Trong thời buổi kinh tế khó khăn, thất nghiệp không chỉ là nỗi lo lắng của sinh viên mới ra trường, mà còn là thực trạng nhức nhối của xã hội. Nó khiến không ít người lâm vào cảnh khốn cùng, bị áp lực đè nặng vì không thể tìm được công việc phù hợp. Tình trạng thất nghiệp không chỉ phản ánh sự cạnh tranh trong khốc liệt trong thị trường lao động, qua đó còn cho thấy nhiều vấn đề đáng lo ngại hơn.
Vào năm 2019, thành phố Liên Trì, Trung Quốc đã thực hiện một cuộc khảo sát liên quan đến tình trạng thất nghiệp của người dân trên địa bàn. Gần 3000 người đã tham gia thực hiện khảo sát, trong số đó phần đông là những người trẻ trong độ tuổi 20 - 30. Khoảng 25% người tham gia khảo sát cho biết bản thân không nhận được lời mời làm việc sau khi tốt nghiệp đại học.
Khảo sát cũng chỉ ra được nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng thất nghiệp của nhóm người này. Cụ thể, gần 30% người tham gia khảo sát thừa nhận lý do khiến bản thân không tìm được việc làm chính là vì ‘‘mất phương hướng’’, ‘‘không biết mình thích gì’’ hay ‘‘không biết nên chọn ngành gì’’. Nói cách khác là họ không có kế hoạch cho tương lai, thiếu hoạch định nghề nghiệp, không biết mình muốn làm gì hay phù hợp với công việc nào.
Việc ‘‘nhầm lẫn’’ mà 30% người tham gia khảo sát gặp phải bắt nguồn từ giai đoạn cấp 3 đến đại học, độ tuổi từ 17 - 22 tuổi. Các chuyên gia nhận định, nhóm người này có thể đã không hiểu rõ khả năng, sở thích của bản thân, từ đó đưa ra nhiều quyết định sai lầm, trong đó bao gồm cả việc chọn sai trường đại học và sai nghề nghiệp.
Từ những số liệu thu thập được, các chuyên gia gửi lời khuyên tới cho các bậc phụ huynh và cả những người trẻ đang và sắp bước vào giai đoạn ‘‘định hướng tương lai’’ của bản thân. Lời khuyên về các lựa chọn trường và nghề phù hợp được đưa ra như sau:
Không chỉ học sinh cấp 3 hay sinh viên đại học, việc lựa chọn cho mình một ngành học, công việc phù hợp là điều hết sức quan trọng. Bởi nó sẽ giúp mỗi cá nhân đạt được kết quả tốt trong học tập và thành công trong công việc sau này.
Để xác định được ngành nghề phù hợp, mỗi người cần hiểu rõ về bản thân từ tính cách, sở thích đến ưu nhược điểm,... Bằng cách phân loại các điều kiện khách quan cá nhân và đặc điểm tính cách vốn có, cá nhân mỗi người có thể tìm ra sở thích và điểm mạnh của mình. Đồng thời, bạn cần phân tích cách kết hợp sở thích, điểm mạnh và tính cách để tối đa hóa lợi ích, từ đó tóm tắt khả năng cạnh tranh của bản thân, cũng như tìm ra ngành nghề phù hợp.
Mô hình khoa học SIGN đưa đưa ra để giúp con người hiểu rõ bản thân hơn. Theo đó, SIGN là viết tắt của: Năng lực - Bản năng - Sự phát triển - Nhu cầu để khám phá. Hãy dựa trên mô hình này để tìm ra những sở thích, điểm mạnh, tính cách của bản thân. Như vậy, bạn sẽ có được sự hiểu biết sâu sắc hơn về chính mình.
Sau khi hiểu rõ bản thân, mỗi cá nhân còn cần có sự nhìn nhận và đánh giá khách quan về xu hướng việc làm để chọn ra con đường đúng đắn cho tương lai của chính mình.
Trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh như hiện nay, một số công việc sẽ bị thay thế bởi máy móc, công nghệ, nhưng cũng có những công việc không thể thay thế. Và tất nhiên cũng có ngày một nhiều những công việc mới được ‘‘khai sinh’’. Vì vậy bạn cần phải tìm hiểu một cách cẩn thận để lựa chọn công việc phù hợp. Sau đó, bạn hãy lựa chọn nơi bồi dưỡng, giáo dục phù hợp với nhu cầu, điều kiện, khả năng để hỗ trợ bản thân trau dồi kiến thức, kỹ năng chuyên môn.
Theo Suho