Nghe thì khó tin nhưng 5 món đồ quen thuộc này trong nhà bếp lại đang khiến cả nhà bạn hít phải "chất độc" mỗi ngày

Khác với các khu vực khác trong nhà, nhà bếp là nơi con người tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm. Từ dao, thớt, chén, ly đến muỗng đũa, tất cả đều liên quan mật thiết đến sức khỏe. Nếu vật dụng không đảm bảo an toàn, độc tố có thể "len lỏi" vào bữa ăn mỗi ngày mà bạn không hay biết.

Theo ThS.BS Đinh Thị Hồng Nhung, chuyên gia độc chất học và an toàn thực phẩm (Bệnh viện Bạch Mai), nhiều người có tâm lý "đồ vẫn dùng được thì tiếc không bỏ", nhưng chính điều đó khiến hàng loạt dụng cụ nguy hại tồn tại dai dẳng trong bếp.

"Những vật dụng như thớt ghép, ly màu hay thìa silicon giá rẻ có thể không gây độc ngay lập tức, nhưng khi độc tố tích tụ theo thời gian, hậu quả sẽ ảnh hưởng đến gan, thận và hệ miễn dịch."

Thị trường hiện nay tràn ngập đủ loại sản phẩm nhà bếp, từ hàng cao cấp đến giá rẻ, từ thủy tinh, silicon cho đến thép không gỉ, gốm sứ. Nhiều món nhìn thì đẹp mắt, tiện dụng nhưng lại chứa chất độc hại tiềm ẩn. Dưới đây là 5 loại dụng cụ bạn nên loại bỏ ngay nếu đang có trong căn bếp của mình.

1. Cốc thủy tinh màu, đẹp mắt nhưng chứa độc tố kim loại nặng

Nhiều người tin rằng thủy tinh là vật liệu "sạch" và an toàn. Điều đó đúng với thủy tinh trong suốt. Tuy nhiên, cốc thủy tinh màu hoặc pha lê màu lại là câu chuyện khác.

Màu sắc của chúng thường được tạo bằng cách mạ điện hoặc dùng sơn chứa chì, cadmium, những kim loại nặng có thể tan chảy khi gặp nhiệt hoặc bị mài mòn trong quá trình sử dụng.

Sau một thời gian, đặc biệt nếu bạn cho ly vào máy rửa chén hoặc đựng đồ uống nóng, lớp màu sẽ phai dần. Những hạt màu li ti ấy có thể nhiễm vào nước uống, khiến bạn vô tình "nuốt" kim loại độc hại vào cơ thể.

Chì và cadmium có thể tích tụ lâu dài, gây tổn thương thần kinh, gan và thận. Vì vậy, khi chọn ly thủy tinh, hãy ưu tiên loại trong suốt, không hoa văn, không sơn phủ – vừa bền, vừa an toàn hơn.

2. Thìa và dụng cụ silicon kém chất lượng, tan chảy khi gặp nhiệt

Silicon thực phẩm là vật liệu bền, dẻo và chịu nhiệt tốt, rất được ưa chuộng trong các dụng cụ như thìa, khuôn nướng. Tuy nhiên, không phải loại silicon nào cũng an toàn.

Trên thị trường tràn lan các loại thìa silicon giá rẻ, pha tạp chất nylon hoặc nhựa tái chế, khiến khả năng chịu nhiệt của chúng rất kém. Khi nấu ở nhiệt độ cao, chúng dễ biến dạng, tan chảy hoặc bốc mùi, dấu hiệu cho thấy cấu trúc hóa học đã bị phá vỡ, sản sinh các hợp chất độc hại.

Nếu bạn thấy thìa silicon bị đổi màu, mềm nhũn hoặc rạn nứt, hãy vứt bỏ ngay. Khi mua, nên chọn sản phẩm có chứng nhận "FDA Food Grade" hoặc chịu nhiệt từ -40°C đến 230°C. Đừng vì rẻ mà đánh đổi sức khỏe.

3. Thớt gỗ ghép (MDF) - "ổ chứa" formaldehyde ngay trong gian bếp

Thớt là vật dụng không thể thiếu trong nấu ăn, nhưng không phải loại nào cũng an toàn. Nhiều loại thớt giá rẻ được quảng cáo là "gỗ tự nhiên", thực chất lại làm từ ván ép MDF hoặc gỗ vụn dán keo.

Loại keo này chứa formaldehyde, một chất hóa học được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), xếp vào nhóm chất gây ung thư. Khi thớt tiếp xúc với nước, dầu mỡ hoặc dao cắt, formaldehyde có thể giải phóng, ngấm vào thực phẩm. Ngoài ra, các khe hở giữa các mối ghép dễ bị ẩm mốc, nứt và nhiễm khuẩn sau thời gian sử dụng.

Nếu thớt của bạn có mùi keo, vân gỗ không đều hoặc bề mặt bong tróc, hãy thay ngay bằng thớt gỗ nguyên khối hoặc thớt tre ép tự nhiên an toàn, bền và không chứa hóa chất độc.

4. Bộ đồ ăn bằng thép không gỉ không đạt chuẩn - kim loại nặng rò rỉ vào thức ăn

Thép không gỉ (inox) được ưa chuộng vì nhẹ, bền và sáng bóng. Nhưng không phải loại inox nào cũng phù hợp với thực phẩm.

Theo TS. Nguyễn Đức Cường (chuyên gia vật liệu an toàn thực phẩm, Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia), chỉ các loại inox 304, 316 hoặc 430 đạt chuẩn thực phẩm mới được phép tiếp xúc trực tiếp với thức ăn. Trong khi đó, nhiều sản phẩm rẻ tiền sử dụng inox pha tạp, chứa nhiều mangan, niken hoặc crom vượt ngưỡng, có thể rò rỉ vào thực phẩm khi đun nóng.

Biểu hiện dễ nhận biết: thìa, nồi inox rẻ tiền dễ xỉn màu, đen, gỉ sét sau thời gian ngắn. Khi thấy dấu hiệu này, bạn nên ngừng sử dụng ngay.

Hãy chọn sản phẩm có tem chứng nhận an toàn thực phẩm, hoặc thử bằng bộ test kiểm tra inox - biện pháp đơn giản để bảo vệ sức khỏe.

5. Đồ gốm tráng men nhiều màu "đẹp chết người" vì chứa kim loại nặng

Đồ gốm sứ nhiều hoa văn, tráng men bóng loáng thường rất bắt mắt, nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ lớn. Lớp men phủ trên bề mặt thường chứa chì, cadmium hoặc các chất tạo màu kim loại nặng. Khi đựng thực phẩm nóng hoặc chua, các chất này tan ra và nhiễm vào thức ăn.

Nhiều nghiên cứu cho thấy việc sử dụng lâu dài đồ gốm sứ kém chất lượng có thể ảnh hưởng đến gan, thận, hệ thần kinh, đặc biệt ở trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai.

Do đó, khi mua đồ gốm, nên chọn loại có nguồn gốc rõ ràng, men nhẵn mịn, không bong tróc, tránh các sản phẩm rực rỡ màu sắc, giá rẻ.

(Ảnh minh họa: Internet)