Bớt 2 thứ, thêm 1 thứ: Năm sau chắc chắn dư tiền!

Tiết kiệm tiền không phải là câu chuyện cắt giảm cực đoan hay sống kham khổ. Trên thực tế, nhiều người càng cố thắt lưng buộc bụng lại càng nhanh bỏ cuộc, bởi cách tiết kiệm đó tạo ra cảm giác áp lực tâm lý kéo dài. Một phương pháp bền vững hơn là biết “bớt đúng chỗ” và “thêm đúng thứ”.

Làm được điều đó, việc tiết kiệm nói riêng hay tình hình tài chính nói chung trong năm 2026 chắc chắn sẽ sang trang mới.

1. Bớt những khoản chi nhỏ nhưng lặp lại liên tục

Sai lầm phổ biến của nhiều người là chỉ tập trung soi xét các khoản chi lớn như thuê nhà, mua xe hay đầu tư tài sản, trong khi lại bỏ qua những khoản tiền nhỏ phát sinh mỗi ngày. Một ly cà phê mang đi, một bữa ăn ngoài vì lười nấu, vài lần đặt đồ giao tận nơi hay những gói đăng ký dịch vụ số “chỉ vài chục nghìn mỗi tháng” đều không đáng kể nếu nhìn riêng lẻ. Nhưng khi cộng dồn theo tháng và theo năm, con số này hoàn toàn có thể tương đương một khoản tiết kiệm đáng kể.

Việc “bớt” ở đây không có nghĩa là cấm đoán hoàn toàn những niềm vui nhỏ trong cuộc sống, mà là giảm tần suất và ý thức rõ hơn về giá trị của từng khoản chi. Thay vì ngày nào cũng đặt đồ ăn, có thể chủ động nấu ăn nhiều hơn và chỉ đặt khi thật sự cần. Khi những khoản chi nhỏ được kiểm soát, dòng tiền ra sẽ chậm lại một cách tự nhiên mà không gây cảm giác thiếu thốn.

Điều quan trọng là những khoản chi này thường mang tính cảm xúc và thói quen, không xuất phát từ nhu cầu thiết yếu. Cắt giảm chúng giúp người tiết kiệm không chỉ giữ lại tiền, mà còn rèn luyện khả năng làm chủ hành vi chi tiêu. Đây chính là nền tảng để xây dựng một hệ thống tài chính cá nhân lành mạnh và bền vững về lâu dài.

2. Bớt chi tiêu theo cảm xúc

Một trong những “kẻ thù” lớn nhất của tiết kiệm chính là chi tiêu vì cảm xúc. Mệt mỏi sau giờ làm, căng thẳng vì công việc, buồn chán trong những ngày rảnh rỗi hay áp lực khi nhìn thấy người khác khoe thành tựu trên mạng xã hội đều có thể trở thành lý do để tiêu tiền.

Những quyết định mua sắm trong trạng thái cảm xúc cao thường mang lại cảm giác hưng phấn rất ngắn ngủi, nhưng để lại sự hối tiếc kéo dài khi nhìn lại tài khoản ngân hàng.

Bớt chi tiêu theo cảm xúc đòi hỏi sự tỉnh táo và kỷ luật. Một cách hiệu quả là tạo độ trễ trước khi mua sắm, chẳng hạn chờ 24 đến 72 giờ trước khi quyết định mua một món đồ không thiết yếu. Khoảng thời gian này đủ để cảm xúc lắng xuống và lý trí quay lại. Khi chi tiêu được đưa về đúng nhu cầu thực, tiền tiết kiệm sẽ tự nhiên tăng lên mà không cần ép buộc.

3. Thêm thói quen theo dõi và lập kế hoạch cho tiền bạc

Nếu “bớt” là phần giảm áp lực, thì “thêm” chính là yếu tố giúp tiết kiệm đi vào guồng ổn định. Thứ nên thêm ở đây không phải là thêm việc kiếm tiền hay thêm những công cụ phức tạp, mà là thêm thói quen theo dõi và lập kế hoạch tài chính cá nhân. Nhiều người không tiết kiệm được đơn giản vì họ không biết tiền của mình đang đi đâu.

Việc ghi chép thu chi, dù bằng sổ tay hay ứng dụng, giúp tạo ra sự minh bạch. Khi nhìn thấy con số cụ thể, con người có xu hướng điều chỉnh hành vi tốt hơn. Kế hoạch tài chính không cần quá chi tiết hay cầu kỳ, chỉ cần xác định rõ thu nhập hàng tháng, các khoản chi cố định, chi linh hoạt và số tiền tối thiểu cần tiết kiệm. Khi tiết kiệm được đưa vào kế hoạch ngay từ đầu, nó không còn là “phần dư nếu còn tiền” mà trở thành một khoản ưu tiên.

Ngoài ra, việc đặt mục tiêu rõ ràng cho tiền tiết kiệm cũng giúp tăng động lực. Tiết kiệm để làm gì, trong bao lâu và với số tiền bao nhiêu sẽ tạo cảm giác có định hướng. Khi tiền tiết kiệm gắn với một mục tiêu cụ thể, con người dễ dàng từ chối những khoản chi không cần thiết hơn, bởi họ hiểu rằng mỗi quyết định chi tiêu đều có tác động trực tiếp đến tương lai của mình.

Tóm lại, tiết kiệm hiệu quả không đến từ những thay đổi lớn lao, mà từ những điều chỉnh nhỏ nhưng đúng hướng. Bớt những khoản chi nhỏ lặp lại, bớt chi tiêu theo cảm xúc và so sánh, đồng thời thêm thói quen theo dõi và lập kế hoạch tài chính sẽ giúp dòng tiền được kiểm soát tốt hơn. Khi làm được điều này, tiết kiệm không còn là áp lực, mà trở thành một phần tự nhiên trong cuộc sống hàng ngày.