Trong tâm lý chung của nhiều người, trái cây luôn được xem là “thần dược” cho làn da. Ăn nhiều trái cây đồng nghĩa với việc bổ sung vitamin, chất chống oxy hóa – những yếu tố giúp da sáng khỏe, căng mịn. Thế nhưng, thực tế không ít người dù chăm chỉ ăn hoa quả mỗi ngày vẫn phải đối mặt với tình trạng da xỉn màu, lỗ chân lông to và thậm chí là lão hóa sớm . Nguyên nhân đến từ việc bạn đang ăn trái cây sai cách, cụ thể là ăn quá nhiều loại trái cây có hàm lượng đường cao.
Không thể phủ nhận rằng trái cây cung cấp nhiều dưỡng chất thiết yếu như vitamin C, A, E và các chất chống oxy hóa. Tuy nhiên, trong nhiều loại trái cây ngọt như xoài, nho, sầu riêng, mít, chuối hay nhãn lại chứa lượng đường fructose khá cao. Khi cơ thể hấp thụ quá nhiều đường, dù đến từ nguồn “tự nhiên” như trái cây, nó vẫn có thể gây ra hiện tượng glycation – quá trình đường liên kết với protein trong cơ thể, đặc biệt là collagen và elastin – hai thành phần quan trọng quyết định độ đàn hồi và săn chắc của da.
Khi glycation xảy ra, các protein này bị biến dạng và suy yếu, khiến cấu trúc da mất đi độ dẻo dai, dẫn đến nếp nhăn, chảy xệ và da xỉn màu . Nói cách khác, ăn nhiều trái cây ngọt không khiến da “đẹp hơn” mà đôi khi còn đẩy nhanh quá trình lão hóa .
Hiện tượng glycation (tạm dịch là “đường hóa”) xảy ra khi lượng đường trong máu tăng cao, kết hợp với các phân tử protein để tạo ra các sản phẩm cuối cùng của glycation tiên tiến (AGEs – Advanced Glycation End Products) . Những AGEs này tích tụ dần trong mô liên kết, khiến da trở nên xỉn màu, khô ráp và kém đàn hồi .
Nhiều nghiên cứu da liễu chỉ ra rằng, chế độ ăn nhiều đường – kể cả từ trái cây ngọt – có thể làm giảm lượng collagen tự nhiên trong cơ thể tới 25% sau một thời gian dài. Đặc biệt, fructose trong trái cây còn gây ra glycation mạnh gấp 10 lần so với glucose, khiến tác động lên da càng nghiêm trọng.
Khi da bị glycation, không chỉ vẻ ngoài bị ảnh hưởng mà quá trình phục hồi da cũng chậm lại. Các sản phẩm dưỡng da, serum chống lão hóa cũng khó phát huy hiệu quả do cấu trúc nền của da đã bị “tổn thương” từ bên trong.
Không cần loại bỏ hoàn toàn trái cây ngọt, bởi chúng vẫn chứa nhiều vitamin và khoáng chất, nhưng cần cân đối và lựa chọn thông minh hơn . Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên rằng, nếu muốn duy trì làn da sáng khỏe, hãy:
- Ưu tiên các loại trái cây ít đường như kiwi, bưởi, dâu tây, việt quất, táo xanh… vừa bổ sung vitamin C, vừa hạn chế glycation.
- Ăn trái cây đúng thời điểm , tốt nhất là sau bữa ăn khoảng 1–2 tiếng, tránh ăn khi bụng đói để giảm hấp thu đường đột ngột.
- Không xay nhuyễn hoặc ép lấy nước quá thường xuyên, vì khi đó chất xơ bị mất đi, lượng đường hấp thụ tăng nhanh hơn.
- Kết hợp với thực phẩm giàu chất béo tốt (như hạt chia, bơ, sữa chua Hy Lạp) giúp ổn định đường huyết và tăng khả năng hấp thu vitamin.