Làm thế nào để phân biệt cà phê thật giả?

Ngày 9/6, Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an tỉnh Phú Yên cho biết đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can đối với Đặng Thị Hòa Hiệp (sinh năm 1972, trú tại thị trấn Phú Thứ, huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên) về tội Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm theo Điều 193 Bộ luật Hình sự (sửa đổi, bổ sung năm 2017).

Qua nắm tình hình, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Phú Yên đã xác lập Chuyên án đấu tranh với hoạt động sản xuất, buôn bán hàng giả là cà phê bột ở tỉnh Phú Yên.

Qua đó, lực lượng Công an phát hiện Doanh nghiệp tư nhân Đại Chúng-Dạ Thảo (địa chỉ tại thị trấn Phú Thứ, huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên) do bà Đặng Thị Hòa Hiệp làm chủ có dấu hiệu vi phạm về hoạt động sản xuất, kinh doanh cà phê bột.

Theo Vietnam+ , qua công tác điều tra, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Phú Yên xác định: Từ tháng 12/2024, do giá nguyên liệu cà phê nhân đầu vào tăng cao nên bà Hiệp đã điều chỉnh công thức sản xuất giảm hàm lượng caffeine trong sản phẩm cà phê bột nhãn hiệu Dạ Thảo để có lợi nhuận.

Trong khoảng thời gian này, doanh nghiệp đã sản xuất hơn 21.000 kg cà phê bột (tương đương hơn 42.000 sản phẩm) và đã tiêu thụ hơn 17.600kg (tương đương hơn 35.000 sản phẩm). Tổng số tiền bán hàng thu được gần 1,3 tỷ đồng.

Ngày 11/4/2025, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Phú Yên phối hợp Sở Nông nghiệp và Môi trường cùng các đơn vị có liên quan kiểm tra hoạt động sản xuất, buôn bán cà phê của Doanh nghiệp tư nhân Đại Chúng-Dạ Thảo.

Qua kiểm tra, lực lượng chức năng thu giữ hơn 3.400kg cà phê bột (tương đương gần 7.000 sản phẩm) được đựng trong các bao bì có trọng lượng 500g/bì. Đây là số lượng cà phê bột doanh nghiệp chưa đem đi tiêu thụ được.

Bà Đặng Thị Hòa Hiệp đã thừa nhận hành vi sản xuất, buôn bán sản phẩm cà phê bột nhãn hiệu Dạ Thảo không đạt tiêu chuẩn chất lượng đã công bố. Đây là hành vi phạm quy định của pháp luật, gây thiệt hại đến lợi ích người tiêu dùng. Bà Hiệp đã tự nguyện giao nộp số tiền 590 triệu đồng để khắc phục hậu quả do hành vi vi phạm gây ra.

Với người tiêu dùng, mối quan tâm của họ là làm thế nào phân biệt được cà phê giả, để tránh uống phải cà phê giả, bảo vệ sức khỏe chính mình?

Trao đổi với VOV , anh Nguyễn Bá Hạnh, chủ một thương hiệu cà phê sạch tại Hà Nội, cho biết, đầu tiên chúng ta có thể phân biệt cà phê thật và giả qua màu sắc của bột cà phê. Với cà phê thật sẽ có màu nâu, bột cà phê đều mịn, khi sờ vào sẽ có các giác khô không bết dính. Còn cà phê giả sẽ có màu đen, bột cà phê lổn nhổn, khi sờ vào sẽ có cảm giác bết dính.

Tiếp theo có thể phân biệt qua mùi hương. Đối với cà phê phật sẽ có mùi cà phê đặc trưng, dịu nhẹ. Còn cà phê giả sẽ có mùi hương liệu rất rõ ràng như mùi bơ, sữa hay caramen.

Ngoài ra, có thể dùng một cốc nước để thử cà phê. Bột cà phê nguyên chất xốp nhẹ, có khối lượng riêng thấp, nên có khuynh hướng nổi lên trên và độ rơi từ từ, còn bột của cà phê giả do trộn các loại ngũ cốc khác như đậu nành và ngô có khối lượng riêng lớn hơn, nên sẽ chìm xuống nhanh hơn.

Cà phê nguyên chất có màu cánh gián đến nâu đậm, khi cho đá vào sẽ có màu nâu hổ phách, trong. Để ra ánh sáng nhìn ly cà phê đá có màu nâu sáng trong khi đó, cà phê pha trộn thường có màu đen đục, đen đậm.

Mùi hương của cà phê thật sau khi pha sẽ lưu giữ trong suốt thời gian uống, còn cà phê trộn đậu nành, ngô… có mùi gắt, hòa quyện với hương liệu bốc lên mùi thơm nặng nề chứ không dịu dàng như mùi nguyên thủy của cà phê rang.

Ngoài ra, cà phê nguyên chất có vị đắng thanh xen lẫn vị chua nhẹ nhàng. Hiện nay, nhiều nhà sản xuất cố gắng làm cho mất đi vị chua thanh vốn có của nó bằng cách tẩm bột cà phê với các hóa chất tạo vị đắng. Hậu quả, ly cà phê thường có vị đắng nhân tạo, tiêu diệt các vị thanh, tinh tế của cà phê.

Trong khi đó, trao đổi với Tuổi Trẻ Online, anh Nguyễn Quốc Đạt (Tp. Pleiku, Gia Lai) - người có hơn 10 năm nghiên cứu cà phê và đang kinh doanh cà phê- cho biết, để tránh uống phải cà phê giả, người tiêu dùng nên lưu ý và thực hành vài "mẹo" sau đây:

- Cần nghi ngờ những loại cà phê có giá bán quá rẻ, chỉ vài ngàn đồng/ly hoặc dưới 150.000 - 200.000 đồng/kg cà phê bột.

Hiện nay loại hạt chủ yếu của Việt Nam là robusta có giá khoảng 150.000 đồng/kg với chất lượng tốt. Sau khi trải qua rang xay, hao hụt, bao bì, vận chuyển, thương mại ra thị trường cộng với lợi nhuận, mức giá bán khó có thể dưới 250.000 đồng/kg.

Thực tế cà phê giả chủ yếu đánh vào phân khúc thị trường giá rẻ và sống được nhờ cạnh tranh bằng giá với cà phê thật.

- Chọn cửa hàng, tiệm cà phê có thương hiệu: Những cửa hàng lớn hoặc chuỗi cà phê có thương hiệu có khả năng sử dụng cà phê chất lượng cao hơn so với các nơi bán nhỏ lẻ.

- Thay đổi thói quen uống cà phê: Có thể chuyển đổi sang thói quen uống cà phê nguyên chất, hạt cà phê được xay và pha chế ngay tại quầy. Việc tập thói quen uống cà phê nguyên chất, không pha thêm đường, sữa… có thể mất thời gian. Nhưng khi đã chấp nhận, người tiêu dùng có thể tự đánh giá được chất lượng hạt được sử dụng qua mùi vị và phân biệt được các loại hạt khác nhau. Thậm chí đánh giá được cả chất lượng vùng trồng lẫn kỹ năng rang xay của nhà sản xuất.