Ngoài IQ (Intelligence Quotient - chỉ số thông minh) và EQ (Emotional Quotient - chỉ số cảm xúc), thì MQ thường được biết đến với nhiều cách hiểu tùy theo bối cảnh, nhưng phổ biến nhất trong lĩnh vực tâm lý học, giáo dục và phát triển con người.
MQ (Moral Quotient) là chỉ số đạo đức hay chỉ số lương tri, thể hiện khả năng nhận biết đúng - sai, sống có nguyên tắc, đạo đức và có trách nhiệm với bản thân, người khác và xã hội. MQ cao thường thấy ở những người:
Có tinh thần chính trực, công bằng
Biết sống tử tế, biết cảm thông, chia sẻ
Có khả năng ra quyết định đúng đắn trong các tình huống đạo đức khó khăn
Biết kiểm soát hành vi để không làm tổn thương người khác
Luôn cân nhắc hậu quả đạo đức của hành động mình
Ngoài ra, tùy theo lĩnh vực, MQ còn có thể được hiểu là \:
MQ viết tắt của | Nghĩa | Lĩnh vực áp dụng |
---|---|---|
Moral Quotient | Chỉ số đạo đức | Tâm lý, giáo dục, phát triển nhân cách |
Motivational Quotient | Chỉ số động lực - khả năng tự thúc đẩy bản thân | Lãnh đạo, nhân sự, huấn luyện cá nhân |
Meaning Quotient | Chỉ số ý nghĩa - khả năng tìm thấy ý nghĩa trong công việc và cuộc sống | Quản trị cuộc đời, nghề nghiệp |
IQ giúp bạn thông minh, xử lý logic.
EQ giúp bạn hiểu và làm chủ cảm xúc.
MQ giúp bạn sống đúng, sống tử tế và có đạo đức.
Khi con bắt đầu đi học ở trường lớp, bố mẹ sẽ có rất nhiều mối bận tâm và cũng sẽ xuất hiện không ít tình huống mà bố mẹ phải đứng ra để giải quyết.
Chuyện con đi trẻ bị bạn đánh, bắt nạt có lẽ là chuyện nhiều bố mẹ quan tâm. Thế nhưng, nếu như đặt vị trí ngược lại thì sao? Nếu con của bố mẹ bắt nạt các bạn khác trong lớp thì sao?
1. Giữ bình tĩnh và lắng nghe đầy đủ thông tin (EQ)
Thay vì phản ứng bốc đồng:
Họ kiềm chế cảm xúc để không mắng con ngay.
Lắng nghe con giải thích: hỏi con chuyện gì đã xảy ra, vì sao con lại hành xử như vậy.
Tìm hiểu sự việc từ nhiều phía: giáo viên, bạn học, phụ huynh khác để có cái nhìn khách quan.
2. Dạy con đối diện hậu quả và không đổ lỗi (MQ + EQ)
Không bao che, cũng không đổ lỗi cho hoàn cảnh, nhà trường hay "tại bạn kia".
Họ giúp con hiểu hành vi bắt nạt là sai trái, không chỉ vi phạm nội quy mà còn tổn thương người khác.
Cùng con suy nghĩ về hậu quả của hành động đó với bạn bị hại.
3. Giáo dục đạo đức thay vì trừng phạt (MQ)
Thay vì chỉ phạt, họ dẫn dắt con nhìn ra giá trị sống đúng, lòng trắc ẩn, sự tử tế.
Có thể yêu cầu con:
Xin lỗi chân thành với bạn.
Làm một việc gì đó để bù đắp (giúp đỡ bạn, viết thư xin lỗi…).
4. Tìm nguyên nhân sâu xa (EQ)
Một đứa trẻ bắt nạt thường có nỗi đau bên trong hoặc học từ môi trường xung quanh.
Bố mẹ EQ cao sẽ hỏi:
"Có phải con đang buồn điều gì?"
"Con học cách này từ đâu?"
"Có ai từng làm con tổn thương không?"
5. Đồng hành, không bỏ mặc
Không để con "tự lớn", mà đồng hành trong việc sửa sai, đưa ra giới hạn rõ ràng.
Họ tạo môi trường an toàn để con thay đổi hành vi một cách tự nguyện, chứ không ép buộc.
Bố mẹ có EQ và MQ cao không dạy con theo kiểu đúng sai khô khan, mà dạy con làm người tử tế bằng tình thương, lý trí và hành động cụ thể. Đó là cách nuôi dạy con không chỉ "giỏi" mà còn "tử tế, nhân ái và có trách nhiệm" với cộng đồng.