Quy định thu nhập dưới 15 triệu đồng/tháng khiến nhiều người khó mua nhà xã hội

Không được mua nhà vì thừa 1 triệu đồng/tháng

Theo Nghị định số 100/2024/NĐ-CP, một trong những điều kiện để người dân được mua nhà ở xã hội là thu nhập không quá 15 triệu đồng/tháng (với người độc thân) và không quá 30 triệu đồng/tháng (với hai vợ chồng). Mức này đã tăng 4 triệu đồng/người so với trước đây là 11 triệu đồng/người/tháng.

Tuy vậy, nhiều người dân cho biết vẫn rất khó mua nhà ở xã hội chỉ vì vướng quy định trên.

Chị Đỗ Hiền, nhân viên truyền thông tại Hà Nội chia sẻ, vợ chồng chị đã kết hôn được 5 năm nhưng vẫn chưa mua được nhà. Gần đây, để an cư lập nghiệp, anh chị quyết định đi vay tiền người thân để mua 1 căn nhà ở xã hội tại quận Long Biên.

Tuy nhiên, khi làm hồ sơ đăng ký mua, chị Hiền mới biết mình không đủ điều kiện vì vấn đề thu nhập. Cụ thể, mức lương của chị là 15 triệu đồng/tháng và của chồng chị là 16 triệu đồng/tháng. Nếu tính chung cả hai vợ chồng thì thu nhập là 31 triệu đồng/tháng, vượt 1 triệu đồng so với quy định.

Đáng nói, dù thu nhập của chồng chị là 16 triệu đồng nhưng thực nhận đổ về tài khoản chỉ có 12,5 triệu đồng/tháng, sau khi đã bị trừ đi nhiều khoản thu theo quy định của doanh nghiệp.

"Thực tế với số tiền 31 triệu đồng/tháng, hai vợ chồng tôi chỉ có tổng cộng khoảng 29 triệu đồng và cũng không dư dả được bao nhiêu vì giá cả sinh hoạt ngày càng đắt đỏ. Tiền thuê nhà đã mất 8 triệu/tháng, tiền học hành của 2 con, tiền sinh hoạt của gia đình khoảng 20 triệu đồng. Mỗi tháng chỉ dư ra được 3 - 4 triệu đồng.

Tôi cho rằng, mức thu nhập dưới 30 triệu đồng/tháng so với giá nhà và giá cả như hiện nay là không hề cao. Nên việc áp dụng quy định dưới 15 triệu đồng/tháng mới được mua nhà ở xã hội là không phù hợp và khả quan", chị Hiền nói.

Tương tự chị Hiền, vợ chồng anh Nguyễn Duy Nghĩa (quê Nam Định) cũng bị loại hồ sơ ngay từ ban đầu khi mức thu nhập được đánh giá là cao. Hai vợ chồng anh Nghĩa là công nhân tại khu công nghiệp Bắc Thăng Long (Hà Nội), thu nhập trung bình các tháng khoảng 24 - 25 triệu đồng.

Tuy nhiên, năm 2024, do yêu cầu của nhà xưởng, cả hai vợ chồng anh chị làm tăng ca nên được trả thêm, thu nhập vượt 30 triệu đồng/tháng.

"Niềm vui được lương cao hơn một chút nay lại trở thành vướng mắc khiến chúng tôi không được xác nhận thu nhập dưới 30 triệu đồng/tháng để làm hồ sơ mua nhà ở xã hội. Mặc dù việc tăng ca này không biết kéo dài bao lâu và với gia đình 4 người như chúng tôi thì mức này vẫn không phải cao, chúng tôi cũng đang rất mong mỏi mua được nhà để thoát khỏi cảnh phải đi thuê hàng tháng", anh Nghĩa chia sẻ.

Từ trường hợp của mình, anh Nghĩa thẳng thắn đề xuất trong quá trình chứng minh thu nhập cần có sự linh hoạt cho những trường hợp như gia đình anh vì công nhân thu nhập nhiều khi thiếu ổn định, chủ yếu phụ thuộc vào tình hình kinh doanh của doanh nghiệp.

Anh Nghĩa cho biết thêm, rất nhiều đồng nghiệp của anh cũng gặp những tình huống phát sinh khiến việc mua nhà ở xã hội không đơn giản. Ví dụ như có hợp đồng lao động, có đóng bảo hiểm xã hội nhưng lại ngắt quãng giữa chừng. Việc “bỏ lỡ” 2 - 3 tháng để chuyển đổi giữa 2 nơi làm việc khiến cho người lao động không thể xác nhận thu nhập để đủ điều kiện mua nhà ở xã hội.

Trong khi đó, anh Trần Danh (quê Nam Định) đủ điều kiện mua nhà ở xã hội với mức lương hai vợ chồng là dưới 30 triệu đồng/tháng nhưng vẫn không dám đăng ký sau khi được nghe tư vấn.

Anh Danh kể, anh làm việc trong một khu công nghiệp, có xây một dự án nhà ở xã hội cho cán bộ công nhân viên khu công nghiệp mua với giá 25 triệu đồng/m². Căn hộ anh muốn mua rộng 67 m² với 2 phòng ngủ, đủ cho gia đình ở, giá tầm 1,7 tỷ đồng. Lúc đầu anh nghĩ sẽ trả 30%, còn lại vay 70% với lãi suất ưu đãi khoảng 7%/năm thì cả gốc và lãi chắc chỉ chưa đến 10 triệu đồng/tháng.

Tuy nhiên, khi được nhân viên ngân hàng tư vấn, anh mới giật mình khi biết số tiền phải trả hàng tháng lên tới 14 triệu đồng/tháng.

"Gia đình tôi có 4 thành viên, thu nhập hằng tháng của hai vợ chồng khoảng 28 triệu đồng, tiền thuê nhà và các khoản phí sinh hoạt tháng nào cũng gần 20 triệu đồng, nên với số tiền cả gốc và lãi kia, hai vợ chồng tôi không thể xoay xở nổi", anh Danh cho hay.

Cũng theo anh, với mức chi tiêu tại các thành phố lớn như Hà Nội hay TP.HCM, mức thu nhập dưới 30 triệu đồng/tháng là không đủ để vừa sinh hoạt hàng ngày vừa trả lãi cho nhà ở xã hội.

Mới đây, góp ý vào dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội, đại biểu Tạ Văn Hạ (Quảng Nam) - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội cho rằng, giá nhà ở xã hội hiện nay còn cao so với thu nhập của người lao động.

“25 triệu đồng/m² với người thu nhập dưới 15 triệu đồng/tháng rất khó để mua được nhà ở xã hội. Hay giá thuê nhà nếu ở mức 6 triệu đồng/tháng vẫn là cao so với đối tượng cần nhà ở xã hội, bởi họ chủ yếu là người trẻ, lương thấp, công việc bấp bênh, chưa ổn định”, ông Hạ nêu thực tế.

Nên chia điều kiện thu nhập theo vùng

Theo ông Giang Anh Tuấn - Giám đốc sàn giao dịch bất động sản Tuấn Anh, quy định thu nhập dưới 15 triệu đồng/tháng không nên là quy định cứng và cần xét đến các yếu tố khác, đặc biệt là chênh lệch chi phí giữa các vùng miền.

Ở những vùng không phải là khu đô thị, chi phí cuộc sống không cao thì thu nhập dưới 15 triệu đồng/tháng là phù hợp. Nhưng tại những khu đô thị, khu công nghiệp tập trung, nhiều người lao động, có chi phí cuộc sống cao thì mức thu nhập dưới 15 triệu đồng/tháng vẫn không thể coi là cao.

"Tôi cho rằng cần có quy định riêng về thu nhập theo vùng miền để phù hợp với tình hình thực tế. Ví dụ, với Hà Nội và TP.HCM, mức thu nhập có thể là không quá 20 triệu đồng/người/tháng. Còn ở các khu vực khác thì dưới 15 triệu đồng/người/tháng", ông Tuấn đề xuất.

Ông Tuấn nói thêm, ở nước ta, mức lương tối thiểu cũng đã xác định theo 4 vùng, thì mức thu nhập để xác định là đối tượng được mua nhà ở xã hội cũng nên xác định có sự phân biệt khác nhau giữa các vùng miền như vậy.

Ông Nguyễn Văn Đính - Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam - cũng cho rằng, giá chung cư thương mại tại đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM đang vượt quá khả năng của nhiều gia đình, nhất là gia đình trẻ.

Hiện nay, có 2 gói tín dụng cho vay với người trẻ dưới 35 tuổi để mua nhà ở xã hội nhưng nguồn cung nhà ở xã hội ít. Trong khi đó, nhiều gia đình gặp phải vướng mắc vì chưa đủ giàu mua nhà ở thương mại và chưa đủ nghèo để mua nhà ở xã hội theo quy định.

"Chúng ta phải thay đổi ngay điều kiện về thu nhập để mở rộng hơn đối tượng mua nhà ở xã hội cũng như phù hợp với điều kiện kinh tế tại các đô thị lớn", ông Đính nói.