Người đàn ông 56 tuổi đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội khám vì mất thính lực một bên tai kéo dài. Không có biểu hiện đau đầu hay yếu liệt, nhưng kết quả chụp cộng hưởng từ (MRI) khiến bác sĩ phải lập tức lên phương án phẫu thuật.
Khối u được xác định là u đám rối động mạch cảnh trong (carotid plexus tumor) - dạng u nền sọ cực kỳ hiếm gặp, chỉ được ghi nhận vài trường hợp trên thế giới. Khối u nằm sâu trong xương đá và lan rộng vào xoang tĩnh mạch hang, chèn ép động mạch cảnh trong - mạch máu chính cấp máu cho não - và các dây thần kinh sọ não.
TS.BS Nguyễn Đức Anh, Trưởng khoa Ngoại Thần kinh - Cột sống, cho biết vị trí khối u cực kỳ nguy hiểm, chỉ cần sai sót nhỏ trong mổ có thể dẫn tới vỡ mạch, chảy máu ồ ạt, đột quỵ hoặc tử vong ngay trên bàn mổ.
Ê kíp ứng dụng hệ thống Neuro Navigation tích hợp AI phẫu thuật cho người bệnh.
“Ca bệnh này thuộc nhóm phẫu thuật nền sọ khó nhất, vì khối u không chỉ ăn sâu vào xương mà còn bao quanh, bám chặt động mạch cảnh trong – nơi không được phép nhầm lẫn dù chỉ một milimet”, tiến sĩ Đức Anh nói.
Để can thiệp an toàn, ê kíp chọn phương pháp mổ nền sọ hiện đại, kết hợp kính hiển vi phẫu thuật độ phóng đại 40 lần, hệ thống định vị thần kinh Neuro Navigation tích hợp AI (trí tuệ nhân tạo), và IONM – hệ thống giám sát thần kinh trong mổ.
Công nghệ định vị AI giúp dựng mô hình 3D khối u, dẫn đường chính xác trong không gian ba chiều, xác định rõ ranh giới giữa u với dây thần kinh và mạch máu lớn. Nhờ đó, bác sĩ có thể lên kế hoạch chi tiết trước mổ và thực hiện thao tác tỉ mỉ trong quá trình bóc tách.
Ca phẫu thuật kéo dài gần 8 giờ, phối hợp giữa chuyên khoa Ngoại thần kinh và Tai mũi họng. Bác sĩ khoan nền sọ từng lớp dưới kính hiển vi, vi phẫu bóc tách khối u dính chặt vào xương và ôm sát động mạch. Trong suốt quá trình, AI liên tục cập nhật vị trí dao mổ, đồng thời IONM theo dõi hoạt động dây thần kinh và cảnh báo nguy cơ tổn thương.
“Vùng nguy hiểm nhất là nơi u bao quanh động mạch cảnh. Chúng tôi phải thao tác vi phẫu từng milimet, vừa bóc tách vừa theo dõi tín hiệu dây thần kinh để đảm bảo an toàn tối đa” , bác sĩ Đức Anh chia sẻ.
Sau khi lấy trọn khối u, bác sĩ tái tạo nền sọ bằng vật liệu nhân tạo và đóng kín khoang mổ. Sau 3 ngày hậu phẫu, bệnh nhân tỉnh táo, không tổn thương thần kinh, vận động bình thường. Giải phẫu bệnh xác định đây là u đám rối động mạch cảnh trong - dạng u phát triển từ hệ thần kinh giao cảm, thường liên quan đến các chức năng tự động như nhịp tim, huyết áp, tuyến nước bọt.
Nếu không phẫu thuật kịp thời, khối u có thể tiếp tục phát triển, gây chèn ép thần kinh, liệt mặt, mất thị lực, thậm chí đột quỵ hoặc tử vong.
Các chuyên gia khuyến cáo, khi có biểu hiện suy giảm thính lực kéo dài, ù tai, đau sâu vùng tai – thái dương, người bệnh nên đến khám sớm tại các chuyên khoa Thần kinh, hoặc Tai Mũi Họng để phát hiện sớm các bệnh lý nguy hiểm tiềm ẩn.