Vòng lặp đầy nghịch lý: “Cha mẹ sẽ luôn khắc sâu những gì họ thấy có lỗi, còn con cái sẽ chỉ để ý những gì làm nó thất vọng”

Cho dù không phải là một tín đồ phim ảnh thì hẳn nhiều người cũng biết bộ phim When Life Gives You Tangerines (Khi cuộc đời cho bạn quả quýt) đang được khán giả Việt yêu thích, đón nhận đến chừng nào. Mỗi phân cảnh, hay câu thoại ngắn trong phim cũng có thể trở thành một bài học, một câu chuyện đắt giá trong cuộc đời khiến nhiều người đồng cảm, thậm chí rơi nước mắt. 

Khi bàn về phim này, người ta hay nói về chuyện tình yêu giản dị mà cao cả của hai nhân vật chính Ae Sun và Gwan Sik. Rằng chỉ cần bạn có tình yêu, thì dù hoàn cảnh có nghèo khó đến đâu, cuộc đời có đưa cho bạn bao nhiêu thử thách đi chăng nữa thì vẫn có thể ở bên nhau, nắm chặt tay nhau, rồi mọi chuyện cũng lại qua. 

Nhưng ngoài tình yêu đôi lứa, vợ chồng ấy, chất xúc tác khiến tuyến lệ phải hoạt động mạnh mẽ ngay từ những tập đầu tiên lại là mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái. Trong phim, từ cách xây dựng nhân vật, cài cắm từng chi tiết nhỏ hay cả những cú máy chuyển cảnh đều khiến người xem cảm thấy đạo diễn đang rất tinh tế trong việc đặt để, sắp xếp tình huống, tô đậm mọi thứ đang diễn ra như một vòng tròn lặp lại. 

Ae Sun từng là “nha đầu ngốc phiền phức” của người mẹ làm hải nữ, từng cảm thấy bất công vì nhà không có điều kiện mà mình không được làm lớp trưởng; Để rồi khi Ae Sun trở thành mẹ, có con gái đầu lòng, những gì cô từng cảm thấy hồi nhỏ lại chuyển hết sang con gái - Geum Myeong. Và tiếp tục như vậy, Geum Myeong cũng than phiền vì những thứ mình muốn mà không thể có là do… cha mẹ nghèo.

Là vòng lặp mà cũng là một nghịch lý vẫn luôn tồn tại giữa cha mẹ và con cái. Khi còn nhỏ, con cái luôn nghĩ cha mẹ có thể làm tất cả, nhưng đến khi trưởng thành, chúng mới nhận ra cha mẹ đã từ bỏ biết bao nhiêu điều chỉ vì mình. Khoảng cách thế hệ không chỉ nằm ở sự chênh lệch tuổi tác hay sự khác biệt trong cách sống mà nó nằm ở những nỗi niềm chưa từng được nói ra, những hiểu lầm không được giải thích, những tổn thương vô tình gây ra bởi yêu thương nhưng lại chẳng được hiểu đúng.

“Cha mẹ sẽ luôn khắc sâu những gì họ thấy có lỗi, còn con cái sẽ chỉ để ý những gì làm nó thất vọng” - một câu thoại vô tình hiện lên khi Gwan Sik đi mua đậu cho cô con gái nhỏ Geum Myeong nhưng lại khiến người xem phải đau đáu suy tư. 

Khi còn trẻ, ai cũng từng có ước mơ. Cha mẹ cũng vậy. Ae Sun và Gwan Sik trong phim lại càng chất chứa nhiều hoài bão, tham vọng. Họ từng là những người trẻ đầy nhiệt huyết, từng khao khát chinh phục, từng có những dự định riêng cho cuộc đời mình. Ae Sun muốn được làm nhà thơ, trở thành người đứng đầu, có chức quyền còn Gwan Sik có lẽ đã phải sở hữu cả bộ sưu tập huy chương của một vận động viên bơi lội. Nhưng rồi con cái xuất hiện, từ giây phút ấy, những ước mơ cá nhân dần bị đẩy lùi, nhường chỗ cho những trách nhiệm, những lo toan về cơm áo gạo tiền.

Ngoài đời tôi cũng thấy, có những người cha từng muốn trở thành nhạc sĩ, nhưng rồi họ cất cây đàn vào góc tủ, vùi mình vào những ca làm việc muộn để kiếm tiền nuôi con. Có những người mẹ từng muốn đi xa hơn, muốn khám phá thế giới rộng lớn ngoài kia, nhưng rồi họ tự nguyện chôn chân trong căn bếp nhỏ, dành cả thanh xuân để chăm sóc gia đình. 

Điểm chung ở họ, là chưa từng bao giờ kể cho con cái nghe về những ước mơ cháy bỏng của mình. Họ đều nghĩ rằng, con cái không cần biết. Họ chỉ lặng lẽ hi sinh mà không cần ai phải công nhận.

Trong khi ấy con cái, khi còn nhỏ, thật khó để chúng nhận thức được những đánh đổi lớn lao từ cha mẹ. Chúng chỉ thấy rằng bạn bè có đồ chơi đẹp hơn, có quần áo đắt tiền hơn, có những chuyến du lịch xa hoa hơn. Và thế là, chúng òa khóc trách móc, than phiền và cảm thấy bất công. Chúng cho rằng cha mẹ không đủ giỏi, không đủ giàu, không đủ tốt để cho mình một cuộc sống như bao người khác.

Con cái luôn khó chịu về những thứ mà chúng không nhận được, nhưng lại chẳng bao giờ tự hỏi: Những gì chúng có, cha mẹ đã phải đánh đổi bằng điều gì? Hay giống như một câu tự sự trong phim mà Geum Myeong khi trưởng thành mới hiểu hơn rằng: “Tôi đã không biết rằng tuổi thơ đầy thèm khát của tôi, tuổi thơ đói khổ đó của tôi chính là pháo đài mà họ đã phải quyết liệt xây lên”. 

Khoảng cách thế hệ, một vòng lặp không hồi kết là vậy đấy. Phải đến một lúc nào đó, những đứa con lớn lên, rời khỏi vòng tay cha mẹ, va chạm với cuộc đời, rồi cũng trở thành cha mẹ. Chỉ khi ấy, chúng mới thực sự hiểu những điều mà ngày xưa mình từng trách móc.

Chúng sẽ nhận ra rằng kiếm tiền chưa bao giờ là dễ dàng. Rằng một bữa cơm đầy đủ, một chiếc áo ấm ngày đông, một kỳ thi có thể đi học thêm - tất cả đều là những điều không tự nhiên mà có. Chúng sẽ nhận ra rằng có những lúc bản thân cũng phải từ bỏ đam mê, chấp nhận một công việc nhàm chán chỉ để con mình có một cuộc sống ổn định hơn. Và rồi, chúng sẽ bất giác nhớ về cha mẹ của mình - những người đã từng làm điều đó mà chưa một lần than vãn.

Trong phim, Geum Myeong đã không ít lần “xát muối” vào trái tim của Ae Sun vì muốn đi du học Nhật Bản nhưng cha mẹ không có tiền, phải ấm ức nhường lại cho người khác. Cô bé ám ảnh, chán ngấy với sự nghèo khó đến mức khi đã bắt đầu đi làm ra tiền, chỉ dồn hết vào để mua thỏa thích những món đồ mà ngày xưa từng rất ao ước nhưng bố mẹ không thể đáp ứng nổi. Hay thậm chí, dù Geum Myeong luôn biết cô được cha mẹ nuôi dưỡng bằng gì tốt nhất có thể nhưng cô vẫn không thể ngừng than trách. Bởi cuộc sống ngoài kia, xã hội không thông cảm, không đối đã với cô công bằng như những người khác, vẫn phải chịu thua thiệt. 

Nhưng cũng chẳng thể trách được Geum Myeong, vì tuổi trẻ Ae Sun cũng từng như vậy. Cô đã khóc bù lu bù loa vì dù được 37 phiếu bầu, nhưng không có bánh kem, không đối đãi với thầy giáo tốt nên chỉ được làm lớp phó. Ae Sun khiến cho mẹ của cô đã phải gạt tự tôn đi mượn chiếc vòng ngọc trai, cày thêm vài công việc để cố có thêm tiền cho vào phong bao, mua thêm chút quà bánh để con không phải thua thiệt mà được làm lớp trưởng. 

Chỉ đến khi Ae Sun có con, cô mới vỡ lẽ ra sự yêu thương này. Nên dù phải bán đi căn nhà dấu yêu, nơi cô gọi là “hoàng cung”, Ae Sun cũng chấp nhận để Geum Myeong được đi du học Nhật Bản. Lúc này, khi ngồi trên máy bay với bọc tiền được gói ghém cẩn thận, mới tinh tươm của mẹ, Geum Myeong mới cảm nhận được sự dốc lòng mà gia đình dành cho mình khiến cô bật khóc. 

Có lẽ, những đứa trẻ lớn lên rồi mới nhận ra nhiều lần cha mẹ nói “không” không phải vì họ không yêu mình, mà vì họ không thể. Những buổi tối cha mẹ đi làm về muộn, những món quà sinh nhật không như mong đợi, những lần bị từ chối những chuyến đi chơi với bạn bè… đều có lý do đằng sau. Khi ta đang vật vã, xót xa vì cơ hội, ước mơ vụt qua tầm tay thì cha mẹ cũng đang rất đau buồn, trăn trở vì không mang được điều tốt đẹp nhất cho con cái. Cuộc đời bất công với ta một, thì cha mẹ cũng nếm trải đắng cay mười. Chỉ là, họ không khóc được nữa thôi.

Họ âm thầm, nuốt nước mắt vào trong, chôn chặt những ước mơ vỡ tan tành để làm tròn trách nhiệm. Cha mẹ cũng không được lựa chọn cuộc đời của mình thế nhưng lại quyết đánh đổi tất cả, chọn sinh ra những đứa con bé bỏng và dù thế nào cũng phải bảo vệ chúng. Vậy mà buồn thay, tất cả những điều đó, vẫn chưa bao giờ là đủ trong mắt những người con. 

Ae Sun nói với Geum Myeong rằng: “Con gái hãy hiểu cho mẹ rằng, cuộc đời mẹ cũng đáng sống nhé”. Câu nói nhẹ tênh, đầy tích cực nhưng lại khiến Geum Myeong khựng lại: “Khi đâm vào trái tim mẹ, thì dường như, cái gai đó cũng đâm vào tim tôi”. 

Tôi đọc được một giải thích khá họp lý thế này: "Tâm trạng Geum Myeong cũng giống như những người trẻ bây giờ không có sự hẫu thuẫn tài chính của gia đình, đôi khi tình yêu chưa chắc bảo vệ ta khỏi sự mài giũa của sự thay đổi thời đại, nên khi nóng giận sẽ nói ra những lời không hay. Nhưng khi nghĩ kĩ lại, vẫn thấy hạnh phúc vì có một gia đình tràn ngập yêu thương". 

Geum Myeong hay hàng triệu những đứa con ở ngoài kia, chúng hiểu sự hy sinh của cha mẹ nhưng lại không thể nói ra những lời yêu thương, ngọt ngào. Chúng có thể đối đãi hết mực với người ngoài nhưng với cha mẹ lại luôn là những tờ giấy nháp để buông những lời chua chát. 

Nhưng... “Cha mẹ cũng chỉ là lần đầu làm cha mẹ”, nên nếu được, hãy thông cảm cho họ, làm người lớn khó lắm! 

Cha mẹ có thể không biết cách thể hiện tình yêu như những gì con cái mong đợi. Có thể họ không nói “Mẹ yêu con”, “Bố tự hào về con” một cách dễ dàng. Nhưng tình yêu của họ nằm trong những bữa cơm nóng hổi, trong chiếc áo ấm ngày đông, trong từng đồng tiền lẻ cất kỹ ở góc túi.

Hãy học cách bao dung với cha mẹ như cách họ đã bao dung với chúng ta từ khi còn bé. Hãy nhớ rằng họ cũng chỉ là những con người bình thường, cũng có những nỗi sợ, những tổn thương và cả những lần hối tiếc. Và quan trọng nhất, hãy yêu thương họ khi còn có thể, đừng đợi đến khi ta hiểu ra mọi thứ, nhưng không còn ai để thấu hiểu nữa.