BinZ: “Tôi đang đi trên con đường rất mong manh, ở ranh giới giữa nghệ thuật và suồng sã”

Bắt đầu đặt chân vào thế giới âm nhạc từ 10 năm trước và hơn 1 năm trở lại đây, Binz trở thành cái tên có tiếng ở Vpop, được đông đảo khán giả trẻ yêu mến. Từ những bản tình ca nhẹ nhàng bên cây đàn guitar mộc mạc cho tới các bản rap "gắt" sặc mùi gangster, bad boy, Binz đều thể hiện một chất riêng khó hoà lẫn với đám đông.

Binz không ngại thừa nhận, những bản rap "gắt" từng khiến anh mất đi nhiều cơ hội nhưng vì đó là màu sắc riêng nên dù phải hứng chịu những phản hồi trái chiều, anh vẫn một lòng theo đuổi. Ngay cả khi ca từ trong mỗi bản nhạc hoàn toàn là vô nghĩa.

Tôi đang đi trên con đường rất mong manh, ở ranh giới một bên là nghệ thuật, một bên là suồng sã, thô tục

Sau những thành công trong âm nhạc, được khán giả yêu mến, hợp tác cùng các ca sĩ nổi tiếng Vpop, anh nghĩ con người anh đã thay đổi ra sao?

Tôi nghĩ là mình đã thay đổi rất nhiều, từ việc trải qua thời gian bản thân trưởng thành thế nào cũng kéo theo sự thay đổi về tư duy âm nhạc. Trong suốt 8 đến 10 năm qua là quãng thời gian tôi thay đổi nhiều nhất. Đến giờ khi nghe lại những bài nhạc tôi viết trong quãng thời gian đầu, tôi còn chẳng biết mình đã viết về điều gì. Còn bây giờ mọi thứ rõ ràng hơn, tôi biết cách điều khiển cảm xúc của mình, biết cách đưa nó vào âm nhạc ra sao cho tròn trịa nhất, thật nhất.

Cụ thể sự rõ ràng ấy là gì?

Từ năm 2016 đến năm 2017 là thời gian tôi tìm hiểu mình muốn viết về cái gì, màu sắc âm nhạc mình theo đuổi là gì. Như mọi người đều thấy ngày trước tôi thường viết những ca khúc tình yêu kiểu nhẹ nhàng, tình ca, nhưng gần đây lại sôi động hơn, điều đó là hoàn toàn khác biệt.

Tôi chỉ nghĩ đơn giản thế này, những bài nhạc buồn mình có thể nghe khi làm việc một mình, khi bị stress nhưng ví dụ tối thứ 7 đi chơi với bạn thì sao mình lại nghe những bài nhạc như vậy được. Ví dụ bạn đến một bữa tiệc, mọi người đang rất vui thì tại sao lại nghe nhạc buồn. Với tư cách một người viết nhạc tôi thấy được lỗ hổng của âm nhạc Việt Nam là chưa có những bài hát để cho mọi người có thể vui vẻ trong những trường hợp như vậy. Tôi rất muốn rèn luyện kỹ năng của mình để lấp được lỗ hổng đó và đến hiện tại tôi nghĩ mình đã gần làm được. Tôi cảm thấy rất vui với thành quả hiện tại của mình.

Trong 1 bài phỏng vấn đầu năm 2019, anh nói rằng sẽ vẫn làm nhạc gắt thay vì các ca khúc dễ nghe dù biết đó là bất lợi lớn. Và ở 2 sản phẩm gần đây "Anh không chơi đâu", "Gene", anh đã chứng minh rất rõ ràng lời nhắn đó. Nhưng 1 ca khúc "Anh không chơi đâu" chẳng lẽ vẫn chưa đủ mà phải là tận 2 ca khúc liền kề?

Thường các ca khúc được nói là gắt đó, chủ đề khá gần gũi với cuộc sống hiện tại của giới trẻ, nó không đơn thuần là chủ đề về cái đẹp của tình yêu hay sự đau khổ. Thực sự các ca khúc này chẳng nói về điều gì hết nhưng tôi mong mọi người hãy nhìn thoáng hơn một chút, các ca khúc này tôi nói dễ hiểu là dành cho cuối tuần, cho các cuộc vui bạn bè, vậy thôi.

Âm nhạc dù sao cũng chỉ phục vụ cho cái tai của người nghe là chính. Cho nên tôi muốn làm một bài nhạc giúp mọi người có thể vừa nghe vừa nhảy được. Khi làm được điều đó, tức là tôi đã thành công, thậm chí còn mang cả những đấu tranh mà tôi vẫn luôn cố gắng làm được những gì mình muốn.

Sự đấu tranh mà anh nói là gì?

Ví dụ như những lời tán tỉnh trong các ca khúc, nếu không khéo sẽ biến câu chữ trở nên rất kỳ. Chính bản thân tôi đã từng viết ra những điều rất kỳ rồi nên mới nhận ra được mình phải thật cẩn thận trong việc này. Tôi nghĩ để cân bằng được câu chữ trong mỗi ca khúc chính là điều khó khăn nhất, vì chỉ cần sơ sẩy cũng sẽ sa vào thô tục, vô duyên.

Nhưng sau mỗi ca khúc anh viết thời gian gần đây, nhiều người vẫn để lại bình luận rằng ca từ có phần hơi suồng sã?

Đúng vậy và tôi cảm thấy rất bình thường vì đó là sự mạo hiểm mà tôi chọn. Nếu tôi không có dám chọn sự mạo hiểm đó và cứ mãi ở trong khu vực an toàn như "Tóc em đẹp như mây" hay "Váy em tinh khiết" ,"Cười toả nắng"…  thì lại quá bình thường rồi. Tôi tự ví bản thân đang bước đi trên con đường rất mong manh, ở ranh giới mà một bên là nghệ thuật, 1 bên là suồng sã, thô tục.

Có phải nếu sản phẩm của Binz mà không gắt, thì sẽ mất chất, mất hay?

Có những người bạn của tôi khi bắt đầu rap, họ thường xuyên lựa chọn các bài nhạc mang đậm cá tính đường phố. Nhưng khi nhiều người biết đến họ hơn thì họ lại rap những bài nhạc nhẹ nhàng và phần đông người nghe vẫn nói họ mất chất.

Theo tôi những người nghe nhạc họ cũng không xác định được cái chất ở đây là gì. Riêng tôi, nói thật, cái chất của tôi là gì tôi còn chưa tìm được thì không thể mất đi được, nếu như mình không có thì sao mất được. Và tôi nghĩ có thể tôi cũng sẽ không bao giờ tìm được cái chất của mình là gì, dù cho tôi làm nhạc them 30, 40 hay 50 năm nữa. Vì tôi biết chắc 10 năm sau nhạc của tôi cũng sẽ khác bây giờ, bởi sự thật này đã từng xảy ra trước mắt tôi rồi. 10 năm trước tôi khác, 5 năm sau nhạc của tôi nó lại khác, nên không thể biết cái chất thật sự là gì. Có thể 5 năm sau tôi sẽ viết về cha mẹ hay  bông hoa nào đó ven đường, cột đèn hay ly nước thì sao.

Tôi và chị Mỹ Tâm không có quan niệm "nể nang" khi làm việc chung

Sau khi hợp tác với Mỹ Tâm, nhiều khán giả còn nghĩ anh đã đi theo con đường nhẹ nhàng và bớt "gắt" rồi. Nhưng mọi thứ lại không như số đông nghĩ khi đầu năm 2019 anh ra mắt liên tiếp 2 sản phẩm không thể gắt hơn. Tại sao vậy?

Đó là những dự án solo của tôi nên tôi phải làm những gì mà bản thân cảm thấy thích, thấy hay. Tôi nghĩ không riêng tôi, những người viết nhạc hay nghệ sĩ ai cũng mong muốn được làm điều mình yêu thích như vậy. Nếu người khác cũng cùng cảm nhận như họ thì là thành công, còn nếu người khác thấy không hay thì có thể mình đã bị lệch nhịp ở đâu đó hoặc chưa làm đủ tốt. Tôi chỉ nghĩ đơn giản thế thôi. Còn khi hợp tác với các nghệ sĩ khác, đôi khi tôi phải tự dung hoà để vừa giữ được màu sắc của mình, vừa phù hợp với người mình làm việc chung.

Được biết cuối tháng 5 anh cũng sẽ góp mặt trong một ca khúc ở album của Mỹ Tâm?

Tôi thấy rất may mắn khi được chị Tâm gọi và muốn tôi hợp tác chung, mặc dù bây giờ tôi chưa thể nói gì được nhiều nhưng bản thân tôi cũng rất thích bài hát đó và tôi nghĩ khá mới mẻ, thú vị.

Người ta vẫn thường kháo nhau rằng khi làm việc với Mỹ Tâm sẽ bị sức ảnh hưởng của chị ấy áp lại. Còn anh thì sao?

Tôi đã gặp và làm việc với chị Tâm rất nhiều lần và thấy chị ấy rất tôn trọng ý kiến của người khác. Tất nhiên với vị thế của chị Tâm, chắc chắn cái tôi sẽ rất lớn nhưng chưa bao giờ tôi thấy áp lực vì đều ấy. Bởi tôi biết được chị Tâm như thế nào và bản thân mình phải làm sao cho mọi thứ thật trơn tru. Tất cả đều là vì sản phẩm âm nhạc, tôi thấy nếu cứ nể nang nhau thì cuối cùng sản phẩm cũng không được hài lòng đôi bên, thì rõ ràng không việc gì phải áp lực để ảnh hưởng tới mục đích chung.

Chị Tâm cũng nói rất nhiều lần về việc không cần phải nể nang hay cảm thấy áp lực, tôi muốn cảm ơn chị vì đã để rất nhiều khoảng đất cho tôi có thể sáng tạo. Chị rất tôn trọng những ý tưởng của tôi nên tôi cảm thấy rất vui.

Nhưng với một nghệ sĩ Underground như anh, khi làm việc với Mỹ Tâm, anh có phải giảm bớt màu sắc của mình quá nhiều?

Thường thì màu sắc âm nhạc khác nhau như vậy nó cũng là cái khó của tôi. Ví dụ như tôi làm một bản nhạc theo ý mình thì sẽ dễ hơn so với một nghệ sĩ mainstream rất nhiều. Màu sắc âm nhạc của chị Tâm từ trước đến giờ đã được định hình rồi, như đã nói đôi khi tôi phải bước ra khỏi phạm vi của mình để tới gần màu sắc của chị Tâm hơn, giúp sản phẩm tốt nhất. Mặc dù đó cũng là một thử thách nhưng tôi đón nhận nó một cách rất tự nhiên thôi .

Tôi không nghĩ là mình có thay đổi sau khi làm việc với chị Tâm nhưng cái nhìn về chị Tâm thì có thay đổi, vì khi chưa gặp chị Tâm tôi nghĩ chị là một người khác, nhưng khi làm việc với chị rồi thì mới biết chị là một người khác, rất hăng say và tâm huyết với công việc, hy sinh vì nghệ thuật.

Tôi phải cảm thấy may mắn vì sau khi hợp tác với chị Tâm, các fan của chị - những người chưa nghe đến tôi lần nào họ đã biết tên tôi. Khi đó, tôi lại muốn họ biết tới cả những ca khúc của riêng tôi, cũng để họ biết màu sắc của tôi như thế nào, đó cũng là một cách tiếp cận khán giả mà tôi lựa chọn.

Không phải bài rap nào cũng giận dữ và không phải bài nhạc trữ tình nào cũng nhẹ nhàng

Câu chữ trong các bản rap thường mang tính tự do, đề cao cái tôi rất lớn, thậm chí là dữ dội. Phải chăng các nghệ sĩ rap không muốn tuân theo quy luật xã hội?

Đã là nghệ sĩ thì ai cũng có sự nổi loạn trong đó, dù là những người viết các bài tình ca ngọt ngào nhất thì cũng có sự nổi loạn bên trong họ. Tôi nghĩ đã hoạt động nghệ thuật thì ai cũng không muốn phải tuân theo bất kỳ một quy luật nào hết. Bởi bản thân nghệ thuật đã không có quy luật.

Nhưng cũng có những nhận xét rằng thế giới rap đầy dữ dội, giễu cợt và nóng giận. Là một rapper, anh nói sao về nhận định này?

Tuỳ vào cách người nghệ sĩ tiếp cận vấn đề. Nhạc rap vốn xuất phát từ đường phố, tới từ những góc đường, những người da đen, đôi khi họ không có việc gì làm chỉ đứng đó rap với nhau, tranh đua với nhau xem ai có kỹ năng cao hơn. Việt Nam mình thì không có văn hoá đó nhưng thời gian gần đây nó đã xuất hiện ở một vài quán café.

Với các nghệ sĩ rap, họ không cần ở trong một cái phòng lộng lẫy có piano ở bên hay có cây, có hoa,.. mà là những góc đường. Họ ngồi rap và họ có thể thấy những việc xảy ra ở ngoài đường khác với khung cảnh thơ mộng bên piano như thế nào. Tình yêu mà họ nhìn thấy đôi khi là cặp tình nhân đang cãi nhau, người này nói chuyện với người kia ở góc phố thế nào. Môi trường đó nó sẽ ảnh hưởng tới nhạc rap và năng lượng của mọi điều xung quanh cuộc sống sẽ tác động tới người nghệ sĩ. Nghệ sĩ rap họ nhìn nhận vấn đề và xào nấu nó ra sao để đến tay người nghe sẽ tạo nên sự nhìn nhận cho người nghe – khán giả. Không phải bài rap nào cũng giận dữ và không phải bài nhạc trữ tình nào cũng nhẹ nhàng.

Không ngồi bên piano hay cây, hoa để nhẹ nhàng nhưng người ta nói các rapper thường khoác áo lông thú, đi xe sang, ôm ấp các cô gái để vừa thể hiện cá tính, vừa chứng minh "đẳng cấp". Vậy theo anh, từ "đẳng cấp" ở đây đúng chứ?

Tôi nghĩ cái đẳng cấp của riêng tôi không phải là những gì có ở trên người, mà nó nằm ở trong suy nghĩ của mình. Thước đo giá trị con người đối với tôi là những gì trong suy nghĩ chứ không phải bề ngoài.

Ví dụ một người mặc những chiếc áo lông, đi những chiếc xe rất xịn, nhà to cửa rộng nhưng nếu họ nói những điều khiến tôi cảm thấy những suy nghĩ của họ không có giá trị, không đáng giá thì lại bình thường. Cho nên tôi nghĩ những gì bạn nói không hẳn thể hiện đẳng cấp đâu, đó chỉ là cái gu mà tôi thích .

Tuy nhiên một số rapper cũng từng rap gắt, sở hữu những ca từ mang cái tôi có phần  suồng sã và tới bây giờ khi hoạt động âm nhạc chuyên nghiệp lại khó khăn trong việc chinh phục số đông khán giả. Anh có nghĩ rằng, đôi khi chính cái tôi quá mạnh mẽ đó của rap đã khiến những ai muốn bước chân vào mainstream mất đi đôi chút cơ hội?

Chắc chắn sẽ mất đi một cơ hội. Bản thân tôi cũng vài lần mất đi nhiều cơ hội, nhưng để nhìn nhận toàn diện thì dù mất cơ hội cũng có là gì so với tâm huyết mình đã bỏ ra. Ê-kíp của tôi cũng nói nhiều lần về cái  gọi là cơ hội này, rằng ca từ này gắt quá không nên có trong bài hát chẳng hạn, nhưng tôi nói cứ tin vào tôi, bởi tôi biết mình đang làm gì. Tôi không biết mọi người thế nào nhưng với tôi, hoài bão trong âm nhạc còn lớn hơn những cơ hội trước mắt nên tôi phải chọn cái màu sắc của mình.

Từ trước đến nay âm nhạc của anh luôn có màu sắc rất riêng. Làm thế nào để đi vững trên con đường đó mà không trộn lẫn?

Thực sự ngay từ lúc bắt đầu tôi đã không biết loại nhạc sẽ hướng tới là gì, tôi rất ít quan sát những gì xảy ra trong âm nhạc và tôi càng ít nghe nhạc của những rapper khác, ngoài những người bạn chơi chung. Tôi luôn muốn để cho sự sáng tạo của mình không bị ảnh hưởng bởi bất cứ điều gì hết. Như đã nói tôi thấy may mắn khi nhìn thấy được âm nhạc Việt Nam mình đang thiếu đi ở chỗ nào và tôi cố gắng bước đến chỗ đó.

Ai cũng muốn mình đặc biệt, nên việc tách hẳn bản thân ra khỏi người khác cũng rất tự nhiên thôi. Tôi cảm nhận chỗ này chưa có ai đến, tôi sẽ tới, và khi chỗ đó đã có nhiều người tới tôi sẽ tìm tới chỗ khác.

Trở thành một người tiên phong, luôn đặc biệt và khác biệt như anh nói cũng cần rất nhiều sự dũng cảm. Anh thấy lòng dũng cảm của mình thế nào?

Khi mới bắt đầu tôi chứng minh sự dũng cảm qua việc muốn người khác nghe nhạc của mình.  Khi đã có người biết đến mình rồi thì sự dũng cảm sẽ là bài nhạc tiếp theo có gì mới.

Có những sản phẩm tôi không làm hài lòng khán giả, tôi cũng ngồi xuống lắng nghe góp ý của mọi người nhưng thường thì tôi không hay đọc bình luận để xem họ nói gì về nhạc của tôi. Tuy nhiên cũng có những người đã theo dõi tôi từ lâu đã gửi tin nhắn rất dài, họ nói quý tôi và thấy buồn khi thấy sự thay đổi của tôi trong âm nhạc. Họ nói ngày xưa tôi lãng mạn bao nhiêu thì ngày nay âm nhạc lại vô nghĩa bấy nhiêu, không còn là Binz ngày trước nữa. Những lúc như vậy tôi luôn trả lời rằng tôi làm nhạc cũng 10 năm rồi, mọi điều tôi làm bây giờ là để mở đường cho những thứ lớn hơn nên hãy tin tôi.

Anh từng chia sẻ luôn dùng chính chuyện tình yêu của mình, những cô gái đã bước qua đời mình để viết nhạc. Có phải anh là người đàn ông rất đào hoa và cũng nhiều màu sắc trong tình yêu?

Tôi không biết nhưng tôi dễ bị xao xuyến bởi cái đẹp, tôi nghĩ những người làm nghệ thuật ai cũng vậy để có nguồn cảm hứng. Phần lớn những bài nhạc của tôi đều lấy cảm hứng từ những người con gái. Tôi nghĩ mình may mắn vì gặp được nhiều người, họ đến rồi dạy cho tôi những bài học riêng không ai giống ai hết.

Đến nay anh đã trải qua bao nhiêu mối tình rồi?

Tôi cũng không nhớ nhưng mà không nhiều đâu.

Âm nhạc của anh gợi cảm giác rất riêng tư, lúc thì nhẹ nhàng, da diết, lúc lại bất cần, bad boy, nhưng đâu mới là cá tính thật của anh?

Như đã nói, những bài nhạc tôi viết ra lúc này đánh dấu cảm xúc của tôi ngay tại thời điểm này, còn như 5 năm hay 6 năm trước thì đó là thời điểm mà tôi yêu rất nhiều, cho đi cũng nhiều. Hiện tại tôi  không quan tâm nhiều về tình yêu, cũng không quan trọng mình thích ai có được đối đáp lại hay không. Còn bản chất tôi cũng lúc này lúc kia, để giải mã chắc mất nhiều thời gian lắm nên tôi chỉ biết rằng mỗi bài nhạc đều là một mốc cảm xúc của tôi theo thời gian.