Phát hiện “viên ngọc” tuyệt đẹp nằm ẩn mình trong núi rừng Trường Sơn, chỉ có ở Việt Nam

Một loài thực vật mới thuộc họ Thu hải đường (Begoniaceae) được phát hiện tại Khu Bảo tồn Thiên nhiên Đakrông (tỉnh Quảng Trị), góp thêm một mắt xích quan trọng vào bức tranh đa dạng sinh học của dãy Trường Sơn. Loài cây này có tên Thu hải đường hoa thưa (Begonia laxiflora), được ghi nhận trong đợt khảo sát từ tháng 12/2023 đến tháng 6/2024, với sự phối hợp của các nhà khoa học trong nước và quốc tế.

Hình ảnh Thu hải đường hoa thưa (Begonia laxiflora) tại Khu Bảo tồn Thiên nhiên Đakrông (ảnh: WWF-Viet Nam).

Một “viên ngọc” mới của Trường Sơn

Thu hải đường hoa thưa mọc trên các sườn dốc đá granite ven suối, nổi bật với cụm hoa dài và quả nang không lông – đặc điểm giúp phân biệt với những loài Thu hải đường khác. Đây là loài đặc hữu của Việt Nam, đồng thời bổ sung vào bộ sưu tập thực vật phong phú của Trường Sơn – nơi được coi là một trong những “điểm nóng” đa dạng sinh học của Đông Nam Á.

Theo các nhà nghiên cứu, việc phát hiện loài mới không chỉ làm giàu thêm danh mục thực vật mà còn mang ý nghĩa khoa học sâu sắc. Loài này có thể trở thành cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo về tiến hóa, phân bố và giá trị sinh thái trong hệ sinh thái rừng nhiệt đới.

“Phát hiện này minh chứng cho nỗ lực lâu dài của chúng tôi trong việc bảo tồn hệ sinh thái rừng. Với đặc điểm địa lý độc đáo, khu bảo tồn có tiềm năng ghi nhận thêm nhiều loài mới nếu được đầu tư đúng hướng”, đại diện Khu Bảo tồn Thiên nhiên Đakrông chia sẻ.

Theo các chuyên gia, mỗi loài mới được phát hiện giống như một “chỉ số sức khỏe” của hệ sinh thái. Điều đó cho thấy môi trường rừng Đakrông vẫn đang duy trì được sự nguyên vẹn, đủ để các loài thực vật hiếm gặp tồn tại và phát triển.

Ý nghĩa với cộng đồng

Việc công bố loài Thu hải đường hoa thưa không chỉ phục vụ khoa học mà còn góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng. Người dân địa phương – những người sống phụ thuộc vào rừng – sẽ thêm tự hào và ý thức hơn trong việc gìn giữ tài nguyên thiên nhiên.

Phát hiện này nằm trong Hợp phần Bảo tồn đa dạng sinh học (BCA) của Dự án VFBC do USAID tài trợ. Dự án triển khai từ năm 2021 đến 2026, tập trung tại 14 khu rừng đặc dụng và 7 khu rừng phòng hộ trên cả nước. Mục tiêu là nâng cao chất lượng rừng, bảo vệ động thực vật hoang dã, kết nối sinh cảnh và đồng thời tạo sinh kế bền vững cho cộng đồng.

Việc ghi nhận loài Thu hải đường hoa thưa không chỉ là niềm vui của giới khoa học, mà còn là thông điệp mạnh mẽ về tầm quan trọng của bảo tồn thiên nhiên. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và mất rừng ngày càng nghiêm trọng, những phát hiện này là lời nhắc nhở rằng: mỗi cánh rừng, mỗi loài cây đều là tài sản vô giá cần được bảo vệ hôm nay để gìn giữ cho mai sau.