Sai lầm ai cũng mắc: Không phải thức ăn thừa mà 5 loại thực phẩm này mới là "kẻ giết người thầm lặng" trong bếp!

Nhiều người vẫn lo lắng về việc ăn đồ ăn thừa: "Liệu cơm, canh, thịt hâm lại có an toàn không?", "Uống nước để qua đêm có hại không?"… Sự lo lắng này khiến không ít người rơi vào hai cực đoan: hoặc vứt bỏ thực phẩm chưa hỏng, gây lãng phí, hoặc cố ăn hết chỉ vì "sợ phí", tiềm ẩn nguy cơ cho sức khỏe.

Theo ThS. Nguyễn Thị Minh Tâm (chuyên gia dinh dưỡng lâm sàng, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội), thực phẩm thừa được bảo quản đúng cách như làm lạnh nhanh dưới 2 giờ, đựng trong hộp kín, hâm nóng đến 75°C, hoàn toàn có thể ăn lại an toàn. Nhưng người tiêu dùng thường lo lắng sai chỗ: Họ sợ cơm nguội, canh cũ, trong khi những thứ nguy hiểm hơn là khoai tây mọc mầm, nấm ngâm lâu hay rau để qua đêm. Đó mới là những yếu tố cần tuyệt đối tránh.

Thực tế, phần lớn đồ ăn thừa vẫn có thể ăn được nếu được bảo quản đúng cách và hâm nóng kỹ. Điều thực sự cần cảnh giác lại là 5 loại thực phẩm "nguy cơ cao" - những món quen thuộc trong gian bếp, có thể sinh độc tố mạnh nếu xử lý sai cách. Nếu thấy dấu hiệu bất thường, tốt nhất hãy vứt bỏ ngay, tuyệt đối đừng tiếc!

1. Khoai tây nảy mầm hoặc xanh: Độc tố solanine "ẩn mình" trong từng thớ củ

Nhiều người nghĩ rằng chỉ cần cắt bỏ phần mầm hoặc phần xanh là có thể ăn được. Nhưng sự thật là solanine, độc tố sinh ra khi khoai tây nảy mầm, lan tỏa khắp củ, không chỉ ở phần bị hỏng. Dù luộc, hấp hay chiên kỹ, chất này vẫn không bị phá hủy hoàn toàn.

Ăn phải khoai tây chứa solanine có thể gây buồn nôn, nôn, chóng mặt, tê liệt nhẹ, thậm chí khó thở trong trường hợp nặng. Vì vậy, nếu phát hiện một chấm xanh hoặc mầm nhỏ, đừng ngần ngại, hãy bỏ ngay củ khoai ấy đi.

2. Nấm trắng, mộc nhĩ đen ngâm lâu: "Sát thủ vô hình" mang tên axit bongkrekic

Nấm trắng (tremella) và mộc nhĩ đen là nguyên liệu quen thuộc, nhưng nếu ngâm quá lâu ở nhiệt độ phòng, đặc biệt trong mùa hè, chúng có thể bị nhiễm vi khuẩn Pseudomonas cocovenenans, loại sinh ra độc tố axit bongkrekic cực mạnh.

Điều đáng sợ là chưa có thuốc giải cho loại độc này. Nhiễm phải có thể khiến người ăn suy gan, suy thận và tử vong nhanh chóng.

Cách ngâm an toàn: Dùng nước mát hoặc ấm nhẹ, thời gian không quá 4 tiếng. Sau khi ngâm, phải rửa sạch và nấu ngay. Nếu để qua đêm hãy bỏ ngay! Quan sát thấy nước ngâm đục, có mùi lạ, hoặc nấm nhớt, đừng tiếc, hãy bỏ toàn bộ.

3. Đậu xanh nấu chưa chín: Đừng xem thường món "quen mặt" này

Đậu xanh tươi hoặc chưa chín kỹ chứa saponin và phytohemagglutinin, 2 chất có thể gây ngộ độc đường ruột chỉ sau vài phút ăn. Các triệu chứng thường gặp gồm đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn, và trong trường hợp nặng có thể dẫn đến mất nước.

Đậu xanh có cấu trúc đặc nên xào nhanh không thể chín bên trong. Hãy chần sơ trong nước sôi 2–3 phút rồi mới xào, hoặc hầm nhỏ lửa đến khi mềm, dễ xiên. Chỉ khi đó độc tố mới được tiêu diệt hoàn toàn.

4. Trái cây hơi thối: Đừng tin vào "cắt bỏ phần hỏng là được"

Một quả táo hay lê bị thối một góc nhỏ tưởng vô hại, nhưng thực tế nấm mốc đã lan khắp phần còn lại. Nấm mốc này sinh ra patulin - độc tố gây tổn thương gan và có thể tích tụ lâu dài trong cơ thể.

Ngay cả phần "trông vẫn tươi" cũng có thể chứa patulin ở mức nguy hiểm. Vì vậy, nếu thấy một vết mốc hoặc mùi lạ, hãy bỏ toàn bộ quả đi.

5. Rau lá xanh để qua đêm: Nguy cơ nitrit tăng vọt

Rau bina, cải bó xôi, diếp… chứa nhiều nitrat tự nhiên. Khi để lâu, đặc biệt ở nhiệt độ phòng, nitrat sẽ chuyển hóa thành nitrit, tiền chất của nitrosamine, một chất gây ung thư đã được chứng minh.

Ngay cả khi bảo quản tủ lạnh, nitrit vẫn có thể tăng theo thời gian. Vì vậy, hãy nấu chín và ăn ngay trong ngày. Nếu bắt buộc phải để lại, bảo quản lạnh tối đa 12 tiếng, hâm kỹ trước khi ăn (2 phút trong lò vi sóng hoặc 3–5 phút xào lại). Tuy nhiên, tốt nhất là không nên ăn lại.

3 nguyên tắc vàng để nhận biết thực phẩm an toàn

- Quan sát kỹ: Nếu có dấu hiệu mốc, nảy mầm, đổi màu, phồng lên hoặc rỉ nước, hãy bỏ.

- Ngửi bằng khứu giác: Thức ăn có mùi ôi, chua, tanh bất thường là dấu hiệu vi khuẩn đã phát triển mạnh.

- Ghi nhớ đặc tính riêng: Một số nguyên liệu dễ sinh độc tự nhiên – như mộc nhĩ, rau lá xanh, hoa hiên tươi, không thích hợp bảo quản lâu, nên nấu đến đâu ăn đến đó.

(Ảnh minh họa: Internet)