Thi Đại học 3 điểm Sử, giờ là TikToker nức tiếng với loạt content lịch sử: Tréo ngoe nhưng mà “sĩ tận nóc”

“Thi đại học được 3 điểm sử mà đòi làm content lịch sử?”.

Sau câu hỏi “dựng ngược” đó, Xuân Khánh không từ bỏ nên mới có kênh TikTok Ỷ Lan hay Xuân Khánh với 120k người theo dõi và tổng cộng 3,3 triệu lượt yêu thích như hiện tại. Các video do cô bạn sản xuất vừa dẫn dắt người xem tiếp cận kiến thức lịch sử theo chiều sâu, vừa đu trend gần gũi, xem dễ vào và cũng dễ nhớ!

Đặc biệt, Xuân Khánh còn làm các series video hóa thân dựa trên sự kiện và nhân vật lịch sử có thật. Ở mỗi video hóa thân, cô giải thích rõ được xây dựng dựa trên sự kiện lịch sử nào, trong đó có chi tiết gì là hư cấu để người xem phân tách rạch ròi khi đón nhận video.

Cùng trò chuyện với Xuân Khánh để tìm hiểu thêm vì sao cô bạn lại có lựa chọn vừa đi ngược với sở thích ban đầu của mình, lại còn khác lạ so với số đông?

Từng bị ngăn cản khi có ý định làm nội dung về lịch sử

Trên đời có 2 kiểu đam mê. Một kiểu bùng cháy ngay từ lúc khởi đầu và bạn biết rằng đó là thứ mình muốn theo đuổi. Một kiểu cứ âm ỉ cháy, cần có thời gian và những chất xúc tác mới bùng ra với thế giới bên ngoài. Xuân Khánh với đam mê lịch sử thuộc kiểu thứ 2.

Xuân Khánh cho biết mình thuộc tuýp yêu văn hoá truyền thống thông qua văn thơ, âm nhạc, mê áo dài, cùng mẹ sưu tầm được khoảng 300 chiếc áo dài. Nhưng với môn học Lịch sử ở trường, thì lại khác.

“Cứ học và kiểm tra xong là mình quên hết. Có thể do thái độ học tập của mình với môn học chưa đúng đắn, do khả năng ghi nhớ không được tốt và một phần khác là do định kiến của mình rằng: ‘Lịch sử chỉ toàn chiến tranh’”, Khánh nói.

Đến năm 2022 - khi đang học năm 2 đại học, Xuân Khánh học vượt nên không được tự chọn nhóm làm đồ án tốt nghiệp. Chỉ có một nhóm làm đề tài tổ chức show Việt phục thời Lý - Trần cho cô vào nhóm với nhiệm vụ truyền thông sự kiện trên TikTok. Không còn lựa chọn nào khác, Xuân Khánh đành chấp nhận: “Thật ra nếu lúc đó được chọn nhóm thì mình đã không chọn lịch sử rồi. Tình thế bắt buộc”. 

Để làm truyền thông cho dự án, cô bắt buộc phải tìm hiểu kiến thức lịch sử trong giai đoạn đó và tình cờ biết đến chuyện tình của vua Lý Thánh Tông và Nguyên phi Ỷ Lan. Đây cũng là khởi đầu cho quá trình làm nội dung về lịch sử của Xuân Khánh.

Cô làm một series video tên Ỷ Lan Xuyên Không, đặt tên kênh là Ỷ Lan Nè. Sau khi kết thúc đồ án tốt nghiệp, Xuân Khánh đặt lại tên kênh là Xuân Khánh vì nghĩ mình sẽ không làm nội dung lịch sử nữa. 

Cuối năm 2023, Xuân Khánh có thời gian và nghiêm túc tìm hiểu trở lại nên quyết định làm tiếp nội dung về lịch sử. Cô chắc chắn sẽ tiếp tục chia sẻ về Nguyên phi Ỷ Lan nhưng cũng muốn làm thêm các nội dung khác nên đã dành 3 ngày “đấu tranh nội tâm” để đặt tên. Cuối cùng không chọn được, cô để luôn tên kênh video là Ỷ Lan hay Xuân Khánh đến bây giờ. 

Xuân Khánh nhớ lại: “Từ bị ép buộc phải học, mình chuyển sang tình nguyện tìm hiểu và đam mê những câu chuyện, nhân vật lúc nào không hay. Trong mỗi câu chuyện lịch sử có tình cảm gia đình, tình thầy trò, trung quân ái quốc, đại nghĩa diệt thân,… cũng là những điều buộc chặt mình ở lại. 

Mình nhận ra ‘À thì ra, lịch sử không hề xa rời cuộc sống của mình’. Lịch sử là đời sống thường tình gần gũi. Tại đó, có cả những bài học làm người sâu sắc để mình áp dụng vào cuộc sống, tu dưỡng lòng biết ơn của bản thân, từ đó, trưởng thành và sống tốt hơn”. 

Xuân Khánh tâm sự thêm: “Tâm thế của mình khi lên mạng chia sẻ những nội dung này chỉ đơn giản là sở thích kể chuyện. Sau giờ làm việc, mình về nhà và kể cho mọi người nghe những câu chuyện rất thú vị mà mình vừa đọc được để xem họ có suy nghĩ như thế nào, để bản thân cũng học lại được gì đó từ góc nhìn của mọi người. Bản thân mình chưa đủ kiến thức để rao giảng hay dẫn dắt ai đến một điều gì mà chỉ mới bắt đầu tìm tòi về lịch sử hơn 1 năm nay và vẫn còn nhiều kiến thức phải học”.

Không chỉ có trở ngại về kiến thức, Xuân Khánh từng bị bạn bè cản khi biết cô làm nội dung về lịch sử. 

“Thi đại học có 3 điểm sử mà đòi làm lịch sử?”, “Hát hò, nhảy múa, biến hình còn có người xem chứ làm lịch sử thì ai mà xem?”,... Đúng là cô từng có kết quả quả không cao ở kỳ thi THPT Quốc gia nhưng vẫn nhất quyết làm. Trước hết là vì sở thích cá nhân và phát triển bản thân, không phải vì mục đích trở thành KOL hay TikToker nổi tiếng.

Quan trọng nhất, Xuân Khánh nhận được sự ủng hộ nhiệt tình từ ba mẹ: “Tính mình thích bay nhảy, tự lựa chọn con đường riêng nên hiếm có một việc mà cả nhà đồng lòng như vậy. Mình muốn tiếp tục để gia đình vui vẻ, mối quan hệ với ba mẹ cũng tốt hơn lên rất nhiều”. 

Nhưng nhiêu đó thôi chưa đủ, Xuân Khánh ý thức được trách nhiệm của mình trong từng video đăng lên mạng trong suốt quá trình theo đuổi đam mê. Bởi vì cô bạn thường có video hóa thân, diễn lại các hoạt cảnh nên tính đúng đắn vô cùng quan trọng. 

“Mình thường khai thác những nguồn tài liệu chính thống như Đại Việt Sử ký toàn thư. Sẽ khó tránh khỏi thiếu sót vì còn nhiều tư liệu khác mình chưa được đọc nhưng luôn cố gắng trung thành với tài liệu đang có, không hư cấu quá nhiều, nếu có chỉ để phục vụ câu chuyện mà mình muốn kể”, TikToker cho biết.

Xuân Khánh cho rằng mỗi người khi tìm hiểu lịch sử cần có sự so sánh, đối chiếu từ các nguồn khác nhau kết hợp với góc nhìn của bản thân để cho mình một kết luận tạm thời. Ngay cả khi đã tự có cho mình kết luận thì cũng không cố chấp vì vẫn chỉ là quan điểm cá nhân, quan trọng nhất là bài học, thông điệp mà mỗi người rút ra từ những câu chuyện đó. 

Dẫu vậy Xuân Khánh cũng có những pha “toát mồ hôi hột” vì lỡ sai, gây tranh cãi trong video của mình.

“Mình có một series tên là Sửa Sai để tổng hợp tất cả lỗi sai trong video của mình và sửa lại. Chẳng ai muốn phải đăng video ở đó nhưng mình tin đó là cách để mình gửi lời xin lỗi chân thành đến người xem và đính chính thông tin đến người xem, là cách hay để mọi người có thể rút kinh nghiệm từ lỗi sai của mình”. 

“Sĩ tận nóc” với phụ huynh 

Trong những năm gần đây, không chỉ Xuân Khánh mà ngày càng nhiều Gen Z quan tâm đến lịch sử và những câu chuyện hay ho của đất nước. Họ biến sự quan tâm vô hình thành hành động hữu hình, mang lại giá trị thực tế. 

Đó là Giao Cùn (Ngô Thị Quỳnh Giao, sinh năm 2000) - Gen Z khuấy đảo cơn sốt Đào, Phở và Piano và câu chuyện 700 video văn hóa lịch sử Việt Nam, là một trong 20 Nhân vật truyền cảm hứng tại WeChoice Awards 2024. 

Đó là Dương Đức Anh - sinh viên ĐH Kiến trúc có đồ án tốt nghiệp Design Branding Hanoi Museum (Thiết kế nhận diện Bảo tàng Hà Nội) được Bảo tàng Hà Nội mời hợp tác để triển khai vào thực tế. 

Đó là chuyện người trẻ vận dụng tối đa kỹ năng đi concert để camp chỗ đẹp xem lễ diễu binh 30/4 ở TP.HCM. 

Đó là phong trào ủng hộ vào Quỹ cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trong phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025",…

Chia sẻ góc nhìn của mình, Xuân Khánh tâm sự: “Các bạn trẻ bây giờ rất thông minh và tỉnh táo, hiểu tính bền vững của nội dung. Vì vậy ngày càng nhiều hot trend trên MXH có tính giáo dục cao, giúp người trẻ hiểu và đồng cảm nhiều hơn với những thế hệ trước, điển hình là ông bà, cha mẹ. Ngoài ra, họ hiểu được sức mạnh của sự đoàn kết dân tộc, từ đó yêu thương đùm bọc lẫn nhau, có những cảm nhận sâu sắc hơn về quê hương đất nước”. 

Khi được hỏi về một người bạn cùng là Gen Z, cùng làm nội dung trên MXH là Giao Cùn, Xuân Khánh bày tỏ: “Đối với mình, Giao là người có kiến thức sâu rộng, cá tính thú vị và sự lôi cuốn tự nhiên trong cách truyền tải, ngay cả khi chỉ để mặt mộc, mặc áo phông mà video vẫn cuốn. Cũng chính vì có những ‘đồng nghiệp’ như vậy mà mình càng phải nỗ lực hơn trong học hỏi, bồi đắp kiến thức để tốt hơn mỗi ngày”.  

Trái ngược với dòng người đang hướng về TP.HCM dịp 30/4 năm nay, Xuân Khánh chọn ra Hà Nội. Bởi lẽ trong dịp nghỉ lễ này cô cùng một số bạn bè, đối tác tổ chức sự kiện Việt phục nhỏ tại Hà Nội với mong muốn đem đến trải nghiệm Việt phục và hoạt động văn hóa - lịch sử Việt Nam nói chung. 

Theo Xuân Khánh, để người trẻ chủ động tìm hiểu hay ít nhất là không lướt qua lịch sử thì việc đầu tiên là cần có nhu cầu, cần hiểu tại sao nên biết. Sau đó là cảm giác có thể “làm bạn” được với lịch sử, thấy lịch sử gần gũi với cuộc sống đời thường và cuối cùng là phát triển bản thân từ việc học sử, được công nhận kết quả đó. 

“Các bạn follower của mình mỗi lần có điểm thi Lịch sử thường nhắn khoe, dù là bao nhiêu mình cũng sẽ khen và khích lệ các bạn. Ngày xưa mình không quá thích môn học này có phải vì nếu đạt 9.8 Lịch sử sẽ không được khen nhiều như 9.0 Ngữ văn hay tiếng Anh không? Vì vậy cá nhân mình rất mong gia đình và nhà trường có thể khích lệ thành tích môn Lịch sử của các bạn, đó cũng là một động lực quan trọng”. 

Bản thân Xuân Khánh cũng vận dụng trải nghiệm của một người từng dán nhãn “lịch sử khô khan và nhàm chán” để tạo nên những nội dung hấp dẫn hơn. Từ năng lượng chân thành, vui vẻ đến cách làm video đến sự hỗ trợ kinh phí từ ba mẹ,… đều nhằm nỗ lực để người xem thấy lịch sử cũng gần gũi với cuộc sống của họ. 

“Bây giờ mình vẫn có thu nhập từ việc làm video nhưng con số chưa bằng 1/10 so với những gì bỏ ra. Ngày trước, khi có job và đem khoe với ba mẹ thì mẹ mình sẽ hỏi: ‘Job đó được bao nhiêu tiền con?’ còn bây giờ câu hỏi là: ‘Phải bù bao nhiêu để ba mẹ cho?’. Nghe hơi ngược đời so với mọi người nhưng mình ít nhận booking nên khi nhận, mình muốn hoàn thành tốt nhất và hầu như đều phải bù thêm tiền túi vào. Tháng nào nhận càng nhiều job thì tháng đó càng tốn nhiều tiền, đôi khi tiền lương từ công việc chính không đủ bù luôn” - Xuân Khánh tiết lộ.