Lại là "thứ hai đen tối": Cổ phiếu sàn la liệt, vốn hoá HOSE bốc hơi 265.000 tỷ sau 2 phiên

Phiên giao dịch đầu tuần lại là một ngày "thứ hai đen tối" của nhiều nhà đầu tư Việt khi cổ phiếu nằm sàn la liệt, có thời điểm VN-Index rơi gần 40 điểm, HN-INdex và UpCoM đều giảm sâu hơn 3%.

Kết thúc phiên giao dịch VN-Index hồi phục 10 điểm thu hẹp mức giảm còn 29 điểm còn 1.413 điểm. Như vậy, so với mức đỉnh VN-Index đã giảm gần 100 điểm. Còn với HNX-Index đóng phiên vẫn giảm tới 2,99% xuống còn 435 điểm, UpCoM cũng giảm 2,6% còn 109 điểm. Màu đỏ bao trùm thị trường.

Riêng trên HOSE, 420 cổ phiếu giảm, gấp 8 lần số mã tăng, trong đó có 59 cổ "nằm sàn". Cổ phiếu sàn la liệt đã đẩy vốn hoá của HOSE bốc hơi 115.840 tỷ đồng, về mức 5,5 triệu tỷ đồng. Trước đó, phiên ngày 3/12, vốn hoá của HOSE cũng bốc hơi gần 150.000 tỷ đồng.

Như vậy tổng 2 phiên thứ 6 ngày 3/12 và hôm nay, vốn hoá của HOSE đã bốc hơi gần 265.000 tỷ đồng.

Rất nhiều cổ phiếu nóng đã nằm sàn trong phiên hôm nay như: CEO, NLG, TCH, GEX, VIX, BSI, CTS, IDJ,… Nhóm đầu cơ như SJF, TNI, LIC, TSC, IDI… tiếp tục có chuỗi sàn mất thanh khoản. Riêng nhóm cổ phiếu thép như HSG, NKG… do đà giảm mạnh trước đó nên phiên nay có thể diễn ra áp lực bán giải chấp từ các công ty chứng khoán khiến hai cổ phiếu này giảm sàn. HPG vẫn giảm mạnh bất chấp những thông tin tốt về doanh nghiệp có lợi nhuận lớn nhất 3 sàn chứng khoán.

Như phân tích trước đó, nguyên nhân của chuỗi giảm điểm được lý giải như sau.

Thứ nhất, phiên hôm nay có thêm áp lực bán tháo vì áp lực giải chấp ở nhiều nhóm cổ phiếu thép, cổ phiếu đầu cơ ở mức rất cao do đà giảm mạnh trước đó.

Hiện tượng một số cổ phiếu đầu cơ giảm sàn 5-6 phiên liền nhưng tắc thanh khoản cũng tác động lớn đến các tài khoản dùng margin lớn. Theo ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam, hiện tượng căng margin ở một số tài khoản đặt ở các công ty chứng khoán có tỷ lệ cho vay cao và một số "kho margin" cho vay bên ngoài rất lớn.

Ông Minh phân tích, cú sụp đổ bất ngờ của thị trường giảm 39 điểm cuối phiên "thứ 6 đen tối" một phần đến từ sự sụp đổ của cổ phiếu đầu cơ - sàn 4,5 phiên không có thanh khoản khiến các đầu cho vay lớn nhanh chóng đổ bán ra các cổ phiếu khác để thu margin về.

Sở dĩ có hiện tượng này là hiện nay một số đầu cho vay lớn có quy định danh mục nhà đầu tư phải đa dạng vài cổ phiếu thì mới cho vay margin tỷ lệ cao - hạn chế rủi ro cho vay, trong trường hợp xấu họ có thể thu được nợ. Do đó, khi cổ phiếu đầu cơ sụp đổ không thanh khoản thì các đầu cho vay tỷ lệ cao này sẽ đổ cổ phiếu khác ra bán để thu nợ về, châm ngòi cho đà bán tháo trên thị trường.

Thứ hai, nhà đầu tư cá nhân đang là động lực chính dẫn dắt VN-Index. Ước tính từ đầu năm tới nay, nhà đầu tư cá nhân đã mua ròng khoảng 105.000 tỷ đồng. Một thị trường được dẫn dắt với nhóm các nhà đầu tư cá nhân sẽ dẫn đến hiện tượng FOMO cả lên và cả xuống, phiên tăng mạnh - phiên giảm sốc do tâm lý không ổn định.

Điểm yếu của nhà đầu tư cá nhân là tâm lý rất yếu, vì vậy việc thị trường sụp cuối phiên khiến họ bất ngờ không hiểu chuyện gì xảy ra dẫn tới việc bán trước đã rồi tính sau. Tình trạng margin căng tại nhiều công ty chứng khoán, thị trường cần những cú rung rũ để tìm điểm cân bằng và kích thích dòng tiền mới tìm cơ hội đầu tư mới.

"Thanh khoản của thị trường hiện nay toàn là nhà đầu tư cá nhân trong nước, họ rất máu chiến nên sử dụng margin. Điều này diễn ra tương tự như một số thị trường khu vực như Hàn Quốc, Đài Loan thôi nhưng nhà đầu tư cá nhân cũng có tâm lý rất kém, chỉ cần một vài thông tin không tốt có thể khiến thị trường giảm sâu. Với nhà đầu tư cá nhân làm chủ cuộc chơi, một phiên giảm 40-50 điểm là có thể xảy ra ", ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Công ty Chứng khoán Yuanta nhận định.

Thứ ba, sau khi VN-Index vượt 1.500 điểm, dòng tiền mới không được bổ sung liên tục khiến cho VN-Index mất động lực tăng điểm tiếp theo. Động thái chốt lời và bán ròng của nhóm nhà đầu tư nước ngoài và nhà đầu tư tổ chức trong nước để chốt lời cũng diễn ra dữ dội. Theo thống kê của chúng tôi, khối nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng tổng cộng 60.000 tỷ trên thị trường từ đầu năm đến nay, khối nhà đầu tư tổ chức và tự doanh bán ròng gần 20.000 tỷ.

Thứ tư, tâm lý nhà đầu tư chứng khoán Việt đang rất nặng nề tác động từ sự điều chỉnh sâu của các thị trường tài chính thế giới, đặc biệt là Mỹ. Hiện nay biến chủng Omicron - lần đầu phát hiện tại Nam Phi - đã gây sự hoảng loạn cho các chính phủ, công chúng cũng như nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán thế giới dù đến nay vẫn chưa có nhiều bằng chứng khoa học về sự nguy hiểm hơn. Thêm vào đó, áp lực lạm phát tăng cao kỷ lục 30 năm lên 6,2% đã đẩy Cục dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) phải thu hẹp các chương trình thu mua trái phiếu. Lịch trình giảm mua trái phiếu ban đầu cho thấy việc mua trái phiếu sẽ kết thúc vào khoảng tháng 6-2022. Nếu quyết định tăng tốc giảm quy mô mua trái phiếu được thông qua, điều đó có nghĩa là việc dừng mua trái phiếu sẽ chấm dứt vào mùa xuân, từ đó mở đường cho FED có thể nâng lãi suất bất cứ lúc nào sau đó.

Thị trường chứng khoán Mỹ đã chứng kiến một đợt bán tháo cổ phiếu đáng kể sau khi ông Powell cảnh báo lạm phát có thể duy trì ở mức cao lâu hơn dự kiến và hiện ông chủ trương hạn chế các biện pháp kích thích kinh tế. Chỉ số DJ đã hồi trở lại 610p phiên 2/12 sau khi rơi xuống mức 34.000 điểm ngày đầu tháng 12.