Ngày càng nhiều người tử vong vì bệnh gan, bác sĩ vạch trần 4 thói quen "phá gan" vào mùa lạnh ai cũng từng làm trong đời

Gánh nặng bệnh gan đang là vấn đề sức khỏe toàn cầu. Theo GLOBOCAN 2022, toàn thế giới ghi nhận khoảng 866.136 ca mắc mới ung thư gan và là nguyên nhân thứ 3 gây tử vong do ung thư, với khoảng 758.725 ca tử vong hàng năm. Đặc biệt, Việt Nam nằm trong top các quốc gia có tỷ lệ tử vong do ung thư gan cao nhất.  Mỗi năm ghi nhận khoảng hơn 24.000 ca mắc mới. Tỷ lệ mắc và tử vong cao, đặc biệt ở nam giới.

Ngoài bia rượu, còn có rất nhiều nguyên nhân khác dẫn tới bệnh gan mà chủ yếu liên quan tới lối sống. Trong đó có 4 thói quen "phá gan" rất nhiều người làm trong mùa lạnh mà không hề hay biết: 

1. Uống thuốc bừa bãi vì mùa lạnh dễ ốm vặt

Mùa lạnh khiến hệ miễn dịch suy yếu, dễ dẫn đến các bệnh ốm vặt, đau đầu, nhức mỏi. Lúc này, nhiều người có xu hướng tự ý mua và lạm dụng thuốc: uống thuốc theo thói quen, dùng quá liều, hoặc trộn lẫn nhiều loại thuốc. Ngay cả việc lạm dụng thuốc bổ hoặc thực phẩm chức năng cũng đang làm hại gan.

Gan là cơ quan giải độc và chuyển hóa hầu hết các loại thuốc. Lạm dụng thuốc khiến gan phải làm việc quá sức, dẫn đến suy yếu. Khi chức năng gan suy giảm, khả năng chuyển hóa và bài tiết thuốc cũng bị ảnh hưởng, gây tích tụ chất độc và dẫn đến ngộ độc thuốc hoặc tổn thương gan nghiêm trọng.

2. Thức khuya thường xuyên do "ngày ngắn, đêm dài"

Thức khuya là thói quen hại gan quanh năm, nhưng càng nguy hiểm hơn vào mùa đông khi hệ miễn dịch đã yếu đi. Các chuyên gia sức khỏe nhấn mạnh, khung giờ quan trọng nhất để gan mật phục hồi và thực hiện chức năng giải độc, lưu trữ máu là từ 23 giờ đêm đến 3 giờ sáng.

Nếu thức khuya (ngủ sau 23 giờ), đồng hồ sinh học sẽ bị rối loạn, chức năng gan bị suy giảm, tăng sinh các phản ứng oxy hóa và sản sinh chất trung gian độc hại, kích hoạt tế bào Kupffer (tế bào miễn dịch tại gan) hoạt động quá mức, gây tổn thương gan. Thói quen này kéo dài sẽ làm giảm chức năng gan, dẫn đến viêm gan, gan nhiễm mỡ và tăng nguy cơ ung thư.

3. Uống nhiều rượu bia để giữ ấm, bồi bổ

Mùa lạnh, nhiều người có thói quen uống rượu bia như một cách giữ ấm hoặc lạm dụng rượu thuốc như một loại "thuốc bổ". Tuy nhiên, rượu bia thực chất chỉ tạo cảm giác ấm nóng thoáng qua do làm giãn mạch ngoại vi, sau đó cơ thể sẽ càng dễ bị nhiễm lạnh hơn.

Trong khi đó, chất cồn được hấp thụ và 90% đi thẳng qua gan để chuyển hóa, khiến gan bị nhiễm độc nặng nề. Việc uống rượu bia không điều độ, đặc biệt là rượu ngâm động thực vật, càng khiến gan phải làm việc quá tải, suy yếu nhanh chóng. Nếu kéo dài, thói quen này sẽ dẫn đến viêm gan do rượu, xơ gan do rượu và cuối cùng dễ dàng tiến triển thành ung thư gan.

4. Lười uống nước và ít vận động do trời lạnh

Vào mùa lạnh, hầu hết mọi người đều uống ít nước và lười vận động hơn. Đây là hai thói quen xấu gây áp lực lớn lên gan:

- Thiếu nước: Nước đóng vai trò thiết yếu trong việc loại bỏ chất thải và độc tố. Mùa đông, máu thường nhớt và khó lưu thông hơn. Nếu uống thiếu nước, gan sẽ rất khó khăn trong việc lọc và loại bỏ chất độc hiệu quả, dễ dẫn đến rối loạn chức năng. 

- Ít vận động: Lười vận động làm giảm tốc độ trao đổi chất, giảm khả năng kiểm soát lượng đường và tiêu hóa chất béo. Điều này làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), một tiền đề nguy hiểm dẫn đến xơ gan.

Nguồn và ảnh: Aboluowang, QQ