Mãi cho đến khi bạn thân – một người làm ngân hàng – chỉ cho tôi 5 thói quen tài chính cực đơn giản, tôi mới bắt đầu thay đổi. Và điều bất ngờ là: Sau 1 năm, tháng nào tôi cũng còn dư ít nhất 1 triệu, mà không cần làm thêm nghề tay trái hay siết chi tiêu khổ cực.
Trước đây, tôi cứ để nguyên số tiền trong tài khoản và tiêu dần, đến cuối tháng mới phát hiện đã “thủng ví” từ giữa tháng.
Bạn tôi nói một câu mà tôi nhớ mãi: “Đồng nào không chia rõ nhiệm vụ thì sớm muộn cũng chạy lung tung”.
Từ đó, tôi áp dụng nguyên tắc 3 khoản:
- 70% cho chi tiêu thiết yếu (ăn uống, học phí, hóa đơn…)
- 20% chuyển thẳng sang tài khoản tiết kiệm
- 10% cho cá nhân và dự phòng (đi cafe, mua sắm, tặng quà...)
Tôi tạo hẳn 2 tài khoản phụ trong app ngân hàng để tách riêng. Mỗi tháng, vừa nhận lương là tôi chia ra ngay trong 10 phút. Việc nhỏ thôi, nhưng hiệu quả cực lớn.
Đây là mẹo bạn tôi dạy riêng, rất hay: Đặt ra một số tiền tối thiểu trong tài khoản chính – tuyệt đối không được đụng vào. Với tôi, con số là 2 triệu.
Khi gần về ngưỡng đỏ, tôi tự động hạn chế tiêu xài. Nó giống như “đèn đỏ báo nguy” cho thói quen tiêu tiền. Từ đó tôi kiểm soát bản thân tốt hơn, thay vì quẹt thẻ không suy nghĩ như trước.
Tôi không có thời gian ghi chi tiêu từng ngày, nhưng bạn tôi bảo: chỉ cần ghi lại 5 khoản chi lớn nhất trong tháng, bạn sẽ hiểu bản thân tiêu tiền ra sao.
Tôi bắt đầu làm điều này trong một file ghi chú đơn giản:
- Tháng 1: Mua đồ Tết – 2 triệu, học phí – 3 triệu, mua đồ chơi – 800k, ăn ngoài – 1 triệu, tiền điện – 700k
- Tháng 2: Mua đồ bếp – 1.5 triệu / v.v…
Từ đó tôi mới nhận ra: Mỗi tháng tôi đều tiêu ít nhất 1–1.5 triệu vào những món không cần thiết, chỉ vì "thích thì mua".
Nhờ nhận diện, tôi bắt đầu cắt dần – ví dụ thay vì mua đồ chơi 800k, tôi dẫn con đi công viên miễn phí cuối tuần. Tháng nào cũng dư 1 khoản nhỏ mà không thấy thiếu thốn gì.
Một thói quen cực hay: Nếu muốn mua món gì trên 500.000 đồng, hãy đợi 48 tiếng rồi mới quyết định.
Chỉ riêng việc "để đó đã" này giúp tôi giảm hẳn những lần mua máy ép, nồi lẩu mini, quần áo online chỉ vì… đang giảm giá.
Bạn tôi nói: “Giảm giá chỉ có ý nghĩa nếu em thật sự cần nó từ trước đó.” Và tôi thấm câu này từng ngày.
Vào ngày 25 hằng tháng, tôi dành đúng 30 phút:
- Kiểm tra số dư các tài khoản
- Đọc lại 5 khoản chi lớn nhất
- Ghi chú nhanh xem tháng này có gì bất thường
Thói quen này giúp tôi thấy tài chính của mình không bị “chạy mất kiểm soát” nữa. Tôi gọi đó là ngày “soát ví” – như cách các công ty chốt sổ sách.
Không phải kiểm toán phức tạp gì, chỉ là biết mình đang ở đâu – và đủ bình tĩnh để không tiêu sai.
Sau 12 tháng áp dụng 5 thói quen nhỏ này, tôi đã:
- Dư được trung bình 1–1,5 triệu mỗi tháng
- Có một khoản tiết kiệm 20 triệu để phòng khi cần
- Không còn cảm giác “lo lắng mơ hồ” về tiền như trước
- Tiền không tự dư – nhưng thói quen đúng sẽ làm tiền ở lại.
Tôi vẫn là một bà mẹ bận rộn, không phải chuyên gia tài chính. Nhưng tôi tin: chỉ cần thay đổi từng hành động nhỏ mỗi tháng, bất kỳ ai cũng có thể vững vàng hơn về tiền bạc.