Văn Mai Hương: "Tôi thấy giọng mình không hề hay mà mọi người cứ bảo tôi diễn. Hoà Minzy, Erik và AMEE phải luyện thanh nhạc nhiều đấy"

Năm 2021 đánh dấu năm thứ 11 Văn Mai Hương chính thức bước vào con đường âm nhạc chuyên nghiệp, kể từ khi cô trở thành thí sinh của Vietnam Idol 2010. Hơn một thập niên đã trôi qua kể từ ngày ấy, Văn Mai Hương đã không còn là một cô gái sôi nổi hết mực trong Nếu Như Anh Đến mà giờ đây đã là một “nàng Hương” nồng nàn và quyến rũ, một người phụ nữ trưởng thành với những cung bậc cảm xúc đa tầng.

Sau album Hương và đặc biệt là sự xuất hiện quá ấn tượng trong chương trình Xuân Hạ Thu Đông Rồi Lại Xuân cùng với các bản cover được thể hiện xuất thần: Always Remember Us This Way, Như Mùa Tuyết Đầu Tiên, Biệt Khúc Chờ Nhau,... cái tên Văn Mai Hương bỗng chốc vụt sáng trở lại. Khán giả ngỡ ngàng, ekip ngỡ ngàng và có lẽ chính Văn Mai Hương cũng khó tưởng tượng được hiệu ứng khổng lồ mà cô mang lại sau loạt bản cover nói trên.

Giữa quá nhiều những sự bất ngờ đưa Văn Mai Hương một lần nữa "gặp thời" và khuấy động showbiz thêm một lần nữa, hãy lắng nghe nữ ca sĩ trò chuyện. Đây cũng là dịp Văn Mai Hương ngồi tua nhanh để nhìn lại cuốn băng sự nghiệp hơn một thập niên qua, về một album Hương quá nồng nàn cũng như những áp lực không tên mà nữ ca sĩ phải gánh trên vai sau những thành công và cũng không thiếu những thất bại.

Việc chọn khởi đầu năm 2021 với album Hương cùng nhạc sĩ Hứa Kim Tuyền dường như là một “điềm" may mắn. Văn Mai Hương đang nhận được rất nhiều sự chú ý, thậm chí còn hút thêm một lượng fan mới, bạn có bất ngờ về thành công này không?

Tôi phải chờ 8 năm để có thể ra mắt album phòng thu thứ ba trong sự nghiệp. Thực ra ở quãng giữa ấy đã có một album hoàn thành nhưng vì nhiều lý do đã không thể trình làng. Album Hương đánh dấu ở tôi một sự chín muồi về cảm xúc, sự từng trải trong tình cảm cũng như chín chắn trong giọng hát, không phải lúc này thì cũng chẳng thể sớm hơn hay trễ hơn.

Tôi là một người rất nghệ sĩ, khó có thể tác động vào tôi để ép phải làm thế này hay thế kia. Tôi thừa nhận mình cũng hơi “dở hơi”, “hâm”, “đơ”. Thích thì làm một cách hăng say, còn không có mood thì mọi người thấy tôi đi du lịch ngay. Nhưng một khi đã có mood thì tôi sẽ vô cùng khó tính, sẽ thúc ép mọi người cùng làm, hối deadline tất cả mọi thứ vô cùng chặt chẽ.

Tôi suy nghĩ đơn giản: cảm xúc ngoài đời ra sao cứ thì đem vào âm nhạc như thế, tôi không muốn lừa dối khán giả. Khi debut thì có Nếu Như Anh Đến, chưa có tình yêu nhiều nên hát vẫn còn hồn nhiên. Sau đấy nhẹ nhàng hơn với Chậm Lại Một Phút hoặc Lâu Đài Cát. Có lúc tôi thể nghiệm âm nhạc với Mona Lisa. Bây giờ là thời điểm tôi thấy mình điềm đạm hơn, nồng nàn hơn và có một chút gì đấy tạm gọi là trưởng thành thế nên mình chả thể “buộc tóc hai bên” để đứng hát được nữa.

Khi đi show, khán giả cũng đã yêu cầu hát các ca khúc mới trong album, nhất là bài Hương, chứ không phải hát đi hát lại mãi những bản nhạc ngày xưa, đối với tôi đó đã là một điều hạnh phúc. Đây là lúc tôi cảm thấy hạnh phúc và thăng hoa nhất trong nghề nghiệp cũng như là lúc tôi có thể đặt cảm xúc mạnh mẽ nhất vào ca khúc.

Album Hương là gì: một tuyên ngôn âm nhạc, một niềm tự hào, một cột mốc son trong sự nghiệp? Với một dòng nhạc khá kén người nghe như vậy, doanh số album theo đánh giá cá nhân của Văn Mai Hương thì có khả quan không?

Thực ra ngay từ đầu, tôi và Hứa Kim Tuyền chưa có dự tính làm album. Mọi thứ bắt đầu với Đốt, ca khúc được thu đầu tiên trong album và rồi là Cầu Hôn, Nghe Nói Anh Sắp Kết Hôn - tất cả chỉ mới là những single rời rạc. Tuy nhiên, các ca khúc trên có sự đồng điệu, có một mạch cảm xúc cũng như một chủ đề rất hay, tôi và Tuyền tự hỏi: “Vì sao lại không làm album?”. Thế là tôi lục trong kho bài cũ, là những ca khúc mà tôi rất ưng ý nhưng chưa biết phải phát hành ở đâu, tìm những giai điệu hợp với mạch cảm xúc để xâu chuỗi liền mạch tạo nên Hương.

Có những bản demo thu từ khá lâu khi được “khai quật” phải tiến hành thu âm lại để màu giọng khớp với nhau. Tôi cảm thấy giọng hát của mình thay đổi rất nhiều qua thời gian, chỉ trong 1-2 năm thôi tôi đã thấy rõ sự thay đổi rồi.

Tôi tự nhận tính cách của tôi hơi “hàn lâm”. Tôi quan niệm mỗi một nghệ sĩ phải có một sản phẩm cầm ở trên tay để cho đến cuối chặng đường, quay lại có thể nói rằng: “Tôi đã ra từng này album. Tôi đã có những cột mốc như thế này”. 

Ngay từ khi ra mắt Nếu Như Anh Đến, tôi cũng cố gắng có được một chiếc đĩa vật lý. Như chính anh Huy Tuấn đã từng nói: âm nhạc sẽ đi cùng với thời gian nếu ta tìm cách lưu trữ được những khoảnh khắc đẹp. Nếu chỉ phát hành nhạc số thì liệu câu chuyện âm nhạc có hơi đơn giản không? Nếu chỉ làm nhạc số thì mỗi tháng ra một bài cũng được, rất đơn giản. Còn việc cầm trên tay một album vật lý, với một mạch cảm xúc xuyên suốt là một câu chuyện rất khác.

Nói về chữ “hàn lâm”, người tiêu cực sẽ chê trách tôi cũ kĩ, lỗi thời nhưng tôi nghĩ đơn giản. Sự “hàn lâm” ở đây với tôi là sự chỉn chu, là việc hướng đến những giá trị đích thực nhiều hơn cũng như việc đánh giá những giá trị mà bạn muốn truyền tải đến cho khán giả. Âm nhạc, hay thời trang lẫn nghệ thuật nói chung tất cả cũng chỉ là một sự xoay vòng. Có những lúc tôi nghĩ mình đang đi vào con đường lỗi thời khi chọn những thể loại hơi kén người nghe như vậy. 

Giờ bạn tôi mua CD về cũng thú thật với tôi chả biết nghe ở đâu nhưng bạn có công nhận với tôi rằng một người khán giả khi cầm tận tay chiếc đĩa CD sẽ rất thú vị và là niềm hạnh phúc rất lớn của những người làm nghề như tôi? Về doanh số, con số bán ra đã chạm được mức tôi mong muốn, tuy nhiên là con người ai cũng sẽ mưu cầu con số ấy có thể lớn hơn nữa. Sắp tới, tôi có kế hoạch phát hành thêm album vật lý và cả đĩa than nữa.

Sự thành công của Văn Mai Hương dường như cũng đánh dấu sự chuyển dịch trong xu hướng nghe nhạc của khán giả thời gian gần đây, rằng họ đã nhận ra được giá trị của các giọng hát theo trường phái “thực lực”?

Như tôi đã nói, nghệ thuật là một sự xoay vòng, đến một thời điểm họ sẽ thích một cái khác và cứ thế lặp lại theo chu kì, không phải là sự thay đổi. Một năm trước, mọi nơi đều nghe Rap và các chất liệu Underground. Còn có những năm nhu cầu giải trí cao, thích xem MV đẹp, dài, drama. Nhưng giờ, dường như chúng ta đang quay trở lại với những giá trị “cũ”, thích đi xem ca sĩ hát live ở phòng trà, thích đi xem show.

Nghĩ đơn giản đi: tôi hay đi ăn nhà hàng nhiều thì lâu lâu cũng thích đi ăn quán vỉa hè. Ai ăn cơm tấm nhiều thì lâu lâu sẽ chuyển sang ăn lẩu. Còn tôi thì thích đi xem kịch hơn là ra rạp xem phim. Rõ ràng, khi nghe show hát live sẽ “đã” hơn nhiều với việc ngồi bật tivi lên và nghe họ nhép theo. Nhưng chuyện gì cũng tương đối vì sẽ có người thích ăn cơm, người thích ăn phở, người thích ăn bún thôi, có cung thì sẽ có cầu và tôi tôn trọng tất cả những sự lựa chọn ấy.

Sau một thời gian “ăn quán vỉa hè”, khán giả giờ đây lại thích “ăn nhà hàng” hơn? Có phải do một thời gian dài vừa qua công chúng đối diện với quá nhiều tin tức tiêu cực về giọng hát của các nghệ sĩ trẻ, nên họ đang muốn tìm lại những giá trị tốt đẹp như một cách “chữa lành”?

Tôi nghĩ đó cũng là một phần lí do. Tôi ở trong nghề cũng kha khá thời gian nên đủ để hiểu câu chuyện. Với tôi, ai có gì thì khoe, ai có gì "bán" nấy. Tôi có giọng hát và cũng chỉ có giọng hát thôi nên sẽ khoe nó cả đời. Ai có nhan sắc thì khoe nhan sắc. Ai có duyên thì khoe duyên.

Với một số sản phẩm âm nhạc gây ồn ào gần đây thì rõ ràng họ khoe sắc đẹp nhiều hơn. Bản thân những người đi hát như thế cũng phải hiểu được họ có cái gì khi thương mại hoá sản phẩm âm nhạc: hình ảnh bắt mắt, vũ đạo đầu tư... Còn với những người nghệ sĩ bán giọng hát, họ ngồi không hát cũng đã thấy hay rồi, chẳng cần vũ công hay sự dàn dựng nào cả.

Tôi bán giọng hát và sẽ lấy đó là mục tiêu để phấn đấu nhiều hơn trong tương lai. Đừng nên nghĩ đến chuyện đắp cái này hay cái khác vào để mình bằng người này, ngồi cho được vị trí của người khác. Hãy cứ nỗ lực để làm cái mình làm tốt nhất đã.

Tôi chỉ tự cho mình là một người biết hát mà thôi, và hát có kĩ thuật, chứ hát chưa hay vì giọng bẩm sinh vốn không hay. Tôi luôn thấy giọng mình chả hay gì cả, lời nói rất thành thật mà mọi người cứ nghĩ tôi diễn. Đó vừa là áp lực cho bản thân cũng là cách để cố gắng nhiều hơn, để hát “đời” hơn, cảm xúc hơn, dễ chạm đến trái tim khán giả. Nhiều bạn trẻ cứ cố hát thật cao, thật khoẻ nhưng với tôi không phải cứ hát cao là hay, chỉ vì giọng tôi là nữ cao nên phù hợp với những ca khúc tông cao mà thôi.

Tôi rất nghiện những ca sĩ có giọng nữ trầm hoặc nữ trung như cô Thanh Lam, chị Thanh Hà, chị Mỹ Tâm, Hoàng Quyên,... Mỗi khi họ cất giọng tôi đều rùng mình vì tôi không có được chất giọng với âm sắc hay như vậy. Nhất là chị Thanh Hà, có những lúc hát làm tôi như “chết đi sống lại”. Tôi cũng đã từng nói với chị Thanh Hà rằng: “Giọng hát vốn chỉ là phương tiện của con người thôi. Nhưng có người sinh ra đã là chiếc Boeing 787 như chị Thanh Hà, có người đi xe máy, có người xe thồ thậm chí đi bộ. Phương tiện càng nhỏ lại càng phải cố gắng nhiều hơn.” Tôi tự thấy mình chắc là chiếc xe máy thôi, thế mà vẫn bị bạn bè la.

Xu hướng tìm về các giọng ca trường phái “thực lực” càng nhiều, dẫn đến việc một số các trang Facebook chuyên đánh giá các giọng hát dưới góc nhìn thanh nhạc lại càng nở rộ, có tác động nhất định đến đánh giá của khán giả. Tích cực có nhưng cũng xuất hiện một số mặt hạn chế. Văn Mai Hương có đọc những bàn luận ở các trang đó không?

(Cười) Tôi hay xem và thấy hài lắm. Còn nhớ có status gần đây phàn nàn cô Mỹ Linh khi hát lại mở khẩu hình như muốn “nhai đầu” người khác thì cô “đáp trả” rằng người ta học mãi mới mở được cái khẩu hình như thế đấy, không lẽ giờ đi bảo diễn viên múa khi diễn khép nép lại cho đoan trang?

Các trang ấy nhiều clip rất giải trí, nhiều clip cũng rất học thuật khiến mình là người có đi học lâu lâu cũng không để ý lắm đâu. Có mấy bình luận nói về tôi thế này: “Văn Mai Hương là người có tư cách để chỉ đầu tất cả các lứa đàn em.” Nghe mà sướng! Mà họ có phân tích rõ ràng, có kiến thức chứ không nói suông suông. Tôi cũng “vinh dự” được họ nhắc chung với các cô, các chị - thực sự trân trọng sự ghi nhận đó. Nhưng thực tế hơn một chút, tôi biết khả năng và vị trí của mình ở đâu và cũng phải cố gắng, rèn luyện thêm nhiều nữa.

Và cũng có vài điểm tôi không hài lòng khi có một số anh chị em đồng nghiệp hát cũng rất hay nhưng vì một vài lí do nào đấy lại bị chê rất nhiều. Rộ lên gần đây là việc chê giọng mũi (nasal). Nhưng nói thật, không phải cứ hát “mũi” là chán vì nhiều khi do bẩm sinh là như thế do khoang xoang trên mũi khiến âm thanh phát ra như vậy. Nhưng cái này tập được, chỉ do bạn chưa đặt vị trí âm thanh đúng chỗ thôi. Có người hát “mũi” nghe rất dễ chịu như chị Thuỳ Chi hay chị Dương Hoàng Yến, nhưng có người hát cứ như kim đâm vào người.

Nhắc đến giọng mũi thì Erik và Hoà Minzy là 2 “đối tượng” bị “ghim” nhiều nhất với việc hát giọng mũi, có quá “oan ức” cho họ không?

Mấy nhóc ấy phải đi tập rất nhiều đấy vì tôi thấy các em đang chưa chăm đi luyện thanh nhạc. Chơi chung với nhau nên tôi cũng phải góp ý chứ. Có thể do các em bây giờ có quá nhiều show, có quá nhiều dự án âm nhạc nên đôi khi quên mất việc phải đi luyện thanh nhạc, để cho khẩu hình lẫn âm thanh đặt đúng hơn. Các em nên tập cho mình thói quen mình đi chạy show càng nhiều thì cũng phải rèn luyện tương xứng, gặp giáo viên thanh nhạc định kì. Cả AMEE nữa cũng phải đi tập lại! (cười) Nhưng AMEE thì tôi không lo lắm vì sau thời gian dài tất bật với show diễn thì em cũng đang được “bố” Aiden cho đi học lại rồi.

Nói riêng về Hoà thì tôi biết trong một năm qua em ấy bị viêm xoang nhưng Hoà vẫn quá cầu toàn, tự làm cho bản thân bị áp lực. Theo tôi thấy không phải Hoà làm chưa tốt đâu mà chủ yếu do vấn đề tâm lý, tôi theo dõi em ấy từ đầu chương trình Xuân Hạ Thu Đông Rồi Lại Xuân đến tận lúc này thì thấy giọng hát em ấy hay hơn, tình cảm hơn và tiến bộ hơn qua từng tập, nhất là đỡ “mũi” hơn. Là một người chị, tôi cũng chỉ biết an ủi đừng buồn rồi rủ rê qua nhà nấu cơm cho ăn, kéo mood lên.

Chị cũng đã chủ động đề cập đến chương trình Xuân Hạ Thu Đông Rồi Lại Xuân. Thẳng thắn mà nói rằng, trong sân khấu mashup gây tiếng vang ấy, Văn Mai Hương đúng là đã “át vía”, làm lu mời Hoà Minzy?

Tôi ít nhìn vào tiểu tiết mà thích nhìn vào tổng thể để xem một sản phẩm mang lại cho bản thân cảm xúc gì. Màn trình diễn ấy thành công là nhờ sự cộng hưởng của Hoà khi hát Ngày Chưa Giông Bão và Always Remember Us This Way của tôi. Tôi đánh giá Hoà đã rất cố gắng vì ngay từ những buổi tập đầu tiên, khi nghe tôi cất tiếng hát thì em ấy đã có vẻ hơi ngại ngùng, tôi chỉ biết động viên: “Em cứ hát hay nhất có thể đi. Với chị, em đã làm tốt!”

Màn trình diễn thành công đến vậy còn được cộng hưởng từ nhiều yếu tố: ban nhạc chơi rất hay, Hứa Kim Tuyền mashup thực sự ấn tượng, những nghệ sĩ xung quanh có sự đồng cảm với mình và còn ở yếu tố thời điểm nữa. Khi cover ca khúc của Lady Gaga, lúc đó đang chuyển hoàng hôn, ngay khi tôi hát đến câu: “When the sun goes down,...” thì mặt trời bắt đầu lặn xuống, tạo nên một cảm giác quá tuyệt vời, khiến tôi thực sự trở nên thăng hoa.

Sự thành công quá bất ngờ của bản cover Always Remember Us This Way đã khiến tôi suy nghĩ rất nhiều. Tôi tự nhủ mình cũng chẳng phải mới ngày 1 - ngày 2 đi hát, cũng chẳng phải buổi đầu để dậy sóng như vậy nhưng bỗng dưng tôi lại bị đưa vào thế làm dậy sóng cộng đồng mạng vì một bản cover nhạc nước ngoài. Tự dưng tôi lại nổi lên theo kiểu một hiện tượng cộng đồng mạng khiến tôi chợt tự hỏi: “Bao năm qua, tôi đã làm gì và ở đâu?”.

Sự thành công sẽ mang đến niềm vui, và tôi phải cảm ơn khán giả, đó là điều tất nhiên. Thế nhưng, nó mang lại cho tôi áp lực nhiều hơn, khiến tôi suy nghĩ rất nhiều chứ không đơn thuần là ngủ quên trên chiến thắng, làm sao để mang đến khán giả những sản phẩm âm nhạc tốt hơn chứ không phải là những bản cover.

Sau Xuân Hạ Thu Đông Rồi Lại Xuân, sự yêu mến của khán giả tăng lên, tôi nhận được nhiều lời mời từ các bầu show từ các địa điểm hát live, yêu cầu đích danh tôi trình bày Always Remember Us This Way cũng như các ca khúc khác đến từ show.

Có 2 yếu tố định vị rõ nhất một người ca sĩ: giọng hát và tư duy âm nhạc. Nhưng làm thế nào để có cả hai và cân bằng được hai thứ đó thì không phải ai cũng làm được. Không ít nghệ sĩ Vpop có tư duy âm nhạc rất ấn tượng, "on trend", đi đầu ở Vpop nhưng giọng hát khi trình diễn live lại không thể “trưng trổ” kĩ thuật hay hát lên nốt cao, bạn nghĩ thế nào?

Đầu tiên, hãy cứ là chính mình trước đã, và cứ đi đúng với định hướng ban đầu mà mình đưa ra. Bạn có thể không có giọng hát quá xuất sắc nhưng sở hữu tư duy âm nhạc tốt thì cứ đi theo con đường ấy. Nhưng hãy ghi nhớ: ca sĩ là phải hát được, phải hát hay bài hát của riêng mình và hát live tốt. Còn nếu chúng ta nói đến một “nghệ sĩ giải trí” thì đó là một định nghĩa khác rồi.

Tôi hay ăn nhà hàng nhưng thỉnh thoảng cũng đi ăn vỉa hè, điều đấy cũng tốt mà và cả hai đều đáng được tôn trọng. Tôi cũng rất thích đi xem những show có phần nhìn tốt điển hình là dịp sang Las Vegas xem show Piece of Me của Britney Spears. Nhìn người ta xinh đẹp hoành tráng trên sân khấu thích bỏ xừ đi được! Đâu phải cứ nghệ sĩ giải trí thì không tốt. Nhìn Madonna đi, một huyền thoại và một tượng đài thế giới đấy, nhưng giọng hát bẩm sinh lại được đánh giá không cao. Còn ngược lại, ai bắt được một diva như Mariah Carey phải nhảy được như Madonna?

Nhưng đó là những sở thích nhất thời, như tôi thỉnh thoảng đi nghe deep house, tropical house nhưng trở lại sở thích hằng ngày, vẫn là tôi với các bản ballad, blue, jazz, soul.

Năm 2021 mở màn rực rỡ thế, Văn Mai Hương có định "thừa thắng xông lên"?

Năm nay tôi sao Kế Đô, xấu lắm nên lúc đầu chả định làm gì hoành tráng cả. Nhưng từ đầu năm đến giờ mọi chuyện lại khá suôn sẻ, thuận lợi, may mắn đến mức tôi tự hỏi phải chăng là hiệu ứng ngược? Mà hiện tại, tôi sợ các kiểu “bật mí” lắm vì nhiều khi nói ra xong, hết tâm trạng để làm. Chỉ khi mọi thứ vận hành suôn sẻ và có được một chút ít trong tay, tôi sẽ chia sẻ.

Cảm ơn chị vì cuộc trò chuyện, chúc chị tiếp tục thành công trên con đường nghệ thuật.