Nhiều người gặp khó khăn trong việc kiểm soát chi tiêu, nhất là khi chịu ảnh hưởng từ cảm xúc hoặc áp lực xã hội. Điều này có thể khiến họ rơi vào vòng xoáy tài chính thiếu ổn định và dễ bị căng thẳng. Một số trường hợp còn lựa chọn tiêu dùng vượt khả năng với lý do “xứng đáng được hưởng”, dù thực tế hiểu rằng điều đó có thể kéo theo những hệ quả lâu dài.
Đặc biệt, trong các tình huống liên quan đến lời mời xã hội hoặc sự tác động từ bạn bè, việc thường xuyên đồng ý chi tiêu mà không cân nhắc có thể khiến khó tích lũy. Ngay cả khi thu nhập tăng nhờ thưởng hoặc lương cao hơn, nếu không quản lý tốt mà để chi tiêu tăng theo, tình trạng tài chính vẫn dễ rơi vào bế tắc.
Không khó hiểu khi nhiều người chi tiêu quá tay cho các buổi tụ họp, tiệc tùng hay chuyến đi chung, bởi cảm giác thuộc về tập thể và sự kết nối cảm xúc thường gắn liền với việc chi tiền. Nhưng nếu không biết đặt giới hạn, để áp lực từ bạn bè cuốn đi, thì dù thu nhập cao đến đâu, họ cũng khó tích lũy được gì.
Theo nhà tâm lý học Dr. Ramani Durvasula, nhiều thói quen chi tiêu bốc đồng xuất phát từ quảng cáo đánh lừa. Người ta hay tự nhủ: “Mua đi, vì đang sale”, ngay cả khi món đó không cần thiết. Hệ quả là tốn nhiều hơn và cái cớ “giá rẻ” khiến họ mãi tiêu hoang.
Ảnh minh hoạ.
Giúp đỡ bạn bè là điều đáng quý, nhưng đồng ý cho vay hoặc bảo lãnh tài chính lại có thể biến thành gánh nặng. Nghiên cứu trên Journal of Consumer Psychology cho thấy, việc cho vay thường tạo ra kỳ vọng và thất vọng, dễ làm rạn nứt mối quan hệ. Nếu bản thân chưa vững tài chính mà vẫn luôn nói “có” với chuyện cho vay, thì sớm muộn cũng rơi vào khó khăn.
Việc dễ dàng mở thẻ tín dụng hay các chương trình “mua trước trả sau” khiến nhiều người tiêu quá tay. Lãi suất và nợ chồng chất nhanh chóng biến thưởng, lương tăng thành tiền trả nợ, khiến họ mãi quanh quẩn trong vòng xoáy tài chính.
Ảnh minh hoạ.
Chỉ một cú click chuột, một ứng dụng trên điện thoại, là người ta có thể mua ngay thứ không cần thiết. Những ai dễ bốc đồng trong đời sống cũng thường bốc đồng trong chi tiêu, đặc biệt là mua hàng online để thỏa mãn tức thời. Cái giá phải trả là ảnh hưởng đến mục tiêu dài hạn.
Nhiều người chọn “thôi thì để tôi trả hết” thay vì chia tiền cho gọn. Nhưng thói quen này nếu lặp lại thường xuyên sẽ bào mòn tài chính, đặc biệt khi không được trả lại. Thi thoảng chiêu đãi bạn bè là điều nên làm, nhưng biến nó thành thói quen thì sẽ sớm rơi vào cảnh thiếu hụt.
Ảnh minh hoạ.
Không chỉ bạn bè rủ rê, mà cả việc nhìn đồng nghiệp mặc đồ hiệu, dùng hàng sang cũng tạo áp lực vô hình. Mong muốn hòa nhập, không thua kém khiến nhiều người chi những khoản ngoài khả năng, để rồi tự đẩy mình vào cảnh túng thiếu.
Nếu thiếu cân nhắc và luôn đồng ý với mọi khoản chi tiêu, nguy cơ gặp khó khăn tài chính sẽ tăng cao. Giải pháp nằm ở việc thiết lập ranh giới, ưu tiên khoản quan trọng và cân bằng giữa nhu cầu hiện tại với mục tiêu dài hạn.
Theo Your Tango