Người trẻ 20 tuổi mà xương khớp như 'người già': Bác sĩ nói đa số đều có 4 đặc điểm, sửa ngay còn kịp

Ngày càng nhiều người trẻ thuộc thế hệ Gen Z phải đối mặt với các vấn đề xương khớp thường gặp ở người lớn tuổi như đau cổ, đau lưng.

Theo khảo sát do công ty công nghệ sinh học Alvica Medical (Anh) thực hiện trên 2.000 người, có đến 24% người lao động trong độ tuổi 16–26 cho biết họ đã phải nghỉ làm trong năm qua vì đau cổ hoặc đau lưng. Con số này ở nhóm từ 59 tuổi trở lên chỉ là 14%.

Thực tế, BS. Ngô Thị Kim Oanh, Bệnh viện Đại học Y Dược (cơ sở 3), cho biết đã từng gặp không ít nhân viên văn phòng trẻ tuổi thuộc thế hệ Gen Z phải tìm đến bác sĩ vì tình trạng đau cổ vai gáy kéo dài.

Điển hình là trường hợp bệnh nhân T.V.H (26 tuổi, làm việc tại một công ty công nghệ tại TP.HCM) đến khám trong tình trạng đau vùng cổ – vai gáy kéo dài gần 3 tháng, kèm theo mỏi vai, đau âm ỉ lan lên đầu, đặc biệt tăng khi ngồi lâu hoặc căng thẳng.

Theo lời anh H, ban đầu, cơn đau xuất hiện âm ỉ nhưng ngày càng nặng, ảnh hưởng đến giấc ngủ, khả năng tập trung và hiệu suất làm việc. Anh đã tự điều trị tại nhà bằng dán cao, xoa dầu, nghỉ ngơi nhưng không cải thiện.

Kết quả chụp X-quang cho thấy cột sống cổ của anh H mất hoàn toàn độ cong sinh lý, khiến các đốt sống cổ gần như xếp dọc thay vì có độ ưỡn ra trước như bình thường.

Bác sĩ Kim Oanh cho hay ở người trưởng thành khỏe mạnh, cột sống cổ có một độ cong nhẹ về phía trước – gọi là độ ưỡn sinh lý (cervical lordosis). Khi đường cong này bị mất, cột sống cổ sẽ trở nên "thẳng như cây gậy" làm tăng áp lực lên các đĩa đệm, khớp, dây chằng và cơ quanh cổ.

Về lâu dài, mất đường cong sinh lý cột sống cổ không chỉ gây đau đơn thuần mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ về thần kinh và cơ xương khớp. Nhiều trường hợp nếu không được điều trị kịp thời có thể tiến triển nặng, phải can thiệp phẫu thuật hoặc phục hồi chức năng dài hạn.

Nguyên nhân tình trạng của anh H là do ngồi làm việc hơn 8 giờ mỗi ngày với màn hình máy tính đặt thấp hơn tầm mắt, cổ gập về phía trước, tư thế xấu kéo dài. Ngoài ra, anh còn có thói quen ngủ với gối cao và nằm nghiêng gập cổ.

4 điểm chung của người trẻ mắc bệnh cơ xương khớp

Trong thực tế khám, bác sĩ Kim Oanh cho biết đa số bệnh nhân trẻ từ 20-30 tuổi bị đau cổ vai gáy, lệch đĩa đệm đều có chung đặc điểm như:

- Ngồi lâu – sai tư thế: Cúi gập người, ngồi học/gõ máy tính hàng giờ không kê lưng, không đổi tư thế.

- Ít vận động: Lối sống tĩnh tại, dành hàng giờ trước màn hình.

- Mang túi đeo chéo lệch vai, mang balo nặng 1 bên: Làm mất cân bằng cột sống.

- Tập gym sai kỹ thuật, nâng tạ quá sức: Dễ gây tổn thương vùng cột sống thắt lưng.

Bác sĩ Oanh cho rằng vấn đề xương khớp hiện nay không còn là bệnh lý của người lớn tuổi, mà đang lan rộng ở độ tuổi 20–35 do lối sống thiếu vận động và phụ thuộc vào thiết bị điện tử. Do đó, người trẻ cần:

- Tự kiểm tra tư thế làm việc: Màn hình ngang tầm mắt, không cúi gập cổ lâu. Ngồi học/làm việc đúng tư thế: Lưng thẳng, vai thả lỏng, bàn chân chạm đất.

- Duy trì vận động: Tập các bài kéo giãn làm mạnh nhóm cơ cổ – vai – lưng, ưu tiên vận động nhẹ, kéo giãn cột sống, yoga, bơi lội.

- Nghỉ giải lao định kỳ, ít nhất 30–45 phút nên thay đổi tư thế. 

- Đeo balo 2 quai, phân bố trọng lượng đều.

Khi đau lưng kéo dài, đừng xem thường, hãy đến bác sĩ chuyên khoa Cơ xương khớp, Phục hồi chức năng để được kiểm tra.