Rủi ro nào khi đầu tư chứng chỉ tiền gửi

Trong bối cảnh lãi suất tiết kiệm có xu hướng giảm, chứng chỉ tiền gửi (Certificate of Deposit – CD) đang được nhiều người quan tâm như một lựa chọn đầu tư an toàn với mức sinh lời cao hơn gửi tiết kiệm thông thường. Thông thường, lãi suất chứng chỉ tiền gửi cao hơn 0,5–1,5 điểm % so với tiền gửi cùng kỳ hạn, tùy chính sách từng ngân hàng.

Tuy nhiên, điểm khác biệt lớn là chứng chỉ tiền gửi có tính thanh khoản thấp. Nhà đầu tư không thể rút tiền trước hạn mà không bị phạt hoặc mất lãi, trừ khi ngân hàng cho phép theo điều khoản đặc biệt. Do đó, hình thức này chỉ phù hợp với những người có khoản tiền nhàn rỗi dài hạn, không cần dùng đến trong thời gian vài tháng tới và mong muốn một kênh đầu tư ổn định, ít rủi ro.

Với lãi suất cao nhưng tính linh hoạt thấp, chứng chỉ tiền gửi được xem như một "phiên bản nâng cấp" của tiết kiệm truyền thống, thích hợp cho người đề cao sự an toàn và kỷ luật tài chính, nhưng không phù hợp với nhà đầu tư cần dòng tiền linh hoạt hoặc thường xuyên xoay vòng vốn.

Những rủi ro tiềm ẩn

Trái với suy nghĩ phổ biến rằng "chứng chỉ tiền gửi là khoản đầu tư không rủi ro", trên thực tế vẫn tồn tại nhiều yếu tố nhà đầu tư cần cân nhắc.

Rủi ro thanh khoản là vấn đề đầu tiên. Khi gửi tiền vào chứng chỉ có kỳ hạn cố định, bạn không thể rút ra trước hạn mà không chịu mất lãi hoặc phí phạt. Nếu cần tiền gấp, người gửi sẽ bị thiệt hại đáng kể, nhất là khi gửi kỳ hạn dài.

Rủi ro lãi suất cũng đáng lưu ý. Do chứng chỉ tiền gửi thường có lãi suất cố định, nếu trong thời gian nắm giữ mà lãi suất thị trường tăng, bạn sẽ không được hưởng mức cao hơn. Ngược lại, nếu lãi suất giảm, người mua chứng chỉ sớm lại có lợi. Điều này khiến thời điểm đầu tư trở thành yếu tố quan trọng quyết định hiệu quả sinh lời.

Một rủi ro khác đến từ tổ chức phát hành. Nếu ngân hàng hoặc tổ chức tài chính gặp khó khăn, phá sản hoặc mất khả năng thanh toán, người gửi có thể đối mặt với rủi ro mất gốc và lãi, đặc biệt nếu khoản tiền đó vượt hạn mức bảo hiểm tiền gửi.

Ngoài ra, rủi ro pháp lý và chuyển nhượng cũng đáng cân nhắc. Một số chứng chỉ không có thị trường thứ cấp, khiến người sở hữu khó chuyển nhượng hoặc bán lại khi cần vốn. Tính chất "ít linh hoạt" này khiến sản phẩm phù hợp hơn với người có kế hoạch đầu tư dài hơi và ít thay đổi nhu cầu tài chính.

Lưu ý khi đầu tư chứng chỉ tiền gửi

Theo khuyến nghị của các chuyên gia tài chính, đầu tư chứng chỉ tiền gửi chỉ an toàn khi người mua hiểu rõ sản phẩm và biết cách quản lý rủi ro.

Trước hết, nên chọn ngân hàng uy tín – các tổ chức có năng lực tài chính mạnh, được xếp hạng tín nhiệm tốt và thuộc phạm vi bảo hiểm tiền gửi. Đây là yếu tố đảm bảo an toàn vốn quan trọng nhất.

Tiếp theo, lựa chọn kỳ hạn phù hợp với kế hoạch tài chính cá nhân. Nếu có nhu cầu sử dụng tiền trong ngắn hạn, không nên chọn kỳ hạn dài, vì việc rút trước hạn gần như chắc chắn khiến bạn mất phần lớn lãi.

So sánh lãi suất giữa các ngân hàng cũng là bước không thể bỏ qua. Mức chênh lệch lãi suất có thể lên tới hơn 1 điểm %, đủ để tạo khác biệt lớn cho khoản đầu tư vài trăm triệu đồng.

Bên cạnh đó, đọc kỹ hợp đồng và điều khoản là cách đơn giản nhất để tránh rủi ro. Người đầu tư cần hiểu rõ các quy định về phí phạt, chuyển nhượng và lãi suất tính lại khi rút trước hạn. Nhiều trường hợp "mất trắng lãi" chỉ vì bỏ qua phần chữ nhỏ trong hợp đồng.

Cuối cùng, chứng chỉ tiền gửi chỉ nên chiếm một phần nhỏ trong danh mục đầu tư cá nhân. Số tiền còn lại nên được phân bổ vào các kênh có tính thanh khoản cao hơn như tiết kiệm linh hoạt, quỹ mở, trái phiếu ngắn hạn, để vừa đảm bảo an toàn, vừa duy trì khả năng sử dụng vốn khi cần.

Kết lại, chứng chỉ tiền gửi là lựa chọn phù hợp cho người có vốn nhàn rỗi và muốn giữ tiền an toàn, nhưng không phải sản phẩm dành cho mọi nhà đầu tư. Trong bối cảnh lãi suất thấp, đây có thể là "bến đỗ" tạm thời hợp lý cho dòng tiền dư thừa. Tuy nhiên, nếu bạn cần tính linh hoạt, hoặc muốn sinh lời cao hơn, hãy cân nhắc những kênh đầu tư khác phù hợp với mục tiêu và khả năng tài chính của mình.