Mua đồ trả góp là gì và có thật sự tiện lợi như bạn tưởng tượng?

Trong bối cảnh đời sống ngày càng gắn liền với các sản phẩm công nghệ và dịch vụ tiện ích, khái niệm “mua đồ trả góp” đã trở nên phổ biến với nhiều người tiêu dùng. Không khó để bắt gặp quảng cáo trên các cửa hàng điện máy, điện thoại hay sàn thương mại điện tử với dòng chữ: “Trả góp 0% lãi suất”. Nhưng đằng sau hình thức thanh toán này là gì, và thực chất người mua phải trả bao nhiêu tiền?

Mua trả góp là gì?

Hiểu đơn giản, mua đồ trả góp là cách thanh toán cho phép người tiêu dùng chia nhỏ khoản tiền mua hàng thành nhiều kỳ, thường theo tháng, thay vì trả toàn bộ một lần. Giá trị món hàng có thể đi kèm lãi suất hoặc phí dịch vụ. Nhờ vậy, người mua không cần chờ đủ tiền mới sở hữu sản phẩm.

Ví dụ, một chiếc điện thoại giá 15 triệu đồng. Nếu trả thẳng, bạn chỉ cần chi ngay 15 triệu. Nhưng với trả góp, người mua có thể trả trước 3 triệu, phần còn lại chia thành 12 tháng, mỗi tháng khoảng 1,2 triệu đồng. Tính ra đến cuối kỳ, tổng số tiền phải chi lên đến gần 17,4 triệu đồng – cao hơn khoảng 2,4 triệu so với giá gốc. Khoản chênh lệch này chính là phí lãi suất và các chi phí dịch vụ đi kèm, mà không phải người tiêu dùng nào cũng để ý lúc ký hợp đồng.

Rõ ràng, trả góp mang lại sự linh hoạt cho người tiêu dùng, đặc biệt là với các mặt hàng giá trị cao. Nhiều sinh viên mới ra trường, khi đi làm thường chọn mua xe máy trả góp. Một chiếc Honda Vision giá khoảng 40 triệu đồng có thể là gánh nặng nếu phải thanh toán ngay. Nhưng chỉ cần trả trước 10 triệu, số còn lại chia thành 24 tháng, mỗi tháng khoảng 1,5 triệu đồng. Sau 2 năm, chiếc xe về tay với tổng chi phí xấp xỉ 46 triệu đồng – nghĩa là người mua phải bỏ thêm 6 triệu so với giá gốc để đổi lấy việc có phương tiện đi làm ngay lập tức.

Chính nhờ đặc điểm này, trả góp được coi như “chiếc cầu nối” giữa nhu cầu trước mắt và khả năng tài chính hiện tại. Nó giúp nhiều người nhanh chóng tiếp cận sản phẩm, đồng thời tạo động lực thúc đẩy sức mua trên thị trường.

Mặt trái ẩn sau sự tiện lợi

Dù mang lại lợi ích, trả góp không phải lúc nào cũng “ngọt ngào” như quảng cáo. Trước hết, các chương trình “0% lãi suất” thường đi kèm điều kiện như phí dịch vụ, phí quản lý hợp đồng hoặc bắt buộc mua bảo hiểm. Nếu cộng gộp tất cả, tổng chi phí vẫn cao hơn đáng kể so với mua trả thẳng.

Ngoài ra, vì số tiền phải trả hằng tháng thường không quá lớn, nhiều người dễ rơi vào tâm lý chủ quan, mua sắm vượt khả năng. Khi cùng lúc trả góp nhiều món đồ, khoản nợ tích lũy có thể vượt ngoài tầm kiểm soát. Trường hợp một sinh viên đi làm thêm, thu nhập 5 triệu đồng/tháng nhưng lại “ôm” cả điện thoại lẫn xe máy trả góp, thì chỉ riêng tiền trả nợ đã chiếm quá nửa thu nhập, để lại rất ít cho chi tiêu sinh hoạt.

Những điều cần nhớ trước khi bấm "trả góp"

- Đọc kỹ các điều khoản, đặc biệt là phần lãi suất, phí dịch vụ.

- Đã có tối thiểu 1 tháng sinh hoạt phí dự phòng

- Không có hơn 2 khoản trả góp đang diễn ra

- Món định mua thực sự cần thiết và không có phương án thay thế rẻ hơn

- Tính toán thu nhập và đảm bảo tiền trả góp hằng tháng không vượt quá 30% tổng thu nhập.

- Chỉ nên áp dụng trả góp với sản phẩm thật sự cần thiết và có giá trị sử dụng lâu dài.

Mua đồ trả góp là công cụ tài chính hữu ích nếu biết sử dụng hợp lý. Nó giúp người tiêu dùng thỏa mãn nhu cầu ngay mà không phải gom đủ tiền một lần. Nhưng cần tỉnh táo, bởi số tiền cuối cùng thường cao hơn giá gốc đáng kể. Nếu thiếu cân nhắc, trả góp rất dễ biến thành “chiếc bẫy nợ” thay vì “cây cầu tài chính”.