* Bài viết của Mẹ Quả Quả - một blogger về nuôi dạy con ở Trung Quốc.
Gần đây, trong nhóm chat của các bà mẹ trong khu nhà tôi lan truyền một tin đáng sợ: một bé gái 6 tuổi khi đang chơi ở sân chơi chung cư đã suýt bị một người phụ nữ lạ mặt tự xưng là nhân viên y tế dụ dỗ dẫn đi. Người này nói: "Con phải đi với cô để kiểm tra sức khỏe, hiện đang dịch sốt xuất huyết".
May mắn là mẹ của bé phát hiện kịp thời nên bi kịch đã không xảy ra. Nhưng rõ ràng, cùng với sự phát triển xã hội, thủ đoạn của bọn buôn người ngày càng mới lạ, khiến cha mẹ khó lường trước.
Ảnh minh hoạ
Có 1 lần suýt mất con khiến tôi ám ảnh mãi.
Nhớ lại năm Quả Quả lớn mới vào lớp mẫu giáo nhỡ, tôi từng đưa con đi siêu thị mua đồ. Khi đó, tôi đang chọn trái cây, chỉ cúi xuống nhìn giá trong vài giây, ngẩng đầu lên thì con đã biến mất khỏi bên cạnh! Cảm giác hoảng loạn và sợ hãi trong khoảnh khắc ấy, tôi tin bất kỳ bậc cha mẹ nào từng trải qua cũng sẽ thấu hiểu.
Tôi lập tức bỏ giỏ hàng, chạy khắp siêu thị tìm con, vừa chạy vừa gào gọi tên con. Trong 3 phút ngắn ngủi, đầu tôi hiện lên vô số cảnh tượng đáng sợ, liệu con có bị người ta dẫn đi không? Cuối cùng, tôi tìm thấy Quả Quả ở khu đồ chơi. Con kể rằng có một "cô" bảo sẽ đưa đi xem đồ chơi đẹp và còn hứa mua kẹo.
May thay, Quả Quả nhớ lời dặn của tôi, dù đi theo vài bước nhưng nhanh chóng cảm thấy không đúng, nên đứng lại và lớn tiếng gọi mẹ.
Sự việc này là hồi chuông cảnh tỉnh, khiến tôi bắt đầu dạy con một cách hệ thống hơn về cách phòng tránh kẻ xấu.
Qua nhiều năm nuôi dạy và tìm hiểu, tôi nhận ra có ba nguyên nhân chính khiến trẻ dễ trở thành mục tiêu của bọn buôn người:
Trẻ vốn ngây thơ, dễ tin người
Các bé hồn nhiên, tò mò về thế giới, ít khi nghĩ rằng có kẻ xấu đang rình rập. Theo nghiên cứu, trẻ ở tuổi mầm non đặc biệt dễ tin lời người lớn, điều này khiến các em dễ bị lừa gạt.
Thiếu ý thức cảnh giác
Nhiều cha mẹ vì muốn giữ sự hồn nhiên của con nên ngần ngại nói về mặt tối của xã hội, kết quả là trẻ thiếu kiến thức tự bảo vệ.
Khó cưỡng lại sự cám dỗ
Kẹo ngọt, đồ chơi, thú cưng… đều là thứ hấp dẫn với trẻ. Theo Trung tâm nghiên cứu Thanh thiếu niên Trung Quốc, gần 80% vụ bắt cóc trẻ em có liên quan đến việc tội phạm dùng "mồi nhử" để dụ.
Dựa trên nhiều vụ việc và ý kiến chuyên gia, có 4 kiểu người mà cha mẹ cần đặc biệt cảnh giác khi gặp cùng con:
Người lạ "nhiệt tình quá mức"
Một người xa lạ bỗng nhiên quá thân thiện với con bạn, như đòi bế, tặng quà, rủ đi chơi… thì cần lập tức cảnh giác. Ví dụ, mới đây ở cổng trường mẫu giáo của Quả Quả, một phụ nữ lạ còn chủ động xin bế giúp bé với lý do "trông chị mệt quá", may mà bảo vệ trường kịp thời ngăn chặn.
Giả danh người quen hoặc người có thẩm quyền
Bọn buôn người thường giả làm bạn của cha mẹ, giáo viên, thậm chí cảnh sát để lấy lòng tin. Chúng thường nói: "Bố mẹ con nhờ cô đến đón" hay "Thầy gọi con lên văn phòng"...
Người lạ nhờ giúp đỡ
Hỏi đường, tìm thú cưng, nhờ xách đồ… tưởng vô hại nhưng có thể là bẫy. Theo thống kê của công an, hơn 30% vụ bắt cóc trẻ em liên quan đến chiêu "xin giúp đỡ" này.
Người lạ tiếp cận qua mạng xã hội
Ngày nay, mạng Internet trở thành "sân săn mồi" mới của tội phạm. Những người lạ chủ động kết bạn với con bạn trên mạng xã hội và thường xuyên trò chuyện riêng tư với con có thể đang tham gia vào hành vi "bắt cóc qua mạng".
Mật khẩu an toàn gia đình
Thống nhất với con một "mật khẩu". Ai thực sự được cha mẹ nhờ đến đón, nhất định phải biết mật khẩu này. Tôi và Quả Quả dùng tên nhân vật hoạt hình con thích + ngày sinh của mèo nhà tôi. Nhờ vậy con từng lật tẩy được một "cô bạn của mẹ" giả.
Nguyên tắc "3 không 1 phản ứng"
Không tin lời người lạ.
Không nhận đồ ăn, quà từ người lạ.
Không đi theo hay lên xe người lạ.
Nếu gặp nguy hiểm: lớn tiếng kêu cứu và phản kháng. Tôi thường diễn tập cùng con, đóng vai "người lạ" để con phản ứng thành thói quen.
Dạy con nhận biết "người lạ an toàn"
Trong tình huống khẩn cấp, trẻ có thể tìm đến những "người lạ an toàn" như cảnh sát, nhân viên cửa hàng, hay những bà mẹ có con nhỏ. Tôi thường dắt hai bé đi thực tế, chỉ cho con nhận diện.
Ứng dụng công nghệ hỗ trợ
Hiện có nhiều loại đồng hồ thông minh cho trẻ, có định vị, gọi khẩn cấp. Tôi đã sắm cho cả hai bé, vừa giúp tôi an tâm, vừa rèn cho con ý thức an toàn.
Giáo dục an toàn cho trẻ cần sự khéo léo: không nên dọa nạt nhưng cũng không thể lơ là. Ở nhà, tôi thường xuyên nói chuyện với con về an toàn, dùng cách phù hợp với độ tuổi. Con lớn 5 tuổi thì có thể hiểu khái niệm phức tạp hơn; còn con nhỏ mới 2 tuổi thì chỉ cần biết nhận diện người quen và nguyên tắc cơ bản "không đi với người lạ".
Hãy nhớ: phòng vệ tốt nhất không phải bằng sự sợ hãi, mà bằng giáo dục và đồng hành. Khi trẻ có đủ ý thức và kỹ năng, các em mới có thể tự bảo vệ mình trong một thế giới phức tạp.