Nền "kinh tế lười biếng" ngày càng bùng nổ bởi người trẻ chấp nhận vung tiền cho các dịch vụ để không phải làm việc nhà

Theo cuộc khảo sát về mức tiêu dùng năm 2022 của công ty tư vấn trong nước Zhimeng, gần 80% số người được hỏi sinh sau năm 1995 (không tiết lộ danh tính) nói có sử dụng thiết bị thông minh cho các công việc gia đình. 75% trong số đó sử dụng dịch vụ để tiết kiệm thời gian nấu nướng, dọn dẹp.

Chính nhu cầu này đã tạo ra một thị trường được mệnh danh là "nền kinh tế lười biếng", bao gồm mọi thứ từ thiết bị gia dụng thông minh đến dịch vụ giao đồ ăn nấu sẵn.

Trang tin Sixth Tone tổng hợp 4 xu hướng tiêu dùng trở nên phổ biến với giới trẻ Trung Quốc - những người đóng góp chính giúp "nền kinh tế lười biếng" phát triển.

Giới trẻ Trung Quốc không muốn làm việc nhà sau giờ tan tầm (Ảnh: SixthTone)

Thuê nấu ăn tại nhà

Thuê nấu ăn tại gia sẽ bao gồm việc yêu cầu một đầu bếp tới nhà, cung cấp cho khách hàng mọi thứ, từ nấu nướng hàng ngày cho đến phục vụ tiệc, lễ hội.

Dịch vụ này được chia sẻ rộng rãi trên các nền tảng mạng xã hội của Trung Quốc. Những người dùng cho biết phải bỏ ra từ 68 đến 128 tệ (234.000 - 469.000 đồng) cho tối đa 4 món. Một số nhà cung cấp dịch vụ còn hứa hẹn sẽ dọn dẹp sau khi thực khách dùng bữa.

"Trải nghiệm phục vụ thực tế phức tạp hơn vẻ ngoài của nó", Hu Junzhen, một đầu bếp ở Quảng Châu, người bắt đầu kinh doanh nấu ăn tại nhà từ tháng 10 năm ngoái, nói. Ngoài nấu những món ăn chất lượng, trình bày đẹp mắt, Hu còn mất hàng giờ để tìm hiểu về khẩu vị của từng khách hàng.

Anh nói, hầu hết khách hàng của mình là lao động trẻ ở thành thị, những bà mẹ không có nhiều thời gian nấu ăn khi vừa phải đi làm và chăm sóc con cái.

Hu Junzhen chuẩn bị nguyên liệu tại phòng bếp của khách hàng (ảnh trái) và bữa ăn người đầu bếp nấu cho khách hàng của mình (Ảnh: SixthTone)

Nhưng, ngành công nghiệp đang phát triển này cũng gặp nhiều thách thức liên quan đến thủ tục tiêu chuẩn hóa, với cảnh báo của cơ quan giám sát quyền người tiêu dùng về mức độ an toàn thực phẩm và các vấn đề liên quan đến quyền riêng tư.

Với Hu, anh cho biết phải cố gắng đảm bảo an toàn cho khách hàng, hy vọng thu hút được nhiều người tiêu dùng hơn để công việc kinh doanh có lãi.

Tổ chức, sắp xếp không gian sống

Bên cạnh dịch vụ dọn dẹp truyền thống, nhiều người trẻ cũng không tiếc tiền thuê chuyên gia "tổ chức cuộc sống". Đây là loại hình có thể điều chỉnh theo ý khách hàng và có mức giá cao hơn.

Cô Li Xiaorong - nhà sáng lập startup cung cấp dịch vụ dọn dẹp ở Hàng Châu - cho biết hầu hết khách hàng của cô là các bà nội trợ trẻ, nhân viên văn phòng cấp cao và KOLs. Theo cô Li, nhiều người chọn dịch vụ này để giúp giải quyết các vấn đề về tình cảm.

"Nhiều lúc, dịch vụ này không chỉ giải quyết vấn đề liên quan đến dọn dẹp mà còn là giải quyết những vấn đề liên quan đến tình cảm giữa hai bên". Cụ thể, nhiều bà nội trợ đã sử dụng dịch vụ này như 1 cách để hòa giải những tranh cãi với thành viên trong gia đình, trong khi nhân viên văn phòng thì coi không gian sống có tổ chức là sự hài hòa.

Theo một bài báo trong ngành, tổng doanh thu hàng năm của ngành "tổ chức cuộc sống" đã đạt 100 tỷ nhân dân tệ (gần 15 tỷ USD) vào năm 2020. Năm 2021, Bộ Nhân sự và An sinh xã hội Trung Quốc đã công nhận đây là một nghề mới, cho biết ngành này cần thêm 20.000 người lao động khi nhu cầu ngày càng tăng.

Li Xiaorong (ngoài cùng bên trái) đang làm việc cùng các đồng nghiệp tại nhà của khách hàng (Ảnh: SixthTone)

Đồ ăn chế biến sẵn

Theo Sixth Tone, tháng 7 năm ngoái, hàng triệu người dùng đã tham gia một buổi livestream trên Douyin để mua món cá dưa cải bắp được làm sẵn với giá 0,01 nhân dân tệ (khoảng 0,0015 USD). Nhờ vậy, buổi livestream kéo dài 19 giờ này đã kết thúc và ghi nhận doanh thu 250 triệu USD.

Nhu cầu mạnh mẽ với các sản phẩm đồ ăn sẵn đã thu hút lượng lớn doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực này trong những năm gần đây. Doanh số các món ăn sơ chế sẵn trong dịp 11/11 năm ngoái đã tăng gấp đôi so với năm 2021.

Theo ước tính của công ty tư vấn thị trường iMedia, Trung Quốc hiện có khoảng 64.000 doanh nghiệp hoạt động liên quan đến thực phẩm sơ chế và thị trường dự kiến đạt hơn 1.000 tỷ nhân dân tệ (gần 150 tỷ USD) vào năm 2026.

Cô Luo - một người hay mua đồ sơ chế sẵn - chia sẻ: "Sản phẩm này giúp tiết kiệm rất nhiều thời gian và việc nấu một món ăn trở nên dễ dàng hơn nhiều so với những người mới nấu ăn như tôi. Tôi nhận được cả thực phẩm sống và gia vị, nên chỉ cần cho vào nồi là xong".

Biển quảng cáo một món ăn sơ chế sẵn tại siêu thị ở Bắc Kinh (Ảnh: SixthTone)

Đồ gia dụng thông minh

Khảo sát của Zhimeng cho thấy 69% những người sinh sau năm 1980 đều tự cho mình là "chuyên gia" trong việc sử dụng các thiết bị thông minh để dọn dẹp nhà cửa. Con số này tăng lên 90% với những người sinh sau năm 2000.

Trước nhu cầu tiêu thị lớn, riêng năm 2022 đã có 260 triệu thiết bị thông minh được tung ra thị trường. Như Robot dọn dẹp đã nổi lên như một trong những công nghệ phổ biến nhất, doanh thu ước đạt 11 tỷ nhân dân tệ vào năm 2021, tăng 17% so với năm trước, theo công ty tư vấn thị trường AskCI. Sản phẩm này được quảng cáo có thêm nhiều tính năng ưu việt như tự động đổ đầy nước, giặt và làm làm khô cây lau nhà.

Irene Ge, người dân ở Thượng Hải, đã trả gần 6.000 nhân dân tệ để mua robot hút bụi. "Ưu điểm lớn nhất của sản phẩm này là chúng tự hoàn thành công việc một cách trơn tru. Đó là một sự giải phóng cho bàn tay đến cơ thể cho tôi", người này nói.

Bên cạnh những ưu điểm của sản phẩm thông minh, một số người tiêu dùng lại cho rằng mức giá bán các đồ vật này quá đắt, không tương xứng với dịch vụ được cung cấp, thậm chí còn làm hỏng đồ đạc trong nhà.