Anh Trai Yêu Quái đáng xem vì vốn là phim chỉn chu hay vì là tác phẩm remake?

Anh Trai Yêu Quái là tác phẩm điện ảnh thứ 3 của đạo diễn Vũ Ngọc Phượng (hai phim trước đó là 12 Chòm Sao Movie: Vẽ đường cho yêu chạy và 100 Ngày Bên Em), ra mắt trong tuần rồi và đang là bộ phim kéo được sự tranh luận của một cộng đồng khán giả quan tâm điện ảnh.

Sau suất chiếu đầu tiên dành cho báo chí, bộ phim nhận được những lời khen ngợi hết mực khắp mạng xã hội. Gần như không có bất cứ nhận xét hay bài bình luận nào mang tính tiêu cực, hoặc chê bai nặng nề dành cho bộ phim. Đạo diễn Vũ Ngọc Phượng, 4 diễn viên chính Kiều Minh Tuấn, Isaac, Diệu Nhi và Phi Phụng cũng nhận về rất nhiều lời có cánh. Thậm chí, có không ít khán giả vì quá nhiều cảm xúc mà ưu ái, khen ngợi bộ phim cũng như một số diễn viên hay hơn bản gốc đã vô tình chọc giận fan của phiên bản kia.

Tất nhiên những yếu tố quan trọng như PR, truyền thông, hình ảnh của diễn viên sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến "đất dụng võ" của bộ phim trên thị trường. Nhiều người còn khẳng định có một bộ phận lớn khán giả vì tẩy chay Kiều Minh Tuấn mà không muốn đi xem phim. Nhưng, tất cả những yếu tố không thuộc về cốt lõi bộ phim đó không thể quyết định hoàn toàn đến số phận của nó. Chỉ có bản thân bộ phim mới quyết định được nó thành hay bại.

"Hay hay không?" là câu hỏi chỉ mang tính tham khảo từ những người khác, vì "hay" và "dở" hoàn toàn là những đánh giá cảm tính dựa trên gout, kinh nghiệm, thời điểm, trải nghiệm cá nhân của mỗi người xem. Nếu bạn chưa xem một bộ phim và muốn tham khảo ý kiến từ những người đã xem, hãy tìm đến hội bạn hay xem phim cùng bạn, có chung một gout thưởng thức và barem chấm điểm giống bạn. Có khi tự dưng lòi ra một phim mà chính những người trong cùng hội lại có ý kiến khác nhau cũng là chuyện bình thường. Thành thử, ta nghe nhiều người nói về Anh Trai Yêu Quái rằng phim rất hay thì đó là chuyện ý kiến cá nhân của họ. 1000 người khen phim hay không có nghĩa phim sẽ đại thắng. Cũng như có rất nhiều ý kiến chê bai Pháp Sư Mù thậm tệ ngay khi nó ra mắt, nhưng phim vẫn thu được hon 55 tỉ đồng. Do đó, hãy thử nhìn nhận một cách khách quan nhất, ít cảm tính nhất, khoa học nhất, công thức nhất để mổ xẻ "Anh Trai Yêu Quái".

Thay vì hỏi "phim có hay không" thì ta hãy hỏi "phim có tốt không". Câu trả lời là có, Anh Trai Yêu Quái là một phim có chất lượng tốt nếu đánh giá từ kịch bản, đạo diễn, diễn xuất, âm nhạc, hình ảnh… gần như mọi thứ đều tốt. Cũng có nhiều người cho rằng bộ phim này tốt vì nó là phim remake, và như đã nói, lại có nhiều người nghĩ nó tốt hơn bản gốc? Khoan hãy phẫn nộ, thử nghĩ về cả hai ý kiến đó xem. Nếu bảo Anh Trai Yêu Quái có chất lượng tốt vì là phim remake thì chỉ đúng một phần: kịch bản. Kịch bản hiện tại vẫn khâu yếu nhất, khan hiếm cái tốt nhất ở thị trường phim nội địa nước ta.

Những bộ phim remake thành công lớn mấy năm gần đây càng củng cố thêm điều đó, chúng ta thiếu những câu chuyện hay và remake chính là một giải pháp. Nhưng không phải phim nào remake cũng sẽ thành phim hay. Remake chỉ giải quyết được một vấn đề là đưa ra một ý tưởng, một câu chuyện đã thành công ở nước khác và một bộ khung tốt, tiết kiệm được thời gian. Nhưng Việt hoá thế nào, gia cố thế nào hoàn toàn không đơn giản. Hãy so sánh Tháng Năm Rực Rỡ và Sắc Đẹp Ngàn Cân để hiểu rõ hơn. Một bên tìm được lối thoát cho câu chuyện mang mùi chính trị của Hàn thành chuyện của Việt Nam, một bên thì giống như làm lại phim Hàn nhưng nói tiếng Việt và chất lượng thì tệ hơn, thành hay bại ở chỗ đó.

Anh Trai Yêu Quái giống Tháng Năm Rực Rỡ ở chỗ đều có một kịch bản Việt hoá tốt. Dù phim không có những vấn đề chính trị, thời cuộc hay thứ gì đó quá đặc thù nhưng sự xuất hiện của nhân vật dì Tám (Phi Phụng), các chi tiết như cây khế (từ câu nói "anh em cây khế"), nồi lẩu khế, lời thoại rất bình dị… đã khiến cho cái cụm "phim remake" bị xoá mờ đi trong quá trình thưởng thức. Mặc kệ bạn có xem bản gốc hay không, cảm giác khi xem Anh Trai Yêu Quái là cảm giác xem một bộ phim đơn thuần. Và đó là một bộ phim tốt, hoặc, một phim remake tốt, thế thôi.

Còn ý kiến bản remake tốt hơn bản gốc tuy mang phần cảm tính của từng người, nhưng cũng không hẳn là họ cố ca tụng hay nói bậy. Chính xác phải nói là Anh Trai Yêu Quái hợp với khán giả Việt Nam hơn bản gốc. Thời lượng phim ngắn hơn vì câu chuyện súc tích hơn, tiết chế lại những đoạn tâm lý nặng vì rõ ràng thực lực diễn viên của chúng ta vẫn không bằng diễn viên nước bạn. Một trường đoạn tâm lý quá dài, quá nặng sẽ dễ bị mất kiểm soát. Đạo diễn Vũ Ngọc Phượng tiết chế lại mọi thứ trong chừng mực, chính điều đó khiến khán giả thấy cảm xúc. Việc Việt hoá tốt kịch bản, chi tiết cũng là lý do tạo nên một bộ phim hợp với khán giả Việt.

Thế nhưng, đã là một bộ phim tốt thì sao con đường thắng lợi của Anh Trai Yêu Quái lại chậm như vậy? Đề tài, đây là một yếu tố tiên quyết quan trọng mở đường cho thành công của bất cứ bộ phim Việt nào ở thời điểm này. Bạn có một đề tài đủ hấp dẫn, đủ kích thích sự tò mò nhưng không quá lạ lẫm, xa vời thì bạn sẽ kéo được sự quan tâm của công chúng trước khi họ thưởng thức bộ phim. Hãy nhớ, khán giả Việt vẫn chưa có văn hoá xem phim. Chúng ta chỉ đang ở giai đoạn thích được ra rạp xem phim vào buổi tối, vào cuối tuần, để giải trí.

Một bộ phim đạt 1 triệu lượt xem (khoảng hơn 70 tỉ đồng) thì đã có thể xem là thành công, có lời (trừ phi chi phí sản xuất quá cao). Nhưng như vậy tức là số lượng khán giả chịu đi xem phim ở nước ta không nhiều, chỉ khoảng 1/10 dân số. Tất nhiên trong tương lai, số lượng này sẽ tăng lên khi đời sống tinh thần tăng, khi đó văn hoá xem phim đa dạng mới có thể xuất hiện, sự cạnh tranh trong từng dòng phim mới tăng lên. Còn hiện tại, các phim đa thể loại đang phải đấu đá với nhau mỗi tuần để dành sự quan tâm từ khán giả, mà như vậy thì tất nhiên những bộ phim có đề tài bình thường (hay phải nói là quá cũ) như Anh Trai Yêu Quái sẽ thua thiệt. Do đó, nếu không phải là một phim có đề tài hoặc câu chuyện gây được tò mò, khán giả sẽ chọn xem phim nước ngoài - những thương hiệu lớn, những thành tích trăm triệu đô mà nếu không xem thì thật lạc hậu.

Từ 2017 đến nay, chúng ta chứng kiến sự bùng nổ của phim truyền hình Việt quay trở lại, và không ít nhà sản xuất đã đánh giá bây giờ làm phim về tình cảm gia đình sẽ dễ ăn. Chỉ đúng một nửa. Những drama, khóc cười trong gia đình nếu được làm tốt đúng thực là yếu tố sẽ khiến khán giả đánh giả phim tốt. Nhưng, nếu mang yếu tố gia đình ra ngay bên ngoài tựa phim, hình ảnh quảng bá, nội dung trailer… thì không hề an toàn. Hãy nhìn những phim truyền hình đình đám như Người Phán Xử hay Sống Chung Với Mẹ Chồng, thứ giữ chân khán giả chính là tình cảm gia đình nhưng thứ khiến họ quan tâm xem phim là câu chuyện của ông trùm Phan Quân và cuộc chiến mẹ chồng nàng dâu. Chưa kể, phim truyền hình có lợi thế về thời gian, nay người ta chưa xem được thì có thể những tập sau họ sẽ xem. Còn phim điện ảnh chiếu rạp ở Việt Nam bây giờ công chiếu ba ngày đầu mà doanh thu thấp là coi như chuẩn bị rời rạp, chẳng ai cho thời gian để chờ cả. Cho nên, phim muốn thắng đậm thì đề tài phải hấp dẫn.

Đó chính là lời giải xác đáng cho việc tại sao phản ứng của khán giả đã xem Anh Trai Yêu Quái rất tốt nhưng doanh thu lại tăng chậm. Phim chất lượng, làm tốt yếu tố gia đình, ai xem xong cũng khen nhưng không phải ai cũng muốn đi xem phim có chủ đề là hai anh em trai. Bạn đã thấy dễ hiểu hơn chưa? Đấy là chưa xét đến phương diện Kiều Minh Tuấn, Isaac hay Diệu Nhi đều không phải là những cái tên để bán vé. Và, thiết nghĩ một yếu tố cũng khá quan trọng khác đó là vai nữ trong Anh Trai Yêu Quái là nữ phụ, phim không có nữ chính và thiếu đi tính nữ. Hãy rà lại một loạt phim Việt trăm tỉ, đa số phim nào cũng có nữ chính và câu chuyện phim xoay quanh phụ nữ như Em Chưa 18, Em Là Bà Nội Của Anh, Hai Phượng, Cua Lại Vợ Bầu… Phim Việt phải "nữ tính" thì mới dễ thắng hiện thời có lẽ vẫn còn là nhận định chính xác.

Tóm lại, Anh Trai Yêu Quái hay vì bản thân tác phẩm vốn tròn trịa, chứ không phải vì phim remake. Hy vọng bộ phim sẽ thắng lợi để thị trường nội dung điện ảnh Việt thăng thêm sự đa dạng, góp phần vào sự tăng trưởng mạnh mẽ của doanh thu phim nội địa trong năm nay. Anh Trai Yêu Quái đang được công chiếu tại các rạp trên toàn quốc.