Người Tây Nguyên giàu có nhờ trồng ‘cây tiền tỷ’: Nơi trồng rất độc đáo

Từ những vườn cà phê năng suất thấp, người dân đã mạnh dạn trồng xen sầu riêng – loại cây được mệnh danh là “cây tiền tỷ” trong vườn cà phê, vốn được xem là “cây đẻ tiền bền vững”. Mô hình này nằm trong Chương trình Cà phê Cảnh quan bền vững, đang lan tỏa mạnh mẽ khắp các vùng trồng cà phê trọng điểm, mang lại sinh kế ổn định và hướng tới nền nông nghiệp xanh cho Tây Nguyên.

Tại Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Bền vững Cư Suê 2-9 (xã Quảng Phú, TP Buôn Ma Thuột), những hàng cà phê sai quả xen giữa tán sầu riêng xanh tốt đã trở thành hình mẫu cho nhiều địa phương học tập. Ông Đặng Dậu Thanh – Giám đốc HTX – cho biết, nhờ được Chương trình và các doanh nghiệp như Simexco Đắk Lắk hỗ trợ kỹ thuật, bà con đã nắm vững quy trình canh tác bền vững, sản xuất thích ứng biến đổi khí hậu, sử dụng phân hữu cơ và chế biến cà phê chất lượng cao.

Từ 9 thành viên ban đầu, HTX nay đã phát triển lên 169 hộ, trong đó gần 60% là đồng bào dân tộc thiểu số. Mỗi năm, HTX sản xuất khoảng 210 tấn cà phê nhân, riêng 5 tấn cà phê chất lượng cao đã được bán cho Simexco với giá cao hơn thị trường 12.000–15.000 đồng/kg. Đặc biệt, HTX còn đáp ứng tiêu chuẩn EUDR của Liên minh châu Âu (EU) – điều kiện quan trọng để cà phê Việt Nam chinh phục các thị trường khó tính.

Bà H’Đàn Niê, một thành viên của HTX, chia sẻ trên Báo Dân Việt: “Trước đây, 1,2ha cà phê của gia đình chỉ cho hơn 1,5 tấn nhân mỗi năm. Sau khi được hướng dẫn kỹ thuật canh tác bền vững, năng suất tăng gấp đôi, chất lượng hạt cải thiện rõ rệt. Từ làm ăn nhỏ lẻ, chúng tôi đã biết liên kết và cùng nhau phát triển, đời sống khấm khá hơn hẳn”.

Theo bà Phan Thị Vân – Giám đốc Chương trình Cà phê IDH Việt Nam – Đắk Lắk đang đi đầu trong sản xuất có trách nhiệm, giảm phát thải và đáp ứng các tiêu chuẩn mới của thị trường châu Âu. Chương trình đã hỗ trợ 153.000 nông dân nâng cao năng lực sản xuất, trồng mới và tái canh hơn 2 triệu cây, thành lập 18 hợp tác xã cùng 20 đội dịch vụ nông nghiệp, giúp nông dân tăng thu nhập và bảo vệ môi trường.

Các chuyên gia đánh giá, mô hình cà phê xen sầu riêng không chỉ giúp đa dạng nguồn thu, mà còn cải thiện độ phì nhiêu đất, giảm xói mòn, tạo hệ sinh thái bền vững. Khi người nông dân thay đổi tư duy, áp dụng kỹ thuật và gắn kết cùng doanh nghiệp, họ không chỉ làm giàu cho mình mà còn góp phần xây dựng nền nông nghiệp xanh, phát thải thấp và thích ứng với biến đổi khí hậu.