Mổ cận rồi có tái cận lại không và làm cách nào để "phòng bệnh hơn chữa bệnh"?

Mổ cận ngày nay chẳng còn xa lạ, là cách hiệu quả và nhanh nhất để "dân bốn mắt" thoát khỏi kính cận hay lens cận, tìm lại đôi mắt sáng. Thế nhưng, đôi mắt ấy có sáng rõ lâu dài, có bị tái cận sau mổ hay không là điều không ít người băn khoăn. Để tìm câu trả lời, hôm nay chúng ta sẽ trò chuyện cùng bác sĩ CKII Phạm Thị Hằng - Trưởng khoa Khúc xạ, Bệnh viện Mắt Quốc tế DND với 20 năm kinh nghiệm trong ngành Nhãn khoa.

Xin chào bác sĩ Phạm Thị Hằng. Rất cảm ơn bác sĩ đã đồng ý tham gia buổi chia sẻ ngày hôm nay!

Khi mổ cận, ai cũng muốn "thoát cận", tìm lại đôi mắt sáng. Thế nhưng trên thực tế có không ít trường hợp bị tái cận sau khi mổ. Xin bác sĩ cho biết những ai dễ gặp tình trạng này ạ?

Nói một cách dễ hiểu, tái cận là tình trạng thị lực giảm sút trở lại sau phẫu thuật điều trị tật khúc xạ. Dù mức độ thường không nghiêm trọng như trước. Nó không phổ biến nhưng vẫn có thể xảy ra với thời gian, mức độ khác nhau ở mỗi người. Nguy cơ tái cận phụ thuộc vào nhiều yếu tố, gồm trước, trong và sau khi mổ cận. Có một số nhóm người có nguy cơ tái cận cao hơn như:

- Người có độ cận chưa ổn định, số độ cận vẫn đang tăng nhanh

- Người trẻ tuổi có thói quen sử dụng mắt cường độ cao, mắt điều tiết quá mức.

- Người có độ cận cao và giác mạc mỏng hoặc giác mạc bất thường.

- Người không tuân thủ chăm sóc mắt sau mổ và tái khám định kỳ.

Vậy trước khi mổ, việc lựa chọn phương pháp phẫu thuật có ảnh hưởng nhiều tới nguy cơ tái cận không thưa bác sĩ?

Ở giai đoạn trước khi mổ, việc thăm khám để lựa chọn phương pháp phù hợp là rất quan trọng tới hiệu quả và nguy cơ biến chứng, tái cận. Nói cách khác chính là "phòng bệnh hơn chữa bệnh".

Đó là lý do tại Bệnh viện Mắt Quốc tế DND, chúng tôi thực hiện quy trình khám tiền mổ cận gồm 8 bước chuẩn quốc tế. Trong đó, mỗi đôi mắt - thậm chí mỗi con mắt trên cùng một người được coi là một bản thể khác biệt, có "dấu vân tay thị giác" riêng. Quy trình thăm khám và đánh giá hướng tới cá nhân hóa để tìm ra phương pháp mổ cận phù hợp nhất, có thể nói là "đo ni đóng giày" cho từng người. Nhờ vậy, không chỉ ca mổ đạt kết quả tối ưu mà trải nghiệm của bệnh nhân cũng thoải mái, hạn chế nguy cơ tái cận.

Xin bác sĩ nói rõ hơn về "dấu vân tay thị giác" trong mổ cận và làm thế nào để chúng ta tìm ra nó?

"Dấu vân tay thị giác" thật ra là cách gọi hình ảnh hóa của giải pháp cá nhân hóa trong mổ cận. Đây là xu thế chung của toàn thế giới và DND đã làm điều này từ nhiều năm trước. Tại DND, nó được gói gọn thành giải pháp Customize Sight.

Nếu như mỗi người có các dấu vân tay khác biệt để định danh thì mắt cũng có những chỉ số riêng biệt giữa người với người. Thậm chí giữa 2 con mắt của cùng một người. Có người mổ được bằng nhiều phương pháp, nhưng cũng có người phải chọn kỹ, thậm chí mỗi mắt một phương pháp khác nhau. Nhất là các trường hợp giác mạc mỏng, độ cận cao hoặc bất thường khác.

Có những bệnh nhân khi tới khám yêu cầu phương pháp đắt tiền nhất hoặc mới nhất với mong muốn không phải lo tái cận, nhưng điều này là sai. Một bộ đồ may theo số đo bao giờ cũng vừa vặn hơn mua sẵn với các size chung chung. Mổ cận cũng vậy, muốn hiệu quả cao và lâu dài thì phải phù hợp và giải pháp Customize Sight làm được điều này bằng cách tìm ra "dấu vân tay thị giác", dựa trên nó để chọn phương pháp và điều trị.

Để tìm ra "dấu vân tay thị giác", chúng tôi thực hiện quy trình thăm khám gồm 8 bước chuyên sâu trong 2-3 giờ. Trong đó, có sử dụng bản đồ giác mạc và sinh trắc học giác mạc để phân tích chi tiết hơn 10.000 điểm trên từng mắt, phát hiện những bất thường dù là nhỏ nhất. Thông tin này được chuyển thẳng lên máy mổ - phòng mổ để điều trị theo điểm.

Từng thực hiện gần 30 nghìn ca phẫu thuật khúc xạ, có ca điều trị tái cận nào để lại ấn tượng sâu sắc cho bác sĩ không ạ?

Tôi từng gặp nhiều trường hợp đáng tiếc. Có bạn nữ mổ cận ngay khi vừa đủ 18 tuổi để thi vào ngành công an, dù được cảnh báo độ cận chưa ổn định và giác mạc mỏng dễ tái cận. Sau mổ, bạn không tái khám, khi thị lực giảm thì tự đi cắt kính. Đến lúc quay lại muốn mổ bổ sung thì giác mạc không còn đủ điều kiện, buộc phải đeo kính dày do cận và loạn cao.

Một trường hợp khác là nhân viên văn phòng, sau mổ thấy mờ, ra cửa hàng kính đo là 2 độ nên hoảng loạn đến khám trong nước mắt. Nhưng thực tế, tra thuốc liệt điều tiết vào thì độ cận bằng 0. Chỉ là do gần đây bạn dùng thiết bị điện tử quá nhiều.

Như vậy không phải ai mổ xong thấy mờ cũng là tái cận thật, nhiều trường hợp chỉ là "tái cận giả" do rối loạn điều tiết. Vì vậy, sau mổ, ngoài việc chăm sóc mắt đúng cách, bạn cần tái khám định kỳ và đi khám ngay khi có dấu hiệu bất thường. Khi đó, bác sĩ sẽ đánh giá lại bằng quy trình cá nhân hóa và sinh trắc học giác mạc để xác định mắt có đủ điều kiện điều trị bổ sung hay không. Nếu độ cận thấp, có thể chỉ cần đeo kính khi cần. Còn nếu giác mạc quá mỏng hay vấn đề khác, bạn bắt buộc phải quay lại dùng kính vì không đủ điều kiện tái điều trị.

Vâng, xin cảm ơn những chia sẻ vô cùng quý giá của bác sĩ Hằng!