Từ 1/1/2026, "truy" tài sản người nhà nếu hộ kinh doanh không đủ tiền nộp phạt hành chính

Báo VNExpress cho hay, theo quy định mới, nếu tài sản chung không đủ, nhà chức trách sẽ khấu trừ tiền, kê biên tài sản của các thành viên trong hộ kinh doanh, hộ gia đình để cưỡng chế xử phạt vi phạm hành chính. Đây là một trong nhiều nội dung mới của Nghị định 296/2025, quy định về cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, có hiệu lực từ 1/1/2026 và thay thế Nghị định 166/2013, sau 12 năm áp dụng.

Với nhiều thay đổi đột phá, Nghị định mới sẽ gỡ bỏ các "nút thắt" trong công tác cưỡng chế, đảm bảo tính nhân văn và minh bạch tài chính.

Nghị định mới cho phép áp dụng linh hoạt và đồng thời các biện pháp cưỡng chế, thay vì phải tuân theo thứ tự bất di bất dịch trong quy định hiện hành.

Nếu ở Nghị định 166, cơ quan thực thi phải tuân thủ nghiêm ngặt thứ tự các biện pháp cưỡng chế: khấu trừ tiền lương, thu nhập, tiền từ tài khoản trước; nếu không được mới kê biên tài sản, rồi mới đến các biện pháp khác. Điều này có thể vô tình tạo kẽ hở cho người vi phạm tẩu tán tài sản trong thời gian chờ đợi.

Nghị định 296 đã xóa bỏ rào cản này. Kể từ năm 2026, người có thẩm quyền được phép áp dụng một hoặc nhiều biện pháp cưỡng chế cùng lúc, nếu xét thấy việc áp dụng một biện pháp là không đủ.

Cụ thể, 4 biện pháp cưỡng chế được giữ nguyên, nhưng không cần thực hiện theo trình tự, gồm: khấu trừ một phần lương hoặc một phần thu nhập; khấu trừ tiền từ tài khoản; kê biên tài sản có giá trị tương ứng với số tiền phạt để bán đấu giá và thu tiền, tài sản của đối tượng bị cưỡng chế do cá nhân, tổ chức khác đang giữ trong trường hợp cá nhân, tổ chức sau khi vi phạm cố tình tẩu tán tài sản.

Cũng theo báo Pháp luật TP.HCM, đối tượng bị áp dụng biện pháp cưỡng chế khấu trừ một phần lương hoặc một phần thu nhập là cán bộ, công chức, viên chức, công an nhân dân,…cá nhân đang làm việc được hưởng tiền lương hoặc thu nhập tại một cơ quan, đơn vị, tổ chức hoặc có thu nhập theo mùa vụ ngắn hạn do hộ gia đình, hộ kinh doanh, người sử dụng lao động thuê. Người đang được hưởng chế độ hưu trí theo quy định của pháp luật bảo hiểm xã hội cũng thuộc đối tượng bị áp dụng biện pháp cưỡng chế này.

Mức khấu trừ đối với tiền lương, lương hưu mỗi lần không quá 30% tổng số tiền lương, lương hưu thực trả hằng tháng được hưởng sau khi trích nộp các khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, …

Đối với những khoản thu nhập khác, tỷ lệ khấu trừ mỗi lần không quá 50% tổng số thu nhập hằng tháng, nhưng phải đảm bảo điều kiện sinh hoạt tối thiểu của người đó và người được nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật.

Trong thời hạn 3 ngày làm việc, kể từ ngày đến kỳ lĩnh tiền lương hoặc thu nhập gần nhất, cơ quan, đơn vị, người sử dụng lao động đang quản lý tiền lương, lương hưu hoặc thu nhập của cá nhân bị cưỡng chế có trách nhiệm khấu trừ một phần lương, lương hưu hoặc thu nhập. Số tiền đã khấu trừ sẽ được chuyển đến tài khoản tại Kho bạc Nhà nước theo nội dung ghi trong quyết định cưỡng chế, đồng thời thông báo cho cá nhân bị cưỡng chế và người ra quyết định cưỡng chế biết.

Đối tượng bị áp dụng biện pháp cưỡng chế khấu trừ tiền từ tài khoản là tổ chức, cá nhân không tự nguyện chấp hành quyết định xử phạt, quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả, … mà có mở tài khoản hoặc tiền gửi tại tổ chức tín dụng, kho bạc Nhà nước, chi nhánh ngân hàng nước ngoài ở Việt Nam (tổ chức tín dụng)

Trong thời hạn 1 ngày làm việc, kể từ khi nhận được quyết định cưỡng chế khấu trừ tiền từ tài khoản, tiền gửi, các tổ chức tín dụng phải phong tỏa số tiền trong tài khoản. Số tiền gửi bị phong tỏa tương đương với số tiền mà cá nhân, tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế phải nộp.

Trường hợp số dư trong tài khoản, số tiền gửi ít hơn số tiền mà cá nhân, tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế phải nộp, các đơn vị trên phải phong tỏa toàn bộ số tiền hiện có. Đồng thời, các đơn vị này phải thông báo cho cá nhân, tổ chức bị áp dụng biện pháp cưỡng chế biết việc phong tỏa và trích chuyển số tiền trong tài khoản, số tiền gửi.