Lý do quốc gia hoàn hảo nhất thế giới Thụy Điển chấp nhận nhập khẩu 800.000 tấn rác thải mỗi năm khiến ai cũng nể phục

Băng Tâm, Theo Thời đại 18:06 27/03/2018

Năm 2014, Thụy Điển phải nhập khẩu thêm 800.000 tấn rác thải từ Na Uy nhằm phục vụ cho các nhà máy năng lượng đốt rác. Nước này còn phải nhập thêm 100.000 tấn rác từ các nước châu Âu xung quanh bởi lượng rác 435.000 tấn hàng năm của nước này không đủ cho các nhà máy nhiệt điện.

Thụy Điển là một quốc gia thành công xây dựng nên ngành tái chế nhằm bảo vệ môi trường cũng như tiết kiệm nhiên liệu. Trong vài năm trở lại đây, quốc gia này đã phải nhập khẩu rác cho các nhà máy nhiệt điện đốt rác. Kể từ năm 2011, Lượng rác thải phải đem đi chôn của nước này chỉ chưa đến 1%.

Hiện nay, khoảng 99% lượng rác thải từ các hộ gia đình tại Thụy Điển được tái chế, cao hơn rất nhiều so với mức 38% của năm 1975. Các trạm đựng rác tái chế tự động được bố trí cách nhau mỗi 300m với hệ thống vận chuyển rác đến những trung tâm chứa rác chính.

Để làm được những điều này, ngoài ý thức cực cao của người dân, chính phủ Thụy Điển cũng có những động thái nhằm thúc đẩy định hướng phát triển năng lượng sạch bảo vệ môi trường. Thụy Điển là một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới đánh thuế nặng lên xăng dầu vào năm 1991 và hiện gần 50% lượng điện của nước này là năng lượng tái chế.

Lý do quốc gia hoàn hảo nhất thế giới Thụy Điển chấp nhận nhập khẩu 800.000 tấn rác thải mỗi năm khiến ai cũng nể phục - Ảnh 1.

Mô hình hệ thống xử lý rác tự động EVAC của Thụy Điển

Quốc gia yêu rác nhất châu Âu

Do vị trí địa lý, người Thụy Điển sử dụng rác như một nguồn nhiên liệu giá rẻ thay cho xăng dầu, than đá để chạy các nhà máy nhiệt điện, tạo năng lượng sưởi ấm cho các hộ dân trong những mùa đông khắc nghiệt.

Năm 2014, Thụy Điển phải nhập khẩu thêm 800.000 tấn rác thải từ Na Uy nhằm phục vụ cho các nhà máy năng lượng đốt rác, cao hơn con số 550.000 tấn của năm 2010. Không những thế, nước này còn phải nhập thêm 100.000 tấn rác từ các nước châu Âu xung quanh, đặc biệt là Anh bởi lượng rác 435.000 tấn hàng năm của nước này không đủ cho các nhà máy nhiệt điện.

Có thể nói, vấn đề môi trường, rác thải và tái chế ở Thụy Điển đã được chính phủ nước này quan tâm và quy hoạch từ những năm 1900. Cụ thể, nhà máy nhiệt điện đốt rác đầu tiên đã được xây dựng ở Thụy Điển vào năm 1904 và hiện quốc gia này đã có khoảng 32 nhà máy như vậy, qua đó cung cấp nhiệt sưởi cho 810.000 hộ dân (gần 50% dân số) cũng như cung cấp điện năng cho 250.000 hộ gia đình.

Tính đến năm 2012, hơn 2 triệu tấn rác ở Thụy Điển được đốt mỗi năm nhằm cung cấp nhiệt lượng và điện năng cho người dân nước này.

Lý do quốc gia hoàn hảo nhất thế giới Thụy Điển chấp nhận nhập khẩu 800.000 tấn rác thải mỗi năm khiến ai cũng nể phục - Ảnh 2.

Lượng rác thải được tái chế nhiệt điện, nguyên liệu, sinh học và rác thải không thể tái chế tại Thụy Điển trong khoảng 1975-2012 (tấn).

Dù lượng rác thải của nước này đã tăng gấp 3 lần kể từ thập niên 80 nhưng có đến 99% lượng rác được tái chế hoặc sử dụng vào những mục đích có lợi theo nhiều cách khác nhau. Cụ thể, khoảng 47% lượng rác được tái chế lại và 52% được sử dụng làm nguyên liệu cho nhà máy nhiệt điện.

Đây là con số vô cùng ấn tượng khi Thụy Điển chỉ có thể tái chế 38% lượng rác thải vào năm 1975.

Hiện Thụy Điển có hẳn một hệ thống chuyển rác trực tiếp tự động từ thùng rác đến các bãi rác tập trung để phân loại và xử lý, qua đó chấm dứt tình trạng tồn ứ rác, gây hôi thối và ô nhiễm.

Lượng rác thải còn lại sau khi đốt điện năng chiếm khoảng 15% khối lượng rác trước khi đốt. Các nhà máy nhiệt điện khi đó sẽ phân loại chúng ra thành các phần khác nhau.

Rác kim loại sẽ được tái chế, trong khi những mẩu rác khác sẽ được dùng để làm đường hoặc vật liệu xây dựng. Chỉ khoảng 1% khối lượng rác trước khi đốt là không thể tái chế sau khi đã xử lý.

Lý do quốc gia hoàn hảo nhất thế giới Thụy Điển chấp nhận nhập khẩu 800.000 tấn rác thải mỗi năm khiến ai cũng nể phục - Ảnh 3.

Về vấn đề không khí, khoảng 99,9% khí đốt từ các nhà máy nhiệt điện được xử lý qua các tấm lọc và sục vào nước. Những tấm lọc sẽ bị bỏ đi do không thể tái chế, nhưng nước sục từ các nhà máy này sẽ được dùng trong ngành khai khoáng.

Với quy trình chặt chẽ như trên, lượng khí thải công nghiệp của Thụy Điển đã giảm tới 99% kể từ năm 1985.

Nhờ chú trọng vào vấn đề rác thải cũng như môi trường, Thụy Điển hiện đang là quốc gia hàng đầu thế giới về tái chế rác thải. So sánh với các nước khác, ví dụ như Mỹ có tổng sản lượng rác thải làm nguyên liệu nhiệt điện cao nhất thế giới với 29 triệu tấn/năm, nhưng con số này chỉ chiếm 12% trong tổng số rác thải toàn quốc.

Chính phủ Thụy Điển cho biết nước này dự kiến sẽ nhập khẩu khoảng 2,3 triệu tấn rác thải vào năm 2020 để tiếp tục phát triển ngành công nghiệp nhiệt điện và tái chế. Đây là điều dễ hiểu khi nhiều quốc gia Châu Âu có mùa đông rất khắc nghiệt và cần nhiệt lượng để sưởi ấm.

Yêu rác có ý thức và những hệ lụy xã hội

"Người Thụy Điển khá quan tâm đến môi trường sống và họ ý thức được mình cần làm gì để đối phó với các vấn đề ô nhiễm", Giám đốc Anna Carin Gripwall của tổ chức tái chế Avfall Sverige nói.

Bởi vậy, mặc dù rất cần rác thải cho các nhà máy nhiệt điện và để tái chế nhưng chính phủ Thụy Điển vẫn hướng đến việc giáo dục người dân tiết kiệm và tự tái chế thay vì chỉ xả rác cho các nhà máy nhiệt điện.

Lý do quốc gia hoàn hảo nhất thế giới Thụy Điển chấp nhận nhập khẩu 800.000 tấn rác thải mỗi năm khiến ai cũng nể phục - Ảnh 4.

Trung tâm ReTuna Aterbruksgalleria

Thậm chí tại đây, người ta còn cho xây dựng những trung tâm thương mại chuyên sử dụng và chào bán các sản phẩm liên quan đến đồ tái chế. Ví dụ như trung tâm ReTuna Aterbruksgalleria với 14 cửa hàng, 1 nhà hàng và một khu đào tạo về tái chế cho những người đến chơi.

Bên cạnh đó, việc nhập khẩu rác tái chế cũng khiến Thụy Điển phát triển thêm được việc làm cho người dân. Do Liên minh Châu Âu (EU) có hạn chế đối với việc chôn rác thải nên nhiều nước đã thuê dịch vụ của Thụy Điển như là một nơi để tiêu thụ rác. Dẫu vậy, chính điều này lại đang tiềm ẩn những hệ quả không lường cho Thụy Điển khi nhiều chuyên gia cho rằng nếu không cẩn thận, quốc gia này sẽ ngập trong rác.

Việc phát triển năng lượng tái tạo và các nhà máy nhiệt điện đốt rác cần thời gian, bởi vậy việc tiêu thụ rác nên đi kèm với phát triển cơ sở hạ tầng tương ứng. Những nước như Đức, Hà Lan hay Đan Mạch cũng đang khá dè chừng khi phát triển nhiệt điện đốt rác bởi họ hiểu rằng ngành công nghiệp này có thể đem lại nhiều tai hại nếu không xử lý tốt.