Những “sở ghét” của các thế hệ khi đi làm

Quản trị nhân sự đa thế hệ đang là một bài toán không dễ với các nhà quản lý, bởi mỗi thế hệ đều có những kỳ vọng, quan điểm và cảm nhận khác nhau về môi trường làm việc. 

Nếu như việc hiểu "sở thích" giúp tạo động lực, tăng sự gắn bó giữa sếp và nhân viên, thì việc thấu hiểu "sở ghét" lại giúp giảm xung đột và tránh những rạn nứt không đáng có trong văn hóa doanh nghiệp.

Nhằm khám phá điều này, Công ty CP Kết nối Nhân tài (Talentnet – quận 1, TP HCM) vừa thực hiện khảo sát với 1.047 người lao động thuộc bốn nhóm thế hệ: Gen X (1965–1980); Gen Y1 (1981–1989); Gen Y2 (1990–1996); Gen Z (1997–2002).

Mục tiêu khảo sát là tìm hiểu những yếu tố gây khó chịu nơi công sở đối với từng thế hệ. Kết quả cho thấy có nhiều điểm tương đồng nhưng cũng không ít khác biệt thú vị.

1. Văn hóa phòng ban không được ưa chuộng

Hành vi "quản lý lớn tiếng, quát nạt nhân viên" là điểm khiến cả bốn thế hệ cảm thấy khó chịu. Đặc biệt, Gen Y1 (43%) và Gen Z (41%) phản ứng mạnh mẽ hơn cả. 

 "Team thiếu cởi mở, khó hòa nhập với người mới" là điều khiến 17–21% người tham gia cảm thấy không thoải mái. Riêng Gen X không thể hiện rõ sự khó chịu với bất kỳ yếu tố nào trong nhóm này, cho thấy mức độ chấp nhận văn hóa tổ chức cao hơn hoặc ít thay đổi trong quan điểm.

2. Yếu tố làm gián đoạn sự tập trung

"Họp liên tục" là nguyên nhân chính gây xao nhãng cho tất cả các thế hệ. Mức độ khó chịu tăng dần theo tuổi từ 30% ở Gen Z đến 50% ở Gen X. 

 Xếp thứ hai là việc "quản lý giao việc vặt", thể hiện mong muốn có thời gian tập trung, liền mạch để giải quyết công việc chuyên môn. Các yếu tố còn lại chỉ ảnh hưởng nhẹ (4–14%), không tạo ra khác biệt đáng kể.

3. Cách góp ý từ sếp không được đón nhận

"Góp ý công khai trước tập thể" là điều khiến nhân viên thuộc mọi thế hệ đều không hài lòng. "Sếp tự sửa lỗi mà không cho nhân viên cơ hội tự điều chỉnh" là điều khiến Gen Z và Gen Y2 thất vọng nhất (trên 30%), phản ánh mong muốn được trao quyền và phát triển thông qua trải nghiệm thực tế.

4. Hoạt động chào mừng nhân viên mới gây khó chịu

Hơn 50% người thuộc Gen Z, Y2 và Y1 không thoải mái với việc biểu diễn tài lẻ trước tập thể - một tỉ lệ cao hơn đáng kể so với Gen X (chỉ gần 1/3) - cho thấy người trẻ ngày nay có xu hướng dè dặt hơn trong việc thể hiện bản thân nơi công cộng. 

Gen X tiếp tục thể hiện sự "dễ chịu", khi không có yếu tố nào nổi bật khiến họ phiền lòng trong nhóm này. Chỉ khoảng 2-4% nhân viên không hứng thú với các hoạt động giao lưu sau giờ làm, cho thấy doanh nghiệp vẫn có thể tổ chức các buổi gặp mặt nhẹ nhàng sau giờ làm để gắn kết tập thể.

5. Vị trí chỗ ngồi không được ưa chuộng

Gen Z không thích "nơi quản lý có thể thấy màn hình máy tính", với 37% phản đối – tỉ lệ cao nhất trong các lựa chọn. 

 Gen Y2 có cùng quan điểm với 28% không thích "bị quản lý quan sát", và 23% không thích "ngồi cạnh quản lý". 

 Gen Y1 thể hiện sự khó chịu tương đối đồng đều với 3 vị trí "cạnh lối ra vào", "cạnh pantry (khu vực trong văn phòng được thiết kế để phục vụ nhu cầu ăn uống, nghỉ ngơi, thư giãn của nhân viên)", và "nơi bị quản lý quan sát màn hình". 

Ngược lại, Gen X không thích "ngồi ở góc phòng" (38%) - khác biệt rõ rệt so với ba thế hệ còn lại, có thể do họ coi trọng sự kết nối, nên không thoải mái với vị trí ngồi biệt lập, ít tương tác.