Con người đã tồn tại trên Trái đất hơn 2,4 triệu năm, và suốt chiều dài lịch sử, sinh sản luôn gắn liền với mối quan hệ nam – nữ. Tuy nhiên, cùng với bước tiến của y học và công nghệ hỗ trợ sinh sản, phụ nữ ngày nay có thể mang thai và sinh con mà không cần đến hôn nhân hay sự gắn kết với đàn ông. Xu hướng “làm mẹ đơn thân theo lựa chọn” đang trở thành một hiện tượng xã hội mới, thậm chí gây ra những tranh cãi gay gắt.
Trước đây, gia đình truyền thống được định hình theo mô hình “đàn ông ra ngoài làm việc, phụ nữ ở nhà chăm lo nội trợ”. Thế nhưng, ngày càng nhiều phụ nữ tự chủ kinh tế đã phá vỡ khuôn mẫu ấy. Một số người quyết định không kết hôn, nhưng vẫn sinh con bằng cách thụ tinh nhân tạo hoặc mua tinh trùng từ ngân hàng tinh trùng ở nước ngoài.
Ở các quốc gia phát triển như Mỹ, Anh, Đan Mạch, Hà Lan, các ngân hàng tinh trùng hoạt động công khai và chuyên nghiệp, cho phép khách hàng lựa chọn dựa trên hồ sơ chi tiết: màu da, màu mắt, trình độ học vấn, nghề nghiệp, thậm chí cả sở thích và tính cách của người hiến tặng. Mỹ hiện là quốc gia xuất khẩu tinh trùng lớn thế giới, với nhiều ngân hàng lớn nhỏ, phục vụ các khách hàng có nhu cầu mỗi năm.
Một ví dụ gây chú ý là Ye Haiyang, phụ nữ đến từ tỉnh Cát Lâm (Trung Quốc). Năm 2017, cô bỏ ra 500.000 nhân dân tệ (hơn 70.000 USD) để mua tinh trùng của một nam giới tốt nghiệp đại học danh tiếng tại Mỹ. Sau khi thụ tinh, cô sinh con gái mang trong mình dòng máu lai từ 5 quốc gia. Chưa dừng lại, Ye sau đó tiếp tục sinh thêm một bé gái và cặp song sinh hai bé trai.
Ngoài ra, một số phụ nữ chọn phương pháp đông lạnh trứng để chủ động thời gian làm mẹ, điển hình như Wu Yingjie – người quyết định không kết hôn mà vẫn làm mẹ nhờ công nghệ y khoa. Trường hợp của ca sĩ Trương Bích Thần cũng từng gây xôn xao: cô sinh con sau khi chia tay bạn trai Hoa Thần Vũ, tự mình nuôi dưỡng con nhỏ mà không cần đến hôn nhân.
Những phụ nữ lựa chọn “sinh con không cần đàn ông” thường có hai đặc điểm nổi bật:
1. Độc lập tài chính và mạnh mẽ về tinh thần: Nuôi dạy một đứa trẻ từ lúc lọt lòng đến trưởng thành đòi hỏi nguồn lực khổng lồ: chi phí sinh nở, chăm sóc y tế, học phí, hoạt động ngoại khóa, phát triển sở thích… Vì vậy, chỉ những phụ nữ có điều kiện kinh tế mới đủ khả năng tự gánh vác vai trò vừa làm cha vừa làm mẹ.
2. Trở ngại về tình cảm và hôn nhân: Không ít phụ nữ từng trải qua các mối quan hệ thất bại, thậm chí bị tổn thương nặng nề, dẫn đến mất niềm tin vào hôn nhân. Với họ, hôn nhân chỉ mang lại rắc rối, còn làm mẹ đơn thân vừa giúp thỏa mãn khát khao có con, vừa tránh được xung đột hôn nhân. Một số khác đặt tiêu chuẩn cực kỳ cao cho người bạn đời, mong muốn tìm được một người đàn ông tài giỏi hơn mình, cả về trí tuệ lẫn nhân cách. Nhưng trong thực tế, “người đàn ông hoàn hảo” gần như chỉ tồn tại trong tưởng tượng, khiến nhiều phụ nữ chọn cách… đi mua tinh trùng.
Sự lựa chọn này dĩ nhiên gây ra tranh luận xã hội. Không ít ý kiến cho rằng những phụ nữ ấy ích kỷ, chỉ nghĩ cho bản thân mà bỏ qua vai trò quan trọng của người cha trong sự phát triển của trẻ.
Thực tế, câu hỏi “Cha của con là ai?” vẫn luôn là thách thức đối với những đứa trẻ lớn lên trong gia đình đơn thân. Con gái của Ye Haiyang từng hồn nhiên trả lời: “Mẹ tôi lo được tất cả… Mẹ là người phụ nữ rất mạnh mẽ”. Nhưng các chuyên gia tâm lý nhấn mạnh: người cha vẫn có vai trò không thể thay thế trong sự phát triển thể chất, tinh thần và nhân cách của trẻ.
Về nhận diện giới tính: Con trai cần hình mẫu nam giới để học cách trở thành một người đàn ông có trách nhiệm; con gái cần tương tác với cha để hiểu cách đàn ông suy nghĩ và hành xử, từ đó xây dựng các mối quan hệ lành mạnh trong tương lai.
Về nhận thức và tư duy: Các ông bố thường khuyến khích con khám phá, dám chấp nhận rủi ro, giúp trẻ phát triển khả năng sáng tạo và giải quyết vấn đề.
Về hỗ trợ tinh thần: Sự bình tĩnh và quyết đoán của người cha có thể giúp con rèn luyện khả năng phục hồi tâm lý, học cách đứng vững trước khó khăn.
Chính vì vậy, việc một người phụ nữ phải gánh vác cả hai vai trò – vừa là mẹ, vừa thay cha luôn tiềm ẩn nhiều thiếu sót, cho dù họ có mạnh mẽ và giàu có đến đâu.
“Kiểu sinh con mới” mang lại cho phụ nữ quyền tự chủ lớn hơn, nhưng cũng đặt ra không ít thách thức. Các chuyên gia cảnh báo rằng, trước khi quyết định sinh con mà không kết hôn, phụ nữ cần cân nhắc kỹ: tình trạng sức khỏe, khả năng tài chính, môi trường nuôi dạy con, thậm chí cả kế hoạch giáo dục lâu dài.
Nếu chỉ chạy theo xu hướng mà thiếu chuẩn bị toàn diện, hệ quả có thể không chỉ ảnh hưởng đến người mẹ, mà còn để lại tổn thương lâu dài cho đứa trẻ. Sinh con luôn là trách nhiệm lớn lao – không chỉ với bản thân, mà còn với xã hội.
Theo Toutiao