Năm 2018, khán giả yêu điện ảnh từng một phen ngỡ ngàng khi bộ phim Searching được tung ra rạp. Tác phẩm xoay quanh hành trình tìm kiếm cô con gái mất tích của một người cha đơn thân (John Cho) đã giúp đưa hình thức làm phim screenlife đến gần hơn với khán giả đại chúng. Đây là kiểu tác phẩm mà trong đó, toàn bộ diễn biến bộ phim được trình bày thông qua màn hình của các thiết bị điện tử - màn hình máy tính, màn hình điện thoại, camera an ninh…
Thành công của Searching đã thúc đẩy các nhà làm phim tiếp tục đào sâu, khai thác hướng đi mới mẻ này. Và Missing chính là câu trả lời của họ sau gần 5 năm tìm tòi. Tác phẩm của đạo diễn Nicholas D. Johnson và Will Merrick được giới thiệu là phần hậu truyện có nội dung tồn tại độc lập với Searching.
Nhân vật chính của Missing là một thiếu niên tên June (Storm Reid). Cô sớm mồ côi bố và đang sống cùng mẹ. June bướng bỉnh còn mẹ cô (Nia Long) thì nghiêm khắc, điều này khiến giữa hai người thường xuyên xảy ra những tranh cãi nho nhỏ. Biến cố ập đến khi mẹ cô và người bạn trai mới (Ken Leung) quyết định cùng du lịch tới Colombia nhưng đã không trở về như đã hẹn.
Giận dỗi, hoang mang chuyển sang lo lắng, hoảng sợ, June quyết định bắt tay vào cuộc tìm kiếm tung tích người mẹ mất tích theo cách của riêng mình, bằng những thiết bị công nghệ mình có trong tay, với phương pháp bị đặt giữa lằn ranh của hợp pháp và bất hợp pháp. Càng đào sâu tìm kiếm, June càng bị đặt trước nhiều câu hỏi mới thay vì đáp án cho băn khoăn cháy bỏng “Mẹ đang ở đâu?”. Chuyến phiêu lưu trên không gian mạng, lục tung những tầng quá khứ tưởng rằng đã bị chôn vùi đặt cô gái 18 tuổi trước những lựa chọn khó khăn - June phải tin vào điều gì, đâu mới là sự thật và liệu nỗ lực của cô đã là quá muộn?
Missing khai thác mâu thuẫn gia đình giữa mẹ và con gái khi một người vẫn ra sức chăm sóc, bao bọc còn người kia muốn bằng mọi giá tháo cũi sổ lồng (Ảnh: IMDb)
Dễ nhận thấy Searching và Missing có nhiều điểm tương đồng. Hai bộ phim đều bắt đầu bằng thông báo về sự ra đi của ông bố hoặc bà mẹ trong một gia đình đầm ấm vì bạo bệnh. Khoảng trống mà sự ra đi ấy để lại chính là tiền đề để câu chuyện phim bắt đầu. Mâu thuẫn nảy sinh khi đột ngột một trong hai mảnh ghép còn lại của gia đình bỗng dưng mất tích, bỏ người còn lại trong nỗi lo sợ và bẽ bàng khi bỗng nhận ra mình chẳng hề biết gì về cuộc sống riêng tư của người bấy lâu sống chung một mái nhà. Hai tác phẩm cũng gặp nhau ở cùng một thông điệp nhân văn đề cao giá trị gia đình, nhấn mạnh tầm quan trọng của sự gắn bó và chia sẻ giữa bố mẹ với con cái và ngược lại.
Dù chia sẻ cùng một đề tài, cùng một cách triển khai vấn đề, thậm chí nhiều diễn biến tương đồng. Ngay từ đoạn mở đầu Missing, nhà làm phim cũng không ngần ngại cho khán giả cũng thấy phần tiền truyện đã truyền cảm hứng cho tác phẩm cũng như các nhân vật chính của mình như thế nào. Câu chuyện người cha bền bỉ truy tìm con gái mất tích, rồi tìm được cô như một phép màu đã trở thành chất liệu cho một series truyền hình giật gân ăn khách. Cô bé June đã say mê xem chương trình ấy ngay trước khi biến cố ập đến với mình.
Tuy nhiên, ngoài những trùng lặp trong cấu trúc phim cùng diễn biến trong hồi thứ nhất, phần còn lại của Missing vẫn mang đến cho khán giả - thậm chí những người đã từng xem và yêu thích Searching - những phút giây đầy kịch tính và hấp dẫn trên màn ảnh. Sức hút của Missing tại rạp phần nào có thể đọc được qua con số 36,7 triệu USD doanh thu từ phòng vé toàn cầu (theo Box Office Mojo) trên số vốn đầu tư chỉ 7 triệu USD. Phim cũng nhận tỷ lệ phản hồi tích cực lên đến 90% từ khán giả đại chúng trên chuyên trang Rotten Tomatoes.
Sau khi phát hiện ra mẹ và người tình mất tích ở Colombia, June đã lập tức trình báo với cơ quan chức năng. Nhưng sự chậm trễ trong việc xử lý thông tin giữa hai quốc gia đã nhanh chóng đẩy cô đến chỗ buộc phải thừa nhận sự thật: nếu June không tự mình bắt tay điều tra, cô sẽ không bao giờ tìm lại được mẹ. Nữ thám tử vườn bắt đầu một cách rất bài bản - kiểm tra camera an ninh của khách sạn nơi mẹ mình từng dừng chân. Tiếp đến, cô bắt đầu đào xới dấu vết của bà lưu lại trên Internet - tài khoản Google, mạng xã hội, ứng dụng hẹn hò…
Manh mối này dẫn đến manh mối khác, chớp mắt, khán giả đã cùng nhân vật nữ chính bước chân vào vùng xám của Internet, nơi thành luỹ duy nhất bảo vệ một con người với cả thế giới chỉ là một dòng mật khẩu - dài tối thiểu 8 chữ, có cả chữ số, chữ in thường, in hoa kèm một ký tự đặc biệt. Missing đặt khán giả trước hai lựa chọn: hoặc tròn mắt ngỡ ngàng trước những tiềm năng vô hạn của Internet trong vai trò công cụ hỗ trợ con người - trong trường hợp này là một thiếu nữ mới lớn với thừa sự liều lĩnh và đủ thông minh cũng như kiên trì để theo đuổi sứ mệnh giải cứu mẹ; hoặc giật mình thon thót khi hiểu ra đời sống “riêng tư” trên không gian mạng là một khái niệm mong manh (và vô nghĩa) tới nhường nào.
Để tìm mẹ, June đã viện đến cả những trang web ngầm nằm giữa ranh giới của hợp pháp và bất hợp pháp (Ảnh: IMDb)
Nhưng hãy tạm xếp sang một bên những suy tưởng sâu xa dạng bài học đạo đức ấy, thì Missing chính là tác phẩm phiêu lưu, giật gân mà bạn không nghĩ mình cần phải xem cho đến khi đã thực sự xem nó. Nói cách khác, đây là một trong những bộ phim cần phải xem, và đáng xem nhất nửa đầu 2023 khi sở hữu một kịch bản lớp lang, chặt chẽ. Các í ẩn được chôn sâu giấu kỹ tới tận đoạn kết nhờ vào sự phân bổ, đan cài các tình tiết hợp lý trong kịch bản.
Thậm chí, tới một thời điểm, người xem đã ngỡ như bộ phim đã tự đẩy nó vào ngõ cụt khi loại bỏ mọi giả thiết từng dày công bồi đắp - tựa như một tác phẩm trinh thám giết người mà mọi kẻ tình nghi đều đã bỏ mạng. Nhưng ngay vào khoảnh khắc ngỡ rằng mọi sự đã an bài, nhân vật chính bó tay chịu trói, thì một y tướng mới lại loé lên như pháo hoa, rọi sáng những điều tưởng như đã êm xuôi, đã không còn gì phải bàn cãi dưới một ánh sáng mới. Cùng với đó, nhân vật chính tìm được cách vượt qua nút thắt cổ chai, và cuộc điều tra lại tiếp tục.
Sau 5 năm kể từ Searching, khoa học công nghệ đã có nhiều bước phát triển. Và một trong những thử thách của Missing là phản ánh được thay đổi đó. Ở chiều ngược lại, cũng chính nhờ sự tiến bộ của công nghệ, mà khán giả được chứng kiến một cuộc truy tìm dấu vết nghẹt thở, mà bất cứ phương tiện nào, chỉ cần có một ống kính ghi hình đều có thể trở thành nhân chứng.
Cái đích của cuộc điều tra ảo mà June thực hiện là tìm thấy tung tích của một con người trong đời thực (Ảnh: IMDb)
Quy mô sự việc cũng mở rộng từ chỗ một người cha tìm con gái trong thành phố trở thành con gái tìm mẹ đang lưu lạc ở một đất nước khác. June thậm chí còn lôi kéo một người đàn ông ở Colombia chung sức vào cuộc điều tra của mình chỉ qua chế độ video call của ứng dụng Whatsapp. Vấn đề thêm phần phức tạp, câu chuyện có thêm không gian để phát triển, khán giả có một vụ án phức tạp hơn để đào sâu tìm hiểu. Giống như June say mê chương trình vụ án ở đầu phim, khán giả cũng rất nhanh bị cuốn theo những bí ẩn chất chồng không hồi kết trong Missing.
Thế nhưng, sau cùng, phim lại cho thấy Internet và công nghệ tiên tiến vẫn chỉ là một công cụ. June thu thập được vô số bằng chứng hình ảnh, nhưng sau cùng chúng chỉ là lớp vỏ bề mặt mà cô không thể luận ra ý nghĩa. Chúng kể một câu chuyện rất khác so với bản chất bên trong vấn đề. June, và chính khán giả, cũng từng bị cuốn theo nó và lạc lối. Chính sự “nội ngoại bất nhất”, nhìn vậy nhưng không phải vậy này đã mang đến những cú lật ngược tình huống đầy bất ngờ trong phim, tạo ra một vòng xoáy kéo các nhân vật - và chính người xem - vào cơn quay cuồng của sự kiện và cảm xúc.
Sau cùng, cuộc tìm kiếm những manh mối ảo của June chỉ nhắm đến một cái đích trong đời thực - đoàn tụ với người mẹ bằng xương bằng thịt của mình. Âm mưu lớn thao túng cả tác phẩm, dù được che đậy tinh vi đến đâu, cũng bắt nguồn từ một mâu thuẫn có thật - nảy sinh rất lâu trước khi Internet có cơ hội chen chân vào.