Geographic – mô tả mỗi “khoang” thường chỉ là một hộp gỗ hoặc hộp kim loại cao chưa tới 1m, dài vừa đủ để duỗi chân, và rộng chỉ khoảng 1–1,8m². Người thuê phải ngủ, ăn, sinh hoạt ngay trong chiếc hộp ấy; thậm chí nhiều người đặt bếp điện ngay cạnh nơi nằm, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ rất cao. The Guardian mô tả các khoang này “không khác gì một chiếc quan tài – nơi người ta chỉ có thể nằm hoặc ngồi khom lưng”.

Không gian chung trong các tòa nhà cũng gần như không tồn tại. Bếp thường nằm ở hành lang, nơi vài chiếc bếp điện được đặt cạnh nhau để các hộ tự nấu ăn. Nhà vệ sinh và phòng tắm được dùng chung cho cả tầng, với tình trạng ẩm thấp, xuống cấp, thường xuyên ùn tắc và thiếu thông gió. Báo South China Morning Post (SCMP) cho biết nhiều tòa nhà chỉ có 1–2 toilet phục vụ cho 10–20 người, và 46% các phòng không có cửa sổ, khiến không khí tù đọng, nóng bức quanh năm.

Dù điều kiện sống hạn chế, giá thuê tại đây không hề rẻ. Theo Reuters (2024), nhiều “căn” rộng khoảng 50 ft² (khoảng 4,6m²) được cho thuê với giá tới HK$2.900/tháng, tương đương 9–10 triệu đồng. Khảo sát của J3 Consulting Hong Kong (2025) cho thấy nhiều bedspace có diện tích chỉ 2–5m² nhưng được cho thuê từ HK$1.800–HK$2.900/tháng, mức giá vượt xa thu nhập của nhiều lao động tự do, người già hoặc người nhập cư. Tính theo diện tích, các căn phòng này thậm chí đắt hơn nhiều so với căn hộ tiêu chuẩn tại cùng khu vực.

Những “căn hộ quan tài” này tập trung chủ yếu tại Sham Shui Po, Mong Kok, Yau Ma Tei và Tai Kok Tsui – những khu vực có mật độ dân cư cao và nhiều tòa nhà cũ kỹ từ thập niên 1950–60. Theo SCMP, hơn 55% các subdivided flats ở Hong Kong (Trung Quốc) nằm tại Kowloon, nơi có tỷ lệ nghèo cao và nhu cầu thuê nhà giá rẻ rất lớn. Tại đây, một căn hộ 35–45m² có thể bị chia thành 15–25 khoang, tương đương 1–1,5m² mỗi người – mật độ cư trú thuộc nhóm cao nhất thế giới.

Đô thị hiện đại vì sao lại tồn tại những căn hộ như vậy?

Sự xuất hiện và tồn tại suốt nhiều thập kỷ của coffin homes và cage homes phản ánh một nghịch lý trong lòng thành phố hiện đại bậc nhất châu Á. Nhiều chuyên gia cho rằng có 4 nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng này.

Thứ nhất, giá bất động sản tại Hong Kong (Trung Quốc) luôn thuộc top cao nhất thế giới, vượt xa mức thu nhập trung bình của người dân. Các báo cáo của Time Out và nhiều tạp chí quốc tế đều xếp đặc khu này vào nhóm “khó mua nhà nhất hành tinh”. Khi giá thuê căn hộ tiêu chuẩn vượt khỏi khả năng chi trả, những lựa chọn tồi tàn như subdivided flats trở thành lối thoát duy nhất đối với hàng trăm nghìn cư dân thu nhập thấp.

Thứ hai, quỹ đất hạn chế và tốc độ đô thị hóa nhanh khiến Hong Kong (Trung Quốc) gần như không có chỗ để mở rộng nhà ở. Phần lớn nhà dân cư tại Kowloon vàHong Kong Island là các tòa nhà cũ từ những năm 1950–60, được chủ nhà tự chia nhỏ để tăng số phòng cho thuê.

Thứ ba, lực lượng lao động thu nhập thấp ngày càng đông. SoCO cho biết phần lớn người sống trong coffin homes là người già, lao động nhập cư, người thất nghiệp hoặc làm nghề lương thấp như giao hàng, bốc xếp, nhân viên tạp vụ. Họ không đủ khả năng trả mức thuê căn hộ bình thường – vốn có thể lên đến HK$27.000–40.000/tháng với những căn hai phòng ngủ ở khu trung tâm.

Cuối cùng, nguồn cung nhà ở công cộng chưa theo kịp nhu cầu. Các chương trình phát triển nhà giá rẻ của chính quyền Hong Kong (Trung Quốc) mất nhiều năm để hoàn thành, trong khi số người cần hỗ trợ tăng nhanh. Theo Reuters, một số subdivided flats hoạt động mà không được cấp phép, không đạt chuẩn phòng cháy – chữa cháy nhưng vẫn tồn tại vì nếu đóng cửa toàn bộ, hàng trăm nghìn người sẽ không còn nơi ở.