Nghe tiếng động lạ, người dân Thanh Hóa phát hiện loài vật quý hiếm sắp tuyệt chủng: Tưởng vô hại nhưng cực nguy hiểm, quyết định báo cảnh sát ngay

Ngày 20/11, Hạt Kiểm lâm huyện Như Xuân (tỉnh Thanh Hóa) cho biết đơn vị đã phối hợp với Công an địa phương tiếp nhận một cá thể động vật quý hiếm do người dân phát hiện và giao nộp.

Cá thể Cu li nhỏ được tìm thấy khi gia đình ông Lê Bá Hoàng (trú thôn Quế Phú, xã Như Xuân) đang khai thác keo trên đồi của gia đình. Nhận thấy đây là loài thú hoang dã quý hiếm, gia đình đã báo ngay cho chính quyền và lực lượng kiểm lâm.

Qua kiểm tra, Công an xã Như Xuân cùng lực lượng kiểm lâm xác định đây là Cu li nhỏ (tên khoa học Nycticebus pygmaeus), thuộc nhóm IB – nhóm động vật nguy cấp, quý hiếm được pháp luật bảo vệ và nằm trong Sách đỏ Việt Nam.

Hiện cá thể này đã được chuyển đến Vườn quốc gia Bến En để chăm sóc trước khi thả về môi trường tự nhiên.

Loài vật quý hiếm được bảo vệ nghiêm ngặt

Theo Cổng thông tin điện tử Vườn quốc gia Hoàng Liên tỉnh Lào Cai, ở Việt Nam hiện ghi nhận hai loài Cu li thuộc Bộ Linh trưởng: Cu li lớn (Nycticebus bengalensis) và Cu li nhỏ (Nycticebus pygmaeus). Cả hai đều nằm trong Sách đỏ Việt Nam và được pháp luật bảo vệ ở mức độ nghiêm ngặt nhất, thuộc nhóm IA theo Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm ban hành kèm Nghị định 84/2021/NĐ-CP ngày 22/9/2021. Hai loài này cũng được xếp vào Phụ lục I của Công ước CITES (theo Thông báo số 25/TB-CTVN ngày 17/02/2023 của Cơ quan quản lý CITES Việt Nam).

Vì vậy, mọi hành vi săn bắt, giết hại, nuôi giữ, vận chuyển hay buôn bán Cu li khi không được phép đều là vi phạm pháp luật và có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, với mức phạt tù tối đa lên đến 15 năm theo Điều 244 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi năm 2017.

Cu li, ở một số địa phương còn gọi là cù lần, khỉ gió hay mắc cỡ, xấu hổ, có những tập tính khá đặc trưng: ban ngày thường cuộn tròn ngủ hoặc đưa hai tay che mặt khi gặp ánh sáng mạnh; ban đêm mới đi tìm kiếm thức ăn. Đây là loài hiền lành, di chuyển chậm.

Ngoại hình hai loài không quá khác biệt: Cu li lớn dài khoảng 25–35 cm, Cu li nhỏ khoảng 15–25 cm, cả hai đều có bộ lông màu hung. Điểm dễ phân biệt nhất là Cu li lớn có dải lông sẫm màu rõ rệt chạy dọc gáy và lưng.

Chúng sinh sống chủ yếu trong các vùng rừng xanh, rừng nguyên sinh hoặc rừng thứ sinh; thức ăn gồm côn trùng, bọ cánh cứng, quả, lá non, trứng chim hoặc chim non. Do hoạt động về đêm, Cu li sở hữu đôi mắt lớn, tròn, có khả năng quan sát tốt trong điều kiện thiếu sáng.

Vẻ ngoài vô hại nhưng có thể gây nguy hiểm

Cu li được xem là loài có nhiều nét đặc biệt trong Bộ Linh trưởng. Chúng chỉ có khả năng leo trèo, không biết chạy hay nhảy, và sở hữu một cơ chế phòng vệ rất khác biệt: có thể tự tạo ra độc tố để bảo vệ cơ thể khỏi ký sinh trùng cũng như chống lại kẻ thù.

Tuyến độc nằm ở mặt trong cánh tay trước, tiết ra cùng mồ hôi và xuất hiện rõ hơn khi con vật căng thẳng. Khi Cu li liếm vào vùng có độc, chất này theo tuyến nước bọt và trở nên nguy hiểm; vì vậy, nạn nhân bị Cu li cắn có thể cảm thấy đau dữ dội lan khắp cơ thể. Ở người, độc tố này có thể gây sưng phù, nôn mửa và cần nhiều tuần để hồi phục, thậm chí để lại sẹo.

Trong một số trường hợp hiếm nhưng nghiêm trọng, người quá mẫn cảm với độc tố của Cu li có thể bị sốc phản vệ sau khi bị cắn và nguy hiểm đến tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời. Vì thế, người dân không nên trêu chọc hay cố tình tiếp xúc chỉ vì tò mò trước vẻ chậm chạp của chúng, càng không nên bắt giữ hoặc nuôi làm thú cưng để tránh xảy ra những hậu quả không mong muốn.

(Tổng hợp/Ảnh: Internet)