Nếu đã 25 và chưa 35, sắp thất nghiệp thì bạn cần làm gì?

Cách đây ít lâu tôi có đọc được một bài báo về chuyện một người đàn ông sở hữu 2 căn hộ ở thành phố lớn nhưng bỗng nhiên thất nghiệp, có nguy cơ dẫn đến bi kịch gia đình. Cụ thể là người đàn ông đó năm nay hơn 30 tuổi, làm việc trong lĩnh vực IT. Sau khi có bằng thạc sĩ đã làm việc tại một công ty công nghệ, tới nay được 10 năm. Anh ta có 2 con nhỏ, vợ chỉ ở nhà nội trợ, có mua được 2 căn hộ, một để ở, một cho thuê, cuộc sống coi như tạm ổn.

Thế nhưng người tính không bằng trời tính, công ty gặp khó khăn, anh ta bị cắt giảm biên chế, buộc phải nghỉ việc. Vì vấn đề tuổi tác, dù có đi làm ở ngoài anh ta cũng không lên được sếp nên đành làm việc ở công ty nhỏ hơn, thu nhập giảm đi rất nhiều. Sau đó, anh ta đã phải bán đi một trong hai căn hộ để có thể đóng gần 20 triệu đồng tiền trả góp căn hộ còn lại. Một mình vừa nuôi 4 miệng ăn, vừa nuôi 2 con ăn học, thu không đủ chi.

Đọc đến đây tôi bỗng nghĩ, người ta cống hiến cả tuổi trẻ cho công việc, sao có thể bị đuổi một cách dễ dàng như thế? Nếu sự việc xảy đến với tôi, qua tuổi 35, bị thất nghiệp, chúng ta có sự lựa chọn nào không?

1. Tiếp tục tìm công việc

Nếu bạn là lãnh đạo hoặc chuyên gia trong một lĩnh vực nào đó thì vấn đề không quá lớn, bạn có thể thoải mái tìm một công ty khác, trừ khi cả ngành nghề bạn đang làm bị sụp.

35 tuổi, nếu bạn vẫn là nhân viên quèn, vậy thì đừng quan tâm đến cái gọi là mặt mũi, hãy liều mạng mà kiếm việc đi. Ở tuổi này, tìm được công việc vừa ý còn phải dựa vào may mắn. Có lẽ bạn sẽ nghĩ tôi bi quan nhưng thử nghĩ mà xem, tuổi đã lớn, so sánh với những người trẻ hơn bạn 5-10 tuổi, một người 35 tuổi như bạn có đủ sức cạnh tranh không?

Tôi có quen một chị 7X, đang làm kế toán ở một công ty nhỏ. Hơn 40 tuổi rồi, chị ấy vẫn chỉ chạy việc lặt vặt ở văn phòng, dưới quyền toàn những lứa trẻ 8X, 9X. Tính chị ấy vốn lạc quan, thích cười, hòa đồng nên cũng được nhiều người quý. Nhưng sau khi làm việc chung với chị ấy rồi tôi mới biết chị ấy "khác người" thế nào: làm việc gì cũng chậm chậm chạp chạp, giải thích đi giải thích lại một vấn đề mấy lần mới hiểu, lần này biết rồi có khi lần sau vẫn thắc mắc y chang... May mà chị ấy cũng chăm chỉ học hỏi, dần dần biết tự đúc kết.

Nhưng vừa rồi chị ấy bị tai nạn nằm viện, phải nghỉ ở nhà 3 tháng mà vẫn chưa hoàn toàn hồi phục nên buộc phải nghỉ ở nhà không lương một thời gian. Sau khi khỏe lại, liệu chị ấy có thuận lợi đi làm lại hay không, điều này tôi không dám chắc.

2. Tự khởi nghiệp

Nếu vì bạn làm việc không tốt mà bị đuổi việc, vậy đừng chọn tự khởi nghiệp, đỡ lãng phí tiền. Còn nếu chỉ vì tranh chấp cá nhân hay lỗi nhỏ mà bị đuổi, bản thân bạn vẫn có năng lực, tự gây dựng sự nghiệp riêng là một sự lựa chọn không tồi.

Chị Hoa bạn tôi từng làm quản lý kế hoạch tài vụ, còn chị Ly là quản lý kĩ thuật. Do công ty có người đi cửa sau nên hai chị bị đuổi việc. Sau khi từ chức, hai bà mẹ trẻ đã hợp tác với nhau mở khóa giáo dục tài chính cho học sinh. Chủ đề hay ho, mới mẻ đã thu hút được rất nhiều người tham gia.

Công việc bước đầu cũng nhiều khó khăn, đó là còn chưa kể đến việc hai người vừa phải chăm con vừa lập nghiệp. Nhưng rồi dựa vào kinh nghiệm cũng như tình yêu với con trẻ, lại thêm tố chất tâm lý mạnh mẽ, tinh thần không sợ khổ, công ty càng lúc càng ăn nên làm ra.

3. Làm những công việc freelance

Nếu bạn làm truyền thông, cố vấn, PT, nhà thiết kế, nhiếp ảnh gia... thì dù không làm việc cho công ty cụ thể nào, tự bạn làm tự bạn hưởng cũng không có gì đáng sợ.

Vậy nếu bạn chưa đến 35 tuổi, hiện tại bạn cần chuẩn bị những điều gì?

1. Lựa chọn tiếp tục làm thuê

Rất hiếm có công ty nào chấp nhận để bạn làm việc ở đó cả đời nên điều bạn cần làm chính là cải thiện bản thân, khiến mình trở nên ưu tú, xuất sắc hơn, để bản thân có địa vị hơn giữa thị trường nhân lực cạnh tranh khốc liệt.

Ngoài ra, trước khi bị thất nghiệp, bạn cũng có thể chọn một công ty mà bạn có khả năng trụ lại lâu nhất, ví dụ như vào biên chế, ví dụ như làm một chức không cần quá nhiều sự mới lạ, trẻ trung thay thế.

Bên cạnh đó, khi đang làm công việc chính, bạn nhất định phải tìm ra đam mê, sở thích cũng như sở trường của mình để nếu chẳng may thất nghiệp, bạn vẫn có nghề phụ để làm.

2. Lựa chọn tự khởi nghiệp

Tôi chưa từng khởi nghiệp nhưng cũng biết trước khi khởi nghiệp, bạn cần điều tra và lên kế hoạch thật kĩ để có thể gia tăng tỉ lệ khởi nghiệp thành công.

Ví dụ như chăm xem các chương trình về khởi nghiệp để biết những người thành công trong chuyện này có chung đặc điểm gì, gọi vốn cần bí quyết ra sao, nhà đầu tư yêu cầu những thứ gì.

Ví dụ như đi làm tại các công ty start-up, trải nghiệm xem những công ty này thường gặp phải vấn đề nan giải nào, sau đó nghĩ cách giải quyết sao cho tốt. Giao lưu nhiều hơn với tầng lớp lãnh đạo, để biết cách họ nhìn nhận vấn đề khác gì mình.

3. Làm freelancer

Đừng nghĩ làm freelance dễ, bởi lẽ công việc freelancer yêu cầu ở bạn bản lĩnh chuyên nghiệp cũng như khả năng tự hạn chế.

Khi bạn không chịu sự quản lý của bất kì ai, cũng không có KPI áp nên người, những bản tính xấu như lười, ỷ lại, qua loa rất dễ bộc lộ ra ngoài.

Vậy nên chỉ khi bạn biết rõ mục đích của mình là gì, biết ưu nhược điểm của bản thân, biết cách thức làm việc hiệu quả của người khác thì hẵng gia nhập quần thể những người làm freelance.

Kết

Chúng ta có thể thất nghiệp vì rất nhiều nguyên nhân khác nhau: có thể do ngành nghề đào thải, do công việc kinh doanh đình trệ, do công ty giảm biên chế, do tiến bộ khoa học kĩ thuật nên máy móc dần thay thế cho lượng nhân công ban đầu, cũng có thể do kĩ năng của bạn không theo kịp yêu cầu của toàn hệ tống, và cũng có thể do tranh chấp nội bộ khiến bạn bị rớt đài...

Không ai thích việc bỗng nhiên thất nghiệp nhưng cũng không ai có thể dám đảm bảo việc ngày mai mình sẽ không thất nghiệp, bởi lẽ ngày mai và bất ngờ cái nào đến trước còn là một câu hỏi lớn. Điều duy nhất chúng ta có thể làm là luôn chuẩn bị sẵn tinh thần, chuẩn bị sẵn cả năng lực để không cần hoang mang trước bất kì tình huống nào. Một khi bản thân đủ mạnh mẽ, sẽ không còn gì có thể uy hiếp bạn được nữa!