4 loại gia vị dùng nhiều "phá gan" còn nhanh hơn bia rượu: Bếp nhà nào cũng sẵn!

Bia rượu từ lâu đã được xem là “kẻ thù số một” của gan. Khi đi vào cơ thể, ethanol trong rượu bia được gan xử lý và chuyển hóa thành acetaldehyde, một chất độc có khả năng phá hủy tế bào gan và gây viêm. Nếu uống thường xuyên, gan phải làm việc liên tục để giải độc, lâu dần dẫn đến gan nhiễm mỡ, xơ gan rồi ung thư gan.

Tuy nhiên, điều ít ai ngờ là ngay cả khi không uống rượu bia, gan vẫn có thể bị tàn phá bởi những thứ rất quen thuộc trong gian bếp. Nhiều loại gia vị nếu dùng quá mức còn khiến gan “xuống cấp” nhanh hơn cả đồ uống có cồn như:

1. Muối

Ăn mặn không chỉ hại tim mà còn khiến gan làm việc vất vả hơn. Khi lượng muối trong cơ thể quá cao, quá trình đào thải cặn bã bị cản trở, khiến độc tố lưu lại lâu hơn trong gan. Ngoài ra, ăn nhiều muối làm tăng cảm giác khát, từ đó khiến cơ thể dễ tiêu thụ thêm nước ngọt, nước có gas, khiến gan càng thêm gánh nặng.

Theo WHO, người trưởng thành chỉ nên tiêu thụ tối đa 5g muối mỗi ngày, tương đương 2g natri. Nếu đã có bệnh lý gan, nên giảm xuống dưới 3g. Người bị phù nề hoặc cao huyết áp cần đặc biệt chú ý vì ăn mặn có thể khiến bệnh nặng hơn rất nhanh.

2. Đường

Đường giúp món ăn thêm ngon miệng, nhưng nếu tiêu thụ nhiều sẽ khiến gan quá tải. Khi lượng đường dư thừa được hấp thụ, gan phải chuyển hóa phần lớn thành chất béo. Lâu ngày, lượng mỡ tích tụ khiến gan nhiễm mỡ, viêm gan và thậm chí tiến triển thành xơ gan.

Các nghiên cứu của Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ cho thấy, chế độ ăn chứa nhiều đường làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ không do rượu tới 30%. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị lượng đường tự do nạp vào không nên vượt quá 10% tổng năng lượng mỗi ngày, tương đương khoảng 50g với người trưởng thành.

3. Nước tương

Nước tương là loại gia vị không thể thiếu trong bữa cơm Việt, nhưng nếu lạm dụng sẽ ảnh hưởng lớn đến gan. Loại nước chấm này được tạo ra từ quá trình lên men đậu nành, trong đó có thể sinh ra amoni nitrit, một hợp chất có khả năng gây ung thư. Gan là cơ quan đảm nhiệm nhiệm vụ thải độc, nên khi phải xử lý quá nhiều amoni nitrit, tế bào gan dễ bị tổn thương, giảm khả năng phục hồi.

Các chuyên gia khuyên nên sử dụng lượng nước tương vừa đủ, khoảng 10 - 15ml mỗi ngày. Khi chọn mua, nên ưu tiên sản phẩm có ghi rõ nguồn gốc lên men tự nhiên và hạn chế loại có chứa chất bảo quản, tạo màu công nghiệp.

4. Dầu ăn

Dầu ăn là nguồn chất béo cần thiết giúp hấp thu vitamin, nhưng nếu tiêu thụ quá nhiều sẽ gây hại cho gan. Lượng dầu dư thừa khiến gan phải tăng cường chuyển hóa lipid, sinh ra nhiều gốc tự do gây viêm và tổn thương tế bào. Nguy cơ càng cao hơn khi dùng dầu đã chiên đi chiên lại hoặc dầu hết hạn, vì lúc đó dầu sinh ra độc tố aflatoxin có thể gây ung thư gan dù chỉ với lượng rất nhỏ.

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo chỉ nên dùng 25 - 30g dầu mỗi ngày, đồng thời không tái sử dụng dầu đã chiên. Dầu nên được bảo quản nơi khô mát, tránh ánh sáng trực tiếp để hạn chế biến chất.

Nguồn và ảnh: Aboluowang, Family Doctor