Loại rau xưa dùng để tiến vua, nay trở thành nguyên liệu đặc biệt trong mâm cơm ngày Tết

Tại sao lại được gọi là rau tiến vua?

Rau tiến vua , hay còn được gọi là rau cống hoặc rau công xôi, thuộc họ xà lách. Loại rau này thường bị nhầm với rau diếp thơm nhưng chúng thuộc loại khác. Rau tiến vua là cây thân thảo, hình trụ, khi trưởng thành có thể cao 1m.

Phần thân của rau tiến vua có màu xanh tươi, ăn giòn như sứa. Rau tiến vua có nguồn gốc từ Từ Châu, Giang Tô, Trung Quốc nhưng nay đã được trồng ở rất nhiều nơi. Xưa kia, loại rau này xuất hiện đầu tiên từ thời nhà Tần, đến thời Càn Long nhà Thanh thì loại rau này được cống nạp cho triều đình. Tiếp đó, vào mỗi năm loại rau này được dùng để tiến cống cho vua, chính vì thế mà nó được gọi là rau tiến vua hoặc rau cống.

Trong cuốn Bản thảo cương mục, rau tiến vua được cho là có tác dụng lợi tiểu, thanh nhiệt, giải độc, làm mềm mạch máu, ăn thường xuyên có thể kéo dài tuổi thọ. Rau tiến vua chứa nhiều vitamin, chẳng hạn như vitamin A, C, E và nhiều khoáng chất tốt cho sức khỏe. Chưa kể, chúng còn chứa flavonoid, anthocyanin, carotenoid và omega-3 có lợi cho hệ miễn dịch và tim mạch.

Rau tiến vua tươi và khô đều sử dụng để chế biến món ăn được, tuy nhiên rau tiến vua tươi không để được lâu nên người ta phơi khô rau sẽ bảo quản được lâu. Hơn nữa, rau tiến vua khô kiệt nước khi chế biến món ăn cũng mang lại hương vị khác biệt và độc đáo. Điều này khiến chúng trở thành thực phẩm được nhiều săn đón, nhất là dịp Tết về.

Rau tiến vua khô tiện lợi được làm thủ công hoàn toàn và không thêm chất tạo màu cũng như chất tạo trọng lượng. Khoảng 7-8kg rau tươi mới cho ra 1kg rau tiến vua khô, chính vì thế giá thành chúng cũng khá cao. Rau tiến vua có thể kết hợp với nhiều loại nguyên liệu khác nhau, đồng thời chúng cũng có thể sử dụng nhiều cách chế biến khác nhau từ xào, nấu canh, hấp, kho, nhúng lẩu đều ngon và giữ được vị giòn.

Có nhiều người cho rằng rau tiến vua là loại rau diếp thơm nhưng thực chất chúng là hai loại khác nhau thuộc cùng một họ. Rau tiến vua ngon hơn nhiều so với rau diếp. Hai loại này khác nhau về nhiều mặt như hình thức, màu sắc, mùi vị cũng như giá trị dinh dưỡng lẫn giá cả.

Cách trực quan để phân biệt dễ nhất là dựa vào hình dáng bên ngoài và màu sắc. Màu sắc cả rau tiến vua xanh tươi còn rau diếp không sáng mà chỉ có màu xanh thuần. Sau khi phơi khô, màu của rau tiến vua vẫn tương đối xanh tươi trong khi màu của rau diếp phơi nắng chuyển sang màu đen và trông không hấp dẫn.

Rau tiến vua khô sau khi ngâm nở có màu xanh lục bảo đẹp mắt, tạo cảm giác giòn và sảng khoái khi ăn. Tốc độ nở của rau tiến vua có thể lên tới 8 lần, cho nên chỉ với một lượng rau khô nhỏ bạn có thể chế biến được nhiều món ăn.

Cách ngâm rau tiến vua khô

1. Ngâm nước muối

Rau tiến vua khô không có mùi vị nên khi ngâm có thể sử dụng nước muối loãng để ngâm. Một mặt có thể giúp rau tiến vua có thể giữ được màu sắc xanh ngọc, mặt khác ngâm nước muối loãng cũng giúp rau loại bỏ được mùi khó chịu. Thực ra, rau tiến vua khô ngâm nước muối loãng càng ngon hơn, chugns có thể tăng thêm hương vị khi nấu. Cho nên, khi muốn ngâm rau tiến vua khô, bạn có thể chuẩn bị một chậu nước ấm thêm muối ăn hoặc muối thô. Khuấy tan muối trong nước, đủ để nước ngập rau, từ 40 phút đến 1 giờ. Sau đó, rửa sạch lại với nước là có thể mang chế biến.

2. Ngâm nước lạnh

Rau tiến khô mua về có thể ngâm trực tiếp vào nước lạnh. Chỉ cần cho vào chậu, thêm nước vừa đủ, ngâm trong khoảng 4 giờ là rau nở hoàn toàn. Tuy nhiên, trong quá trình ngâm phải tùy theo từng mùa để có những điều chỉnh khác nhau. Nếu vào mùa hè, thời tiết nóng thì phải thay nước 1 đến 2 lần do thời gian ngâm lâu cần đảm bảo nước sạch, rau luôn tươi và không có mùi hôi. Nếu ngâm mùa đông thì không cần lo lắng, chỉ cần đợi rau ngậm nước, nở đều là được.

3. Ngâm nước nóng

Nếu bạn quá bận rộn và muốn rút ngắn thời gian ngâm rau khô thì có thể trực tiếp cho vào nước nóng. Thông thường, chỉ cần ngâm 30 phút là đủ. Nếu bạn cảm thấy nhiệt độ nước xuống thấp trong khi ngâm, có thể đổ thêm nước nóng vào.

Các món ngon từ rau tiến vua

Ức gà xào rau tiến vua

Nguyên liệu cần thiết gồm 30g rau tiến vua khô, 1 ức gà, 10g tinh bột, 5ml dầu hào, 10ml nước tương, gừng và tỏi băm nhỏ.

Ngâm và rửa sạch rau tiến vua. Cắt ức gà và rau tiến vua thành hạt lựu to. Trộn ức gà với nước tương, rượu nấu ăn, tinh bột. Đặt sang một bên cho ngấm.

Cho tỏi băm và gừng băm vào phi thơm. Sau đó, cho rau tiến vua vào xào trong khoảng 40 giây, tiếp đó cho ức gà vào đảo đều. Thêm dầu hào, muối cho vừa miệng.

Nộm rau tiến vua

Món nộm rau tiến vua có thể kết hợp nhiều nguyên liệu khác nhau. Rau tiến vua có thể mang nộm cùng thịt bò, tai heo, tôm, gà,... tùy thuộc vào sở thích. Món nộm nhanh và đơn giản nhất là chỉ sử dụng rau tiến vua để làm nộm.

Nguyên liệu cần thiết là rau tiến vua với số lượng vừa ăn, tỏi băm, muối, nước tương, dầu hào, dầu mè, giấm, đường, vừng rang.

Rau tiến vua khô mang ngâm nở trước. Rửa sạch và cắt rau tiến vua thành các đoạn nhỏ vừa ăn. Đun sôi nước, cho rau tiến vua chần chín khoảng 1 phút hoặc hơn. Trong một bát nhỏ, cho tỏi băm, ớt băm, muối, nước tương, dầu hào, dầu mè, đường, giấm, khuấy đều để làm nước sốt. Đổ phần nước sốt này vào rau tiến vua và trộn đều, để nghỉ 5-10 phút cho ngấm gia vị.

Những món nộm giòn này khi ăn có tác dụng giảm căng thẳng, kết hợp với nước sốt thơm ngon sẽ giúp bạn cảm thấy ngon miệng hơn.

Hiện nay, trên thị trường có bán sẵn nhiều loại rau tiến vua ngâm bắp bò, gân bò làm sẵn chỉ việc mua về ăn. Bạn có thể thử các công thức thơm ngon ngay trong Tết này.

Chúc bạn thực hiện món ngon từ rau tiến vua thành công!