ECNS đưa tin ngày 3/3, một loài cá chạch gai mới, có tên khoa học chính thức là Cobitis beijingensis, đã được phát hiện tại thuộc thủ đô Bắc Kinh (Trung Quốc). Đây là lần đầu tiên một loài cá được đặt tên theo bính âm "Bắc Kinh".
Cá chạch Bắc Kinh dài khoảng 5 cm, toàn thân phủ đầy các đốm hoa văn màu vàng và đen. Loài mới này được nhóm nghiên cứu thuộc Viện Động vật học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc tìm thấy tại sông Triều Bạch (Triều Bạch Hà), đông bắc Bắc Kinh.
Loài mới được phát hiện Cobitis beijingensis (Ảnh: Zhao Yahui)
"Trong nhiều năm qua, chúng tôi đã thu thập được các mẫu vật trong quá trình khảo sát liên tục tại khu vực Bắc Kinh. Thông qua nhiều phương pháp khoa học khác nhau, bao gồm phân tích hình thái và phân tử, chúng tôi đã xác nhận rằng loài Cobitis beijingensis là loài mới", Zhao Yahui, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Động vật học, trưởng nhóm nghiên cứu cho biết.
Loài cá mới cuối cùng ở Bắc Kinh được phát hiện vào năm 1981. Sau 44 năm, người ta mới có thể phát hiện một sinh vật hoàn toàn mới tại đây. Cho đến nay, các nhà khoa học mới tìm thấy Cobitis beijingensis ở một nước duy nhất trên thế giới, là Trung Quốc.
Về tên tiếng Latin của cá chạch Bắc Kinh sử dụng phiên âm "Bắc Kinh" lần đầu tiên, Zhao Yahui cho biết mục đích là để bảo tồn. "Chúng tôi hy vọng loài cá này sẽ trở thành biểu tượng của loài cá nước ngọt ở Bắc Kinh. Điều này vừa nhằm nâng cao sự chú ý của công chúng đối với loài mới này, đồng thời giúp bảo vệ các loài cá bản địa khác ở Bắc Kinh".
Việc phát hiện ra cá chạch Bắc Kinh hoàn toàn mới là dấu hiệu cho thấy xu hướng tích cực trong đa dạng sinh học cá của thành phố thủ đô.
Chảy qua Hà Bắc, Bắc Kinh và Thiên Tân, Triều Bạch Hà có tổng chiều dài 467 km. Ảnh: Ramboll Studio Dreiseitl
Theo truyền thống, Bắc Kinh là nơi sinh sống của 78 loài cá bản địa. Tuy nhiên, do quá trình đô thị hóa và các yếu tố khác, số lượng cá ở Bắc Kinh đã giảm nhanh chóng sau những năm 1980, đạt mức thấp nhất vào năm 2010 khi chỉ có thể thu thập được khoảng 40 loài.
Nhờ những nỗ lực gần đây nhằm cải thiện môi trường sinh thái, các nguồn nước tự nhiên của Bắc Kinh đã được phục hồi và việc sử dụng tài nguyên nước đã bền vững hơn, giảm ô nhiễm nước. Thông qua các hoạt động thả cá liên tục, quần thể cá đã được cải thiện và tình trạng đánh bắt quá mức đã trở thành dĩ vãng.
Các cuộc khảo sát thực địa vào khoảng năm 2020 cho thấy số lượng các loài cá bản địa trong khu vực đã tăng dần lên khoảng 60 loài, theo Zhao Yahui.
Nghiên cứu cho thấy Cobitis beijingensis khác với họ hàng gần của nó, cá chạch đốm, cũng sống ở khu vực Bắc Kinh nhưng thích các dòng suối ở miền núi. Thay vào đó, Cobitis beijingensis thích các vùng nước chảy chậm hoặc tĩnh lặng gần các vùng núi.
"Cá chạch Bắc Kinh là loài cá nhỏ, sống ở đáy và không có giá trị kinh tế", Zhao cho biết. "Trong nhận thức của công chúng, cá thường được coi là động vật tài nguyên, được con người tiêu thụ một cách tự nhiên. Tuy nhiên, điều mà nhiều người không biết là một tỷ lệ lớn các loài cá rất hiếm và có nguy cơ tuyệt chủng, điều này gây ảnh hưởng đến sự đa dạng sinh học nói chung".
Những phát hiện nghiên cứu liên quan về Cobitis beijingensis gần đây đã được công bố trên tạp chí Zoosystematics and Evolution.